maandag, december 31, 2007

Oudejaarsdag



Eén en dertig december tweeduizendzeven, oudejaarsdag twee uur in de middag, nog tien uurtjes en dan is ook dit jaar weer verleden tijd. We vieren de jaarwisseling vanavond bij G en C in Kampen, maar naar de frequentie van het knalwerk buiten te oordelen, lopen er al heel wat mensen op dit gebeuren vooruit. Als ze vanavond nog maar wat vuurwerk over hebben, maar dat zal ongetwijfeld het geval zijn, want ik hoorde dat er dit jaar voor ruim €. 60.000.000,- aan is uitgegeven! Er zitten enorm zware dreunen tussen, alsof er een bom ontploft, je schrikt je voortdurend een bult.

Oudejaarsdag, de laatste dag van het jaar, is de dag van de weemoed. De dag van de ultieme melancholie! Of is dat overdreven? Misschien, maar ik weet niet anders dan dat deze dag bij bijna iedereen die ik ken als bijzonder wordt ervaren. En dat we aan het eind van deze dag, na de nodige glazen en vette happen te hebben genuttigd, dikwijls jankend achteruitkijken en lallend vooruitblikken. Het is niet anders, maar waar komt dat toch vandaan? Rationeel bekeken is het een dag als alle andere dagen. Goed, het begin van een nieuwjaar is een nieuw begin van alles, van beste wensen en goede voornemens. Maar na een paar dagen zit je doorgaans al weer in je gewone ritme, en vraag je je af wat die goede voornemens ook alweer inhielden.

Toch laat ik de ratio voor vandaag maar voor wat het is, en mag voor mij het gevoel zegevieren. Ik zie er naar uit om vanavond met een aardig stel mensen de jaarwisseling te vieren. En ik ga lekker eten en drinken vanavond, want voor de lijn hoef ik het niet meer te laten las ik vanmorgen in de krant, mannen met een buikje gaan langer mee! Ook neem ik mij voor het volgend jaar een meer optimistische kijk te hebben op van alles en nog wat, maar in het bijzonder op het doen en laten van de mensen waarvan ik zo hou!

Gelukkig Nieuwjaar allemaal!

vrijdag, december 28, 2007

Wintercircus



Op 2e kerstdag gaan we nog wel eens met kinderen en kleinkinderen naar het vrij kleine, en daardoor zo intieme Wintercircus in Apeldoorn. Ook deze keer, voor de derde keer alweer, waren we 's middags om één uur van de partij. In een afgeladen maar sfeervolle circustent zaten we met spanning te wachten op de dingen die gingen komen. En dan ineens is het zover: Hooggeëerd Publiek! Onder luid applaus kwam spreekstalmeester Wim Zomer met in z'n gevolg het hele internationale gezelschap aan artiesten op de piste zich voorstellen. Het was begonnen, de komende paar uur konden we genieten en huiveren van de bonte wereld van het circus. En genoten hebben we! De topacts werden gebracht door artiesten uit Rusland, Hongarije, Polen, Duitsland en Nederland. Trapezewerk, acrobatiek, clowns, jongleurs met paarden en honden, en niet te vergeten het beruchte dodenrad. Persoonlijk vond ik de prestaties van het twaalf jarige duitse jongleurtje Thomas Janke nogal indrukwekkend, als je op die leeftijd al zoveel ballen in de lucht weet te houden verdient dat volgens mij veel respect.

In de pauze stonden we in de rij voor een grote suikerspin. En Mink liep al een tijdje te zeuren om een kleuriglichtgevend handstakeltje, of hoe moet je zo'n ding eigenlijk noemen, maar daar wou ik niet aan beginnen. Dan zou ik er natuurlijk gelijk weer zes moeten kopen en dat was ik niet van plan. Want ik ken dat, na afloop is de batterij leeg en smijten ze die dingen toch weer van zich af. Maar de suikerspin maakte alles goed, al zat hij even later wel weer met beide pikhanden omhoog, die hij dan weer eerst wilde wassen, terwijl de voorstelling net weer was begonnen. Maar het mocht de pret allemaal niet drukken, dat beetje zeuren namen we maar op de koop toe. Na afloop waren we het er allemaal over eens, ook deze keer hebben we weer kunnen genieten van een prachtige voorstelling.

Tegen een uur of vijf zat het hele stel bij ons thuis bij het aperatief nog een poosje na te praten over dat leuke, kleine, lieve wintercircusje.

donderdag, december 27, 2007

Jong Oranje



Op 1e kerstdag zijn we weer eens op Paleis Het Loo wezen kijken, dit lijkt bij ons wel traditie te worden met dit soort dagen. Je kan er altijd prachtige wandelingen maken door de tuinen, en er is in het paleis ook altijd wel één of andere tentoonstelling te zien. Niet dat we die altijd even boeiend vinden, maar dat maakt niet uit, we vinden het doorgaans so wie so al leuk om daar een beetje rond te banjeren. Deze keer was er "Vorstelijke kinderportretten, toen en nu" te zien, een tentoonstelling over kinderportretten uit de 16e tot en met de 20e eeuw. De prinsjes en prinsesjes van het huis van Oranje, werden om diverse reden van jongsaf aan veelvuldig geportretteerd, op schilderijen en tekeningen, en later ook in foto- en filmbeelden. De vele schilderijen, tekeningen, foto's en filmpjes vormden samen een aardige expositie, maar we waren er toch snel doorheen. We hadden meer zin in een wandeling door de tuin!

Na een prima lunch te hebben genoten in restaurant "Theehuis" nabij de koetshuizen en de stallen, hadden we het allemaal wel weer gezien. Snel de auto maar weer opgezocht, en rond half vier in de middag zaten we weer lekker thuis met een goed boek op schoot.

maandag, december 24, 2007

Ubiquitous



Zangeressen Henriëtte Kaal, Hinkegreet Leegwater en Jacqueline H. Foppen vormen samen met zanger/pianist Sander M. Worrell de basis van de Harderwijkse zanggroep U.Greenwich. Samen met The New Greenwich Backing Vocals, The Young Greenwich en een begeleidend orkest en ritmesectie, vormde de groep vrijdagavond een indrukwekkend gezelschap op het toneel van de Plantagekerk in Harderwijk. De U in de naam van de groep (afkorting van ubiquitous, wat alomtegenwoordig betekend) kwam daarmee figuurlijk gesproken aardig tot uiting.

"Christmas with U.Greenwich" er waren heel wat mensen op af gekomen, de zaal zat stampvol. Zelf had ik voor dit gebeuren niet gekozen, ik heb mij een beetje laten meetronen, in het volle bewustzijn dat het zo erg nou ook weer niet kan zijn. En inderdaad, zo erg was het ook niet, ik heb de hele uitvoering zonder problemen kunnen uitzitten. Maar daar is dan wat mij betreft ook alles mee gezegd. Ik ga niet meer naar uitvoeringen van dit kaliber en genre toe!

Uit 23 nummers bestond het kerstrepertoire voor die avond, 12 nummers voor de pauze en 11 nummers na de pauze. Maar alles leek op elkaar, te vlak en te lief allemaal, met weinig gevoel en dynamiek! Het lag volgens mij niet in de eerste plaats aan de technische kwaliteit en het enthousiasme van de zangeressen en het orkest, die vond ik best redelijk. Het was meer de manier van brengen, de passie, een arrangements probleem volgens mij! Ik zag in het programmablaadje dat bijna alle koor en orkestnummers mede door leider en zanger/pianist Worrell zijn gearrangeerd, nou dat heeft hij dan goed gedaan. Het gevoelige "Ave Verum Corpus" van W.A. Mozart werd min of meer als een schlager gezongen, maar ook het overbekende "Stille Nacht" heb ik zelden met minder passie horen uitvoeren. Een uitzondering wat mij betreft vond ik het nummer "Why do the Nations" uit The Messiah van G.F. Händel, gezongen door violist en zanger Roelof Klaassen, en natuurlijk de recht voor z'n raapse bijdrage van de doedelzak in een paar nummers door Dennis van Asselt.

Het is absoluut niet mijn bedoeling U.Greenwich cynisch te beoordelen, verre van dat zelfs, want daar is de groep echt tegoed voor. Maar de groep verdient volgens mijn bescheiden mening wel een andere leiding, die indien nodig ook beter kan arrangeren.
Rond half elf stond ik weer buiten in de vrieslucht, en dat luchtte lekker op!

woensdag, december 12, 2007

toneelthriller



Gisteravond "Arsenicum en Oude Kant" van Joseph Kesselring in Orpheus in Apeldoorn, een toneelklassieker uit 1941. Klucht en thriller samengebracht door het Thriller Theater met Hetty Heyting, Truus te Selle, Marnix Kappers, Han Oldigs, Hans Breetveld, Laus Steenbeeke, Wouter ten Pas en Alyt Damstra.
"Arsenicum en Oude Kant" ("Arsenic and old lace") is over de hele wereld opgevoerd en zelfs verfilmd. Het is een knotsgek verhaal van twee oude dametjes die eenzame heren vergiftigen met hun vlierbessenwijn. Het aardige van de dametjes (gespeeld door Hetty Heyting en Truus te Selle) is dat ze dit als een volstrekt normale hobby beschouwen.

Ik vond het een lange zit daar in Orpheus, veel te lang. Als je dan toch zo'n gedateerd stuk van stal haalt, doe er dan iets mee, actualiseer het dan zo dat het ook in 2007 nog waardevol kan worden gevonden. Maar de keuze van regisseur Bruun Kuijt was anders, hij heeft er voor gekozen las ik, om de onvermijdelijke gedateerdheid juist niet weg te poetsen, maar ze juist uit te buiten door de acteurs minstens zo vet aangezet te laten spelen als ze in de jaren '40 ook deden. Het zij zo!
Het decor vond ik trouwens mooi opgezet, een met grote bomen omzoomde tuin, een kerkhof eigenlijk, dat bijzonder realistisch was uitgelicht, alsof het echt leefde. Maar nogmaals als gezegd, het stuk duurde mij veel te lang. Een slappe klucht, een stuk van bijna twee en een half uur teveel opwinding, gezeul met lijken en geklapper met deuren, ik was blij toen het afgelopen was. Tijdens het slotapplaus zaten de acteurs elkaar uitgelaten achterna op het podium, het was net of zij ook blij waren dat de voorstelling er op zat!



Maar goed dat we vóór de voorstelling ook nog andere dingen hebben gedaan. Het CODA museum, in 2003 gebouwd aan de Vosselmanstraat in Apeldoorn naar een ontwerp van architect Herman Hertzberger, is een prachtig gebouw. Het is een museum voor hedendaagse kunst en streekhistorie, van dit laatste onderwerp is er een vaste tentoonstelling van woudreuzen en fluisterheggen te zien. De hedendaagse kunst in dit museum spits zich in het bijzonder toe op sieraden en papierkunst. Momenteel is er een tentoonstelling over behang! Waar houden we ons nu weer mee bezig, denk je in eerste instantie, maar het is boeiender dan je denkt. Ook grote kunstenaars en ontwerpers hebben zich bezig gehouden met dit fenomeen. In de schaduw van hun bekende werken hielden kunstenaars als Salvador Dali, Roy Liechtenstein, Le Corbusier en William Morris zich ook bezig met het ontwerpen van behang!

Het aperitief na het museumbezoek in het trendy ingerichte stadscafe "van Kinsbergen" aan de Nieuwstraat was prima, maar de maaltijd in restaurant "De Wilde Pieters" aan de Hoofdstraat was mieters.

zondag, december 09, 2007

ontroering



De ruitenwissers zwiepten op z'n hardst, het regende zo hard dat ze nauwelijks een bijdrage leverden aan beter zicht op mijn omgeving. De borden boven de weg adviseerden snelheid te minderen, ik naderde de stad en reed de fuik in, file, even nog ging het een poosje stapvoets maar toen stond ik stil, samen met al die andere weggebruikers. Melancholisch zat ik voor mij uit te staren, denkend aan niks en van alles. De prachtige muziek op de radio van het programma "De Klassieken" was tot dan toe nog nauwelijks tot mij doorgedrongen. Maar dat veranderde toen Maartje van Weegen de aria "Lascia ch'ío pianga" uit de opera "Rinaldo" (premiere 1711) van Georg Friedrich Händel aankondigde.
In deze aria bezingt de ontvoerde Almirena, die de geliefde is van Rinaldo, haar schrijnende lot in de betoverde tuin van Armida (de bongenote van Rinaldo's rivaal Argante). Van de ontroerend mooie melodie van deze aria krijg ik kippevel, om nou te zeggen dat ik er van in tranen uitbarstte is overdreven, maar veel mankeerde daar niet aan. Ik kan mijn ogen bij het horen van deze aria moeilijk droog houden, het drukt kennelijk een stevig accent op de stemming waarin je op dat moment verkeerd. Ik was even blij dat ik alleen in de auto zat. In onderstaand filmpje wordt de aria gezongen door de Italiaanse mezzosopraan Cecilia Bartoli (4-6-1966). Ik ken nog zo'n prachtige en ontroerende aria, en dat is de aria "Casta Diva" uit de opera "Norma" van Bellini uit 1831. Die heb ik ter voorbereiding op ons bezoek aan de operaliefhebbers in de gelijknamige villa "Casta Diva" onlangs in Pretoria, de laatste tijd vaak beluistert. Norma, een druidische hogepriesteres in het Gallië ten tijde van de Romeinse overheersing, onderhoudt een foute relatie met Pollione, een proconsul van de vijand. Wanneer blijkt dat de Romeinse schooier ondertussen op een jongere collega verliefd is, bidt zij in een lyrische 'canzone' de kuise godin (Casta Diva) om vrede op aarde. Vervolgens smeekt zij in het snellere gedeelte van de aria - de 'cabaletta' - om de terugkeer van haar ontrouwe geliefde. Hoe vaak ik deze aria ook beluister, gevoelens van weemoed vallen mij telkens weer ten deel. Deze aria wordt in onderstaand filmpje gezongen op 19 december 1958 in Parijs door de legendarische Amerikaans/Griekse sopraan Maria Callas (1923-1977)

donderdag, november 29, 2007

Pretoria



Van oorsprong heeft Pretoria zijn naam te danken aan de twee Boerenpioniers Andries en Wessel Pretorius. Tegenwoordig heeft het ook de Sotho-naam Tshwane, waarmee de stad wil aantonen dat het na de Apartheidsperiode een nieuwe weg is ingeslagen. Het is de bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika en een vooraanstaande universiteitsstad. De stad ligt op ca. 55 km ten noorden van Johannesburg in een gebied dat ca. 1450 meter boven de zeespiegel ligt, en is op twee na de grootste stad van het land met goede musea, mooie gebouwen en lommerrijke parken en boulevards. Het is een rijke stad, dat ze voor een groot deel te danken heeft aan de nabij gelegen diamantmijnen. Ons bezoek aan Pretoria j.l. oktober was van korte duur, bovendien leende doel en karakter van ons bezoek aan deze stad zich moeilijk voor uitgebreide excursies.
Huize "Casta Diva" onze verblijfplaats aldaar lag in de heuvels van Pretoria-Noord, vrij ver buiten het centrum van de stad. Als je wat hoger de heuvel achter ons huis op klom, kon je van daaraf wel het centrum met z'n hoge gebouwen in de verte zien liggen. Verder heb ik alles in de stad vanuit een rijdende auto gezien, overigens heb ik wel gelezen dat het gebruik van een auto in deze stad bijna onvermijdelijk is gezien de verspreiding van de historische bezienswaardigheden. Het echte hart van de stad wordt praktisch helemaal ingenomen door overheidsgebouwen en kantoren, en is daardoor in meerdere opzichten een weinig aantrekkelijk gebied voor de argeloze wandelaar.

Wat bij mij in het bijzonder op het netvlies is blijven staan, zijn de weelderig bloeiende lanen, parken en boulevards in de stad. In de lente, en dat was het daar, staan de tien duizenden Jacaranda's in de stad in volle bloei, alles was lila gekleurd. Maar ook zagen we groepen bloeiende Jacaranda's samen met knalrood bloeiende Koraalbomen en het geel van Goudenregens, alhoewel ik twijfel over de naam van de laatste, maar prachtig geel was ie wel. Op veel plekken in de stad zag je alleen maar een overweldigende bloesempracht zonder een enkel blaadje groen daartussen, dat gaf in combinatie met de diffuse lichtval een wel heel bijzondere sfeer.
In de verte heb ik ook nog een glimp kunnen opvangen van het Voortrekkers Monument, een imposant vierhoekig gebouw van graniet, dat bij mij gemengde gevoelens oproept. Het monument herdenkt de Afrikaner pioniers, de Boeren, die vanaf 1836 de Kaap verlieten. Ze trokken naar de Zuid-Afrikaanse binnenlanden om aan de Britse overheersing te ontsnappen.

Ik weet niet of ik hier nog eens terug kom, het heeft niet mijn prioriteit. Maar als het onverhoeds nog wel een keer mocht gebeuren, moet ik beslist de stad beter gaan verkennen.

woensdag, november 28, 2007

Oostinjevaarders



De film "De Scheepsjongens van Bontekoe" die onlangs in Hoorn in premiere is gegaan, was voor mij de aanleiding om dit stukje te maken. Een totaal kapot gelezen met plakplaatjes geillustreerd album uit mijn jeugd over Bontekoe, dat ik nog steeds in de kast heb staan kwam weer tot leven. Al lezend en bladerend in dit album heb ik er in het verleden wat over afgefantaseerd.

In "Oostinjevaarders" beschrijft D.M. Huizinga de verbinding tussen Nederland en Indonesië in de loop der eeuwen. Het boekje bestaat uit drie delen t.w. de zeilvaart, de stoomvaart en de luchtvaart. Het is het eerste na-oorlogse album van de stoomkoffiebranderij en theehandel KANIS & GUNNINK uit Kampen en uitgegeven op 1 september 1949. De plaatjes in het boek heb ik er vroeger zelf ingeplakt, die zaten destijds verpakt bij de koffie. Als ik nu nog door het boek blader ruik ik bij wijze van spreken nog de geur van koffie, en voel ik de weer de opwinding van het zes- of zevenjarige jongetje dat ik destijds was, wanneer mijn moeder een nieuw pak koffie aanbrak. Je hoopte natuurlijk op een plaatje dat je nog niet had, dan kon je weer plakken en je album een stukje mooier maken. Het kwam natuurlijk ook voor dat er een plaatje tevoorschijn kwam dat je al had, de teleurstelling was dan even vrij groot. Dan moest je wachten tot het volgende pak koffie werd aangebroken, en dat duurde natuurlijk altijd veel te lang. Maar uiteindelijk is het helemaal goed gekomen met het album.

Het deel over de zeilvaart gaat over de VOC periode in de 17e eeuw. Hier wordt de Oost-Indische Reyse van Willem IJsbrantsz. Bontekoe beschreven. Het scheepsjournaal van het schip de Nieuw-Hoorn, eigendom der Oost-Indische Compagnie en bestemd om een grote lading buskruit naar Batavia te brengen begint als volgt "In 't Jaer ons Heeren 1618 den 28 December ben ick, Willem Ysbrantsz. Bontekoe, van Hoorn, Tessel uytgevaren voor Schipper, met het schip genaemt Nieu-Hoorn, ghemant met 206 eeters, groot 550 lasten".
Verderop in het journaal wordt de dramatische kruitontploffing op de Indische Oceaan beschreven, door onachtzaamheid van de bottelier vliegt het schip met 200 man de lucht in. Als door een wonder overleefden 54 zeelieden de explosie, onder wie Bontekoe zelf. Dagenlang dobberen ze uitgeput en wanhopig rond, uiteindelijk bereiken ze de kust van Batavia.

Het legendarische scheepsjournaal uit 1618 van Bontekoe, is voor de schrijver Johan Fabricius in 1924 aanleiding geweest hierover een roman te schrijven die we allemaal kennen onder de naam "De Scheepsjongens van Bontekoe". Johan Fabricius voegt aan het oorspronkelijke waargebeurde verhaal uit de 17e eeuw in elk geval de jongenshelden Hajo, Ralf en Padde toe. In het oer-Hollandse verhaal is het illustere drietal de omringende vijandige wereld als maar weer te slim af. Een klassieker binnen de Nederlandse jeugdliteratuur!



Gisteravond hebben wij de film gezien in de bioscoop. "De scheepsjongens van Bontekoe" is een ouderwetse avonturenfilm. Regisseur Steven de Jong pakt het niet subtiel aan, voor een afgewogen visie op het VOC-verleden hoef je bij hem niet aan te komen. Om met zijn eigen woorden te spreken, het was een harde tijd toen, dus de schouders eronder en knallen met die hap. Simpel en doeltreffend, zoals hij destijds ook de succesvolle verfilming van "De Kameleon" heeft aangepakt. De film met o.a. acteurs Peter Tuinman als schipper Bontekoe, Pim Wessels, Martijn Hendrickx en Billy Zomerdijk als de scheepsjongens Hajo, Ralf en Padde duurt twee uur en een kwartier, maar die waren sneller voorbij dan ik dacht. Ik vond het een aardige film.

zaterdag, november 24, 2007

de IJoevers



Woensdag 21 november j.l. heb ik, samen met een paar oude vrienden in Amsterdam doorgebracht. Als geïnteresseerden in architectuur en stedebouw wilden we de spectaculaire ontwikkelingen rond het IJ, het Stationseiland en het Oosterdokseiland wel eens wat meer van nabij bekijken, want doorgaans sjees je er aan voorbij. In stadsdeelhuis Noord hebben we ons 's morgens eerst eens wat verdiept in de plannen en de maquette. Vervolgens zijn we naar de voormalige NDSM-werf op de noordelijke IJoever gereden, en hebben daar de auto geparkeerd. De rest van de dag zouden we ons tevoet of met het openbare vervoer verplaatsen.

Ik had met m'n bootje alwel eens in de haven achter de enorme NDSM-loods gelegen, maar nog nooit in de loods gekeken. Je kijkt je ogen uit, het hele voormalige NDSM terrein wordt herontwikkeld als z.g. Kunststad, een centrum voor kunst, cultuur en ambachten in de breedste zin van het woord. Daartoe zijn allerlei kunstenaars en ambachtslieden bedrijfjes aan het opzetten in en buiten de loods. Iedereen is praktisch vrij om hierin zijn eigen vorm te kiezen. Je huurd alleen het aantal benodigde vierkante meters, en bouwd daarop naar eigen inzicht en keuze je werkplek. Een boeiend en dynamisch proces op deze voormalige scheepswerf, dat op deze manier als een historisch industrieel monument overeind blijft. Op het terrein is verder ook een wijkje van containerwooneenheden voor o.a. studenten gerealiseerd.

Na een broodje in één van de aanwezige restaurants op het terrein, zijn we voor het volgende onderdeel van de dag met het IJveer naar het Centraal Station, oftewel het nieuwe Stationseiland gevaren, een tochtje van ca. tien minuten. Het besluit om de metrolijn Noord/Zuid te gaan bouwen, een tracé van 9,5 km, van Buikslotermeerplein in A'dam-Noord naar station Zuid/WTC, was de directe aanleiding om eens goed te kijken naar dit gebied. Er komen nu al een kwart miljoen reizigers per dag op het Stationseiland en over een paar jaar zal dat aantal zijn gestegen naar 300.000. Om dit eiland in de toekomst ook een goed knooppunt te laten blijven voor de reiziger, bleek een grootscheepse verbouwing noodzakelijk. De stadzijde van het Stationseiland krijgt daarom een nieuwe inrichting. Het Open Havenfront wordt vergroot, de faciliteiten voor rondvaartrederijen worden vernieuwd en het verkeer krijgt een andere route over een nieuwe brug. Ook het stationsgebouw wordt aangepast aan de eisen van de moderne reiziger, met oog voor de monumentale architectuur. Aan de IJzijde rijdt het verkeer straks door autotunnels, er komt een nieuwe stationshal op straatniveau en een busstation ter hoogte van de sporen. De kade langs het IJ wordt opnieuw ingericht, het wordt een fiets en wandel boulevard die deels onder de nieuwe stationskap zal liggen. Kortom op het Stationseiland staat zo ongeveer alles op z'n kop, het gebied ondergaat een ingrijpende metamorfose. Er wordt aan dit moois al sinds 2003 volop gewerkt, in 2014 moet het allemaal klaar zijn.

Vervolgens hebben we de onlangs geopende, en door architect Jo Coenen ontworpen nieuwe bibliotheek op het naast gelegen Oosterdokseiland van binnen en van buiten bekeken. De Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) is met een oppervlak van 28.000 m2 de grootste van Nederland. Het is een gebouw vol prachtige plekken met vele diverse sferen. Zakelijke ruimtes, verblijfsruimtes, contemplatieve ruimtes en gebruiksruimtes. De ruimtelijkheid en het samenspel van al deze ruimtes is zo perfect dat de bezoeker zich al snel gaat hechten aan dit gebouw. Een prachtig gebouw!

Het gebouw wat we na de OBA hebben bezocht gaat een stukje verder terug in de tijd enwel tot 1913. Het voormalige Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade, tot 1983 het gemeenschappelijke hoofdkantoor van zes Amsterdamse rederijen dat destijds volledig in de stijl van de Amsterdamse School is uitgevoerd. Ontworpen en getekend door de gebroeders Van Gendt en J.M. van der Mey, ook de architecten M. de Klerk en P.L. Kramer hebben er aan meegewerkt alsmede vele beeldende kunstenaars. Het gebouw doet aan de buitenkant denken aan een enorm schip. Het voormalige Scheepvaarthuis is momenteel als hotel in gebruik t.w. Grand Hotel "AMRATH" een vijf sterren hotel. Maar de overdadige symbolisering van de Amsterdamse scheepvaarttraditie is zowel binnen als buiten het gebouw intact gebleven. Alle glas-in-loodramen in het gebouw hebben een zeevaartafbeelding, net als alle deuren. Na ook dit moois uit de oude doos van binnen en van buiten eens goed te hebben bekeken, liep het tegen zessen en werd het hoog tijd voor iets anders n.l. het aperitief en de maaltijd.

We hadden kaartjes gekocht voor het stuk "April is the cruellest month" een voorstelling van het theatergezelschap 't Barre Land in Frascatie in de Nes, dat om half negen zou beginnen. In restaurant "Mappa" dat eveneens in de Nes praktisch naast theater Frascatie ligt, hebben we ons een paar uurtjes tegoed kunnen doen aan het aperitief en al het heerlijks wat ze daar in de Italiaanse keuken aan eten voor ons hadden bereid. Het stuk "April is the cruellest month" (April is de gruwelijkste maand) is eigenlijk een toneelvoorstellingen-voorstelling, die zijn naam ontleent aan de beginregel van T.S. Eliot's beruchte gedicht "The Waste Land". Het is een hilarische assemblage van brokstukken tekst, beeld en muziek. Een assemblage van kansloze toneelstukken, onvertoonbaar en onvertaalbaar, stukken die te klein zijn voor het tafelkleed van de schouwburg maar te groot voor het servet van de schuifdeuren. Nietszeggende stiltes worden gevolgd door ontluisterende wartaal. Als nietsbevroedende toeschouwer wordt je vanuit de coulissen een blik gegund op de machinaties van de toneelspeelkunst in haar minst gekende vorm.
De voorstelling werd regelmatig onderbroken voor een aperitief, waartoe we als publiek bij wijze van completering van deze mallotige toneelvoorstelling, door de spelers zelf op het podium werden uitgenodigd, om het daar samen met hun te nuttigen. Op deze manier participeerden we als publiek in de toneelvoorstellingen-voorstelling.

Het was een bijzonder avondje daar in Frascatie. Tegen een uur of twaalf namen we afscheid van elkaar en ging een ieder weer zijns weegs. Rond één uur was ik thuis en kon ik terug zien op een mooi en leerzame dagje stad aan het IJ.

vrijdag, november 23, 2007

Townships



Soweto (voluit South West Township)in de schaduw van Johannesburg is denk ik wel de bekendste en grootste township in Zuid-Afrika. Met drie en een halfmiljoen inwoners op ca. 150 vierkante kilometer is het een stad op zich. Ook Soweto bestaat grofweg uit drie wijken t.w. arm, midden en rijk, maar het grootste deel wordt bewoond door arme zwarten die leven in containers of hutten van metalen golfplaten waarvan sommigen zelfs nu nog niet zijn aangesloten op stromend water en elektra.

De townships in Zuid-Afrika kennen een lange en treurige geschiedenis waarvan de oorsprong is te vinden in de apartheid. De zwarte Afrikanen werden gedwongen om zich te vestigen buiten de steden in de z.g. townships. Nu het land al een tijd een democratie is en de apartheid is afgeschaft wonen ze er nog steeds. De kloof tussen zwart en wit en arm en rijk is nog volop aanwezig. En dat zal nog wel een tijdje zo blijven ook, ondanks het feit dat Soweto, ooit de aard van het verzet tegen de apartheid, inmiddels één van de belangrijkste toeristische trekpleisters van Johannesburg is geworden. Want al het geld dat dat ongetwijfeld opleverd, wordt gezien de huidige toestand in de townships zo te zien niet aangewend tot verbetering. Of zouden ze de situatie voor het toerisme bewust zo in stand houden?

Vanavond gaan we naar "Blessed" van Soweto Gospel Choir in theater Orpheus Apeldoorn, een show die speciaal is gemaakt om tien jaar democratie in Zuid-Afrika te vieren. Volgens het programma een feel good-belevenis, ik ben benieuwd want het bezoek aan Soweto j.l. oktober heb ik nog niet bepaald als een feel good-ervaring beleefd, maar dat kwam mogelijk ook doordat ik er tekort was.



Het Soweto Gospel Choir is inderdaad een belevenis, het is voor velen misschien wel dé ultieme feel good-belevenis. Energiek en spiritueel, wat een zinderend en hartverwarmend schouwspel! De oerritmes en opzwepende melodieën getuigden van een onweerstaanbare vrolijkheid en aanstekelijke levenslust. Ik las dat het koor voor het gelijknamige album "Blessed" een Grammy Award in de categorie Best traditional world music heeft gekregen, volkomen terecht lijkt mij. Prachtig! Het koor schijnt ook al jarenlang het favoriete koor van Nelson Mandela te zijn, en is bovendien ambassadeur van diens Aids Foundation. De Zuid-Afrikaanse pers schreef: "Blessed are those who hear this choir". Het koor dat voortdurend op wereldtournee is, brengt een boodschap van hoop en passie voor iedereen, een ode aan de goede krachten in het leven.

Toen we na afloop weer naar huis reden door het donkere bos, stak in de omgeving van Uddel vlak voor ons een kudde damherten de weg over en even later een vos, ook dat was mooi!

zondag, november 18, 2007

Pilanesberg



Op ca. 150 km ten westen van Pretoria ligt Pilanesberg, Pilanesberg National Park is doordat het in een reeds lang uitgestorven vulkaan (1200 miljoen jaar geleden) ligt bijna helemaal rond. Het park dat in 1979 is geopend, heeft een oppervlak van ca. 572 km2, ter vergelijking de provincie Utrecht heeft een oppervlak van ca. 1449 km2. In het park leven momenteel in totaal ca. 6000 dieren waaronder de z.g. Big Five. Verder zijn er in het park meer dan 360 vogelsoorten geteld.

Omstreeks halfnegen 's morgens vertrokken we vanuit ons onderkomen huize "Casta Diva" in Pretoria. In het minibusje dat kwam voorrijden zaten buiten de chauffeur om al twee wat oudere Engelse dames die elders waren opgepikt, waarmee het totaal aantal personen waar we deze safaridag mee door moesten brengen kwam te staan op elf. Na een kleine twee uur rijden kwamen we aan op de plaats van bestemming en werden we in de gelegenheid gesteld om ons voor een halfuurtje buiten het minibusje te verpozen. Immers voor een groot gedeelte van de rest van de dag, zouden we met gevaar voor eigen leven ons busje niet kunnen verlaten.

Vervolgens reden we het park in en begon het grote om ons heen kijken. Vermoedelijk door een te hoog gesteld verwachtingspatroon valt het in eerste instantie een beetje tegen wat je aan wild te zien krijgt, maar na een paar uurtjes rijden moet je deze mening bijstellen, een kwestie van goed kijken. Het is natuurlijk ook een enorm groot gebied waar je doorheen rijd. In Pilanesberg Centre, een voor de wilde dieren ontoegankelijke eetgelegenheid midden in het reservaat, kregen we van onze chauffeur een eenvoudige lunch aangeboden. Die hebben we ons lekker laten smaken, ondertussen genietend van het landschap en de in mijn ogen meest exotische vogels die er rond vlogen, en die soms ook nog een graantje van onze tafel probeerden mee te pikken.

Eén van de olifanten die we tegenkwamen op ons pad bleef staan, keek ons aan en zette nogal bedreigend zijn oren wijd. Kennelijk reden genoeg voor onze chauffeur om in een reflex de versnelling in z'n achteruit te zetten. Gelukkig bleef het daarbij en hoefden we niet echt achterwaarts weg te vluchten, stel je voor. Het zijn enorme beesten die respect afdwingen, ze kunnen zonder twijfel ook al zit je in de auto met je doen wat ze willen.



Aan het eind van de middag hadden we alles bij elkaar opgeteld toch aardig wat wild gezien. Het was een mooie belevenis, maar ik was ook blij dat we het park weer uitgingen. Het voortdurende gestuiter in die auto op die slechte wegen is uiteindelijk enorm vermoeiend voor het vege lijf. Na een autorit van een paar uur waren we weer thuis in huize "Casta Diva" en zaten we even later heerlijk te dineren. Een mooie afsluiting van een bijzondere dag.

zaterdag, november 17, 2007

Bioscoop



De eerste film die ik ergens rond mijn 15e jaar samen met een vriendje in een echte bioscoop heb gezien was "The Man Who Knew Too Much" een misdaadthriller van Alfred Hitchcock uit 1956. Tot op de dag van heden staat die eerste keer mij nog voor de geest, temeer omdat we het ook nog een beetje stiekum hebben gedaan, omdat we wel aanvoelden dat onze ouders het zouden afkeuren. Want die vonden ons te jong in die tijd voor van alles en nog wat, en zeker voor het uitgaansleven in de grote stad. De film draaide in bioscoop De Kroon in de Diezerstraat in Zwolle. Een bijzondere en spannende ervaring zo'n eerste keer.

De oorzaak dat ik ineens met deze oude koeien aan kom zakken, ligt in het feit dat ik onlangs op de radio onderstaande evergreen uit 1956 "Que sera sera" hoorde, geschreven door Jay Livingston/Ray Evans en gezongen door Doris Day in genoemde film. En altijd als ik dit liedje hoor gaan mijn gedachten terug naar mijn eerste bioscoopbezoek, vandaar.



In de film waar behalve Doris Day o.a. ook James Stewart, Brenda De Banzie, Daniel Gélin en Bernard Miles in mee spelen, wordt een gezinnetje op vakantie in Marokko betrokken bij een internationaal complot. Om hen het zwijgen op te leggen, wordt het zoontje uit het gezinnetje ontvoerd door de boeven, en raakt de rest van de familie verstrikt in een net van intriges en moord. We vonden het allemaal heel spannend! Toen de bioscoop uitging staken we allebei heel stoer een North State sigaret op, en voelden we ons heel wat!

zondag, november 11, 2007

2 MOVE



2 MOVE is een video art tentoonstelling in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Toen 75 jaar geleden de Zuiderzee veranderde in het IJsselmeer en er nieuwe polders kwamen, leidde dat tot een migratiegolf in Nederland. Noord-Holland kwam gemakkelijk naar Friesland en andersom. In de opzet van de tentoonstelling 2 MOVE migratie+video worden verbanden gelegd tussen de migratiegolf van toen en de hedendaagse migratie. In totaal zevenentwintig videokunstenaars uit heel de wereld geven hier hun visie op dit fenomeen in de wereld dat van alle tijden is.

Migratie is beweging, daarom is gekozen voor videokunst. Beelden die bewegen en die bij de toeschouwer iets in beweging zetten. In de tentoonstelling zijn individuele verhalen het uitgangspunt. Migranten hebben altijd een noodzaak om weg te gaan of een behoefte om ergens naar toe te gaan. De hierbij gepaard gaande emoties van opnieuw beginnen, gemis, solidariteit en eenzaamheid zijn altijd en overal op de wereld hetzelfde. Of het nu gaat om een Nederlander die van Amsterdam naar Almere verhuist of een Marokkaanse migrant die in Spanje een nieuw leven begint.

De tentoonstelling, opgesteld in totaal 8 zalen van begane grond tot 2e verdieping is onderverdeeld in 11 items of thema's zo je het noemen wil t.w. TV Lamp, Oppervlaktespanning, Reizen, Experiment/Ervaring, Stemmingen, Inter-Vieuw en Inter-Face, Kleine daden van verzet, Intimiteit, Asynchroon, Extimiteit en Vidéau. Het één en ander is zoals gezegd door 27 verschillende kunstenaars vormgegeven, ik noem er een paar. In de film "Oppervlaktespanning" van de kunstenaars Zen Marie en Thomas Sykora uit resp. Zuid-Afrika en Oostenrijk is het thema migratie verbonden aan het Zuiderzee- en IJsselmeergebied. Vanuit verschillende perspectieven en locaties wordt hier het verhaal rond dit gebied verteld. Een hele grappige film over het thema reizen vond ik "Shadow Procession" van William Kentridge, een eveneens Zuid-Afrikaanse kunstenaar. In deze film staat de beweging van het reizen centraal, niet het doel van de reis. Dit wordt goed benadrukt door een onophoudelijke stroom van mensen, die in de film als een aaneenschakeling van bizarre silhouetten aan het oog voorbij trekken. Waar ze vandaan komen weten we niet, en waar ze naar toe gaan evenmin.

Er is over de tentoonstelling uiteraard veel meer te vertellen, maar dat zou hier een te lang verhaal worden. Ik las ergens dat het Zuiderzeemuseum zich in toenemende mate wil richten op verbanden en interpretatie, in de overtuiging dat geschiedenis alleen een betekenis heeft in relatie tot het heden. (Terwijl ik dit opschrijf hoor ik net op de radio iemand zeggen: 'Het leven moet voorwaarts geleefd worden, maar achterwaarts begrepen worden' ja, zo ongeveer kan je het ook zeggen) Afgezien de eigen collectie van dit museum, vind ik deze tentoonstelling een bijzondere en boeiende bijdrage van hedendaagse vormgeving, beeldende kunst en debat.

vrijdag, november 02, 2007

Wijnmaand



Oktober, de tiende maand van het jaar, ook wel wijnmaand, zaaimaand of zoals voorheen hersel- of aarselmaand genoemd, twijfeling tussen herfst en winter. Het is een echte overgangsmaand, soms nog zomers maar soms ook sneeuw en matige vorst. Ik ben gek op het voorjaar, maar ik hou minstens zoveel van het najaar, althans van de maand oktober. Het is één van de minst statische periodes van het jaar, er gebeurd van alles en nog wat in de natuur en in onze hoofden. Oktober 2007 spant hierin bij mijn weten tot nu toe de kroon, die was in vele opzichten buitengewoon bijzonder. Een maand die ook nog wel een tijdje in mijn herinnering zal blijven hangen denk ik. Mijn gemoedsstemmingen in deze maand gedroegen zich bij tijd en wijle omgekeerd evenredig aan de afgelegde reisafstanden. Al blijft het natuurlijk een bijzondere belevenis om in één maand zowel de herfst als het voorjaar te voelen.

Een formele en informele trouwceremonie van E/T in respectievelijk Amsterdam en Pretoria, een lange vliegreis, een lux verblijf met aardige mensen in de prachtige villa Casta Diva, op safari in natuurreservaat Pilanesberg, een bezoek aan Soweto in Johannesburg en het huis van waaruit Nelson Mandela zijn strijd tegen de apartheid is begonnen, een bezoek aan de beroemde Cullinan diamantmijn waar in 1905 de grootste diamant (3106 Karaat) ooit is gevonden en is verwerkt in de Britse kroonjuwelen. Een paar dagjes werken, dan weer een weekje in een huisje met de hele familie in park Mont Royal, waar we hebben gevaren over de Moezel, waar we tijdens de verjaardag van S vuurtje hebben gestookt en lekker hebben gegeten en waar we met kinderen en kleinkinderen in bomen hebben geklommen. De formele echtscheiding van E/T, een mooie wandeling nabij het opgeknapte landgoed Staverden, discussies over de recente gebeurtenissen, musicerende kinderen en kleinkinderen en een etentje wat ons door C/B werd aangeboden in een goed restaurant aan de Vischmarkt in Harderwijk.

Het was alles bij elkaar genomen een roerig wijnmaandje, geef mij maar een pilsje.

woensdag, oktober 31, 2007

Atlantic



Gezien in Harderwijk op dinsdagavond j.l. in bioscoop Atlantic zaal 1 "Alles is liefde". De film beleefde de premiére op 8 oktober j.l. in Pathé Tuschinski in Amsterdam en landelijk op 11 oktober j.l. in 92 theaters. En nu al is de status van Platina Film (meer dan 400.000 bezoekers) reeds bereikt. Terecht vind ik, het is lang geleden dat ik zo'n prachtige en blij stemmende film heb gezien, topklasse!

Een romantische komedie, sprankelend, trefzeker, humoristisch en tegelijkertijd gek genoeg toch ook een beetje weemoedig stemmend. Geschreven door Kim van Kooten en geregisseerd door Joram Lûrsen. In welke situatie of combinatie je ook verkeerd, het maakt niet uit, in de film draait alles om de liefde. Ondanks allerlei liefdesperikelen komen zes totaal verschillende koppels toch tot de conclusie "dat liefde overal is". Rond Sinterklaastijd (de Sinterklaasfiguur wordt prachtig gespeeld door Michiel Romeyn die we nog zo goed kennen van Jiskefet) komen alle liefdeslijnen bij elkaar en worden alle liefdesperikelen overwonnen.

In de film wordt prachtig geacteerd door bijna allemaal jonge, energieke mensen van deze tijd. Een lust om naar te kijken, Carice van Houten als Kiki Jollema en Paul de Leeuw als broer Victor Jollema, maar ook Wendy van Dijk, Thomas Acda, Anneke Blok, Jeroen Spitzenberger, Marc-Marie Huijbregts en nog vele anderen spelen de sterren van de hemel.
Ondanks de kanttekening die ik ergens las over de kleur van de stad, dat de film bepaald geen afspiegeling is van de hedendaagse multiculturele samenleving, vind ik het een topper. Altijd zijn er wel weer zwartkijkers die op van alles en nog wat iets hebben aan te merken. En daar valt zo hier en daar natuurlijk ook best wel weer iets voor te zeggen. Maar in dit geval kan ik er niet zo goed tegen, daarvoor vind ik de film gewoon te leuk. Trouwens waar hebben we het over, het verhaal speelt rond Sinterklaas, van de goedheilig man heb ik in de film heel wat knechten zien rond huppelen, en die waren allemaal zwart. Dus, hoezo niet multicultureel?

Nogmaals "Alles is liefde" is gewoon een prachtfilm!

dinsdag, oktober 23, 2007

Elleboogkerk



Het enige kerkgebouw waar ik in het verleden 10 jaar lang met plezier 5 dagen per week naar toe ging (zie ook mijn stukje over Kerken van j.l. 7 maart) is niet meer. De Elleboogkerk in hartje Amersfoort, waarin in de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw architectenbureau v.d. Grinten, Heijdenrijk en Manche was gevestigd waar ik toen werkte, is gisteren in vlammen opgegaan! Het is allemaal nogal somber de laatste week, eerst gaat Jan Wolkers al dood, wat ik persoonlijk beleef als afscheid nemen van een icoon in mijn leven, en nou dit weer. Het ergste is dat met de verdwijning van dit mooie stukje tastbaar verleden, ook nogeens de boeiende en onvervangbare kunstverzameling van het daarin gevestigde Armando Museum in vlammen is opgegaan.



Ik ben blij dat we het museum recentelijk nog hebben bezocht. Daar hebben we tenminste nog een goede herinnering aan over gehouden. Het zal uiteraard nooit meer worden zoals het was, wat weg is is weg, maar ik mag toch hopen dat het museum snel zal worden herbouwd. En dat er in de nabije toekomst weer kunst te zien zal zijn van m.n. Armando. Armando (geboren als Herman Dirk van Dodeweerd, Amsterdam 18-9-1929) die we ook zo goed kennen van de TV serie Herenleed waarin hij ons tot groot genoegen samen met Cherry Duyns 25 jaar lang de meest absurde en bizarre taferelen heeft voorgespiegeld. We vonden het zo leuk destijds, dat we er in 1982 ons nog steeds bestaande Amsterdamse praat- en eetgroepje naar hebben vernoemd. Armando is een fenomeen, van die man hebben we nog lang niet alles gezien, hij heeft in zijn lange leven bijzonder veel gemaakt wat de moeite van het beleven waard is, bovendien is hij als kunstenaar ook nu nog, op zijn 78 ste, actief bezig.

zaterdag, september 29, 2007

Goes



Vrijdagmiddag hebben we de film "Venus" gezien in 't Beest, een klein bioscoopje aan de Beestenmarkt in Goes. Het kleinste zaaltje bleek voor de film nog te groot, er zaten maar 14 mensen in de zaal, allemaal grijsaards! Typisch sfeertje, en dan was er nog een pauze ook, zat iedereen een beetje in gedachten verzonken voor zich uit te staren met een glaasje wijn in de hand.

De film "Venus" gaat over de oude dag van een paar vrienden in Londen. Eén van de vrienden de acteur Maurice (Peter O 'Toole) speelt zo af en toe uit geldgebrek nog wel eens een bijrolletje in een soap, maar verder bestaat zijn leven uit ouwehoeren met zijn oude vriend en collega in de kroeg. Maar dit kabbelende bestaan veranderd voor Maurice drastisch als zijn oude tobberige en saaie vriend een twintigjarig nichtje (Jodie Whittaker) in huis haalt als huishoudelijke hulp, waar hij achteraf ontzettend veel spijt van heeft. De vriend begrijpt helemaal niets van jonge mensen.
Maar bij Maurice roept de jonge vrouw een onverwachte begeerte op, en hij palmt haar ondanks zijn prostaatklachten in. Hij is zijn hele leven al zo geweest. In een ver verleden had hij zijn vrouw en drie kinderen al in de steek gelaten, omdat het gras elders groener was. "To be or not to be. That's the question" roept hij ergens in de film, maar de grote vraag in zijn leven was toch vooral "To fuck or not fuck". Nu vele vrouwen later is hij oud, alleen en loopt hij door zijn prostaatklachten met een katheter rond en realiseert hij zich zijn sterfelijkheid.

Maar seksuele begeerte trekt zich weinig aan van leeftijd. "Venus" voelt ook een beetje aan als een bedenksel rond een taboe las ik ergens, en daar ben ik het wel mee eens. De kritiek op "Venus" is ook dat het een taboe aan de orde stelt zonder het te doorbreken, het taboe blijft intact. Maar hoe zou dat ook kunnen met een Maurice die in de film manhaftig blijft vasthouden aan zijn oppervlakkigheid en zijn genotzucht. Tegen de klippen op wil Maurice zijn leven afsluiten zoals hij heeft geleefd, zonder spijt of valse wijsheid achteraf. Hij ondergaat de onwaardigheid van de ouderdom met een ironische glimlach. Ik vond het een bijzondere film die nog wel even blijft hangen.

Na afloop van de film hebben we ons hotel opgezocht, om even een rustpunt in te lassen voor die dag. Dat rustpunt dacht ik ook even te vinden op het nachtkastje naast m'n bed, maar dat was niet berekend op mijn gewicht, het was gelijk gesloopt.
Rond een uur of half zeven zijn we de oude binnenstad maar eens ingewandeld. Via een mooie wandeling langs monumentale panden en de stadshaven, kwamen we op de Grote Markt terecht. Daar was het op het terras voor Grand Café Jersey, met zicht op het oude stadhuis en de fraaie Grote of Maria Magdalenakerk uit 1423 een poosje goed uit te houden, maar voor het eten zijn we toch maar naar binnen gegaan.

Rond een uur of negen zijn we naar Brasserie d'Anvers in de Magdalenastraat gewandeld. In verband met het zilveren feestje van J en M hadden we vip tickets gekregen voor het muziekfeest Funky Friday daar. Van Funk, een subgenre binnen de Rhythm and Blues, kwam ik vroeger door het eindeloos meeslepende ritme vrij snel in een aangenaam soort trance. Dat ik ook nu in trance geraakte kan ik niet zeggen, maar ik herkende wel weer dat gevoel, dat aangename gevoel van te worden meegesleurd in de cadans van het ritme, dat je één wordt met de muziek en daar deel van uit maakt. De muziek van Leslie Nielsen & DJ Marcellus deed me ook sterk denken aan de jazzfunk van de Crusaders met zangeres Randy Crawford die ik in 1979 heb gehoord in Carré. Het bekende nummer Streetlife van deze groep staat nog in mijn geheugen gegrift. Er waren ook mensen die de muziek veel te hard vonden, ze konden zo geen woord met elkaar wisselen. Dat is jammer voor ze, maar je kan nou eenmaal niet alles hebben.

Om de oren even tot rust te laten komen, zijn we met een klein groepje tegen een uur of één nog naar de Grote Markt gewandeld. Op het verwarmde terras voor Grand Café Jersey hebben we nog een uurtje zitten drinken en ouwehoeren. En zo is iedereen toch ook op deze avond nog aan z'n trekken gekomen. Rond een uur of drie waren we terug op onze hotelkamer met het gesloopte nachtkastje.

woensdag, september 26, 2007

Yogyakarta



Centraal op Java, het dichtstbevolkte eiland van de archipel (ca. 120 miljoen inwoners) en daarmee het politiek, economisch en cultureel centrum van Indonesië ligt de stad Yokyakarta, studentenstad en bakermat van de eeuwenoude Javaanse cultuur. Het zou voorlopig even onze laatste bestemming zijn van de reis in die contreien. De vlucht met een toestel van Garuda Indonesia van Lombok naar Yokyakarta verliep enigszins onrustig, luchtzakken met bijbehorend gestuiter en als toetje een vrij harde landing. Het zij zo, toen we eenmaal weer vaste grond onder de voeten hadden, was alles snel vergeten.

Ik vond Yogyakarta een prettige stad, ondanks de enigszins dorpse uitstraling die het had zodra je je iets buiten de grote verkeersaders begaf. We hebben in Yogyakarta het z.g. waterpaleis bezocht, onderdeel van het veel grotere Kraton, het sultanspaleis. Het ommuurde Kraton is eigenlijk een stad binnen de stad, de mensen die er wonen (ca. 30000) werken allemaal voor het paleis. Yogyakarta is ook een batik en zilverstad. Het schijnt dat de batikkunst zich nergens ter wereld hoger heeft ontwikkeld dan daar, en het is toonaangevend in de hedendaagse kunst uit Indonesië. En dan het Yogya Silver, ook zo bekend. Op ca. 5 km ten zuidoosten van Yogyakarta ligt Kota Gede, het zilverstadje bij uitstek, het barst er van de zilverwinkeltjes en ateliers, veelal familiebedrijfjes. Zowel op het gebied van de batikkunst als op de zilverkunst kijk je je ogen uit. Het is allemaal van een totaal andere orde dan je gewend bent. We konden het dan ook niet laten om van het één en ander wat te kopen.

Op ca. een uurtje rijden ten noordwesten van Yogyakarta ligt de Borobudur (gebouwd rond ca. 700 na Christus) de tempel waarop meer dan 500 boeddhabeelden staan, en bijna alle stenen zijn voorzien van indrukwekkende reliëfs. Het was een hele klim naar boven toe, je begint op het niveau dat de Wereld van Verlangen symboliseert om vervolgens verder te gaan via de Sfeer van Vorm naar het hoogste niveau de Sfeer van Vormloosheid, volgens Boeddha heb je dan ook de ultieme bevrijding bereikt.

Verder hebben we ook het Prambanan complex (gebouwd rond 850 na Christus) bezocht ca. 17 km ten oosten van Yogyakarta in de vlakte van Prambanan. Het is het grootste hindutempelcomplex in Indonesië. Van de oorspronkelijke 244 tempels zijn er tot op heden slechts 3 gerestaureerd, de overigen liggen grotendeels nog in puin. Het zijn tempels voor de hindoe drievoud t.w. Brahma, Shiva en Vishnu. Er zijn allerlei versieringen op de tempel aangebracht zoals beelden van menselijke en bovenmenselijke wezens, dieren, vogels, bladeren en fruit uit de verhalen van het Ramayana-epos dat is gebaseerd op de verhalen tussen het goede en het kwade uit het oude Hindu-epos.

Java, en dan in het bijzonder de omgeving van Yogyakarta is zeer rijk aan cultureel erfgoed, tempels, paleizen, musea en allerlei kunstvormen. We hebben daar veel gezien van alles, teveel om verder op te noemen. Het is een prachtig oord waar we eigenlijk veel tekort zijn geweest, maar wie weet! Hoog in de lucht opweg naar Singapore was de rokende Merapi het laatste wat we voorlopig van Java zagen.

maandag, september 24, 2007

Blocksyl



Eenmaal per jaar gaan de mannetjes C, J, A en ik een weekendje zeilen, maar bij weinig wind motorren we, want van drijven houden we niet. Zaterdagochtend, de Dekohaven in Lelystad, weinig of geen wind, en de berichten waren van dien aard dat dat voorlopig zo zou blijven ook. Dus namen we gelijk maar het besluit een rondje NW Overijssel te doen, een voor Swing en bemanning praktisch gegarandeerde motorroute. Vanuit Lelystad via Ketelmeer, Ramspol, Zwartemeer en Vollenhove naar Blokzijl, daar eten en overnachten. Dan de andere dag in Blokzijl door de sluis via het Vollenhovermeer, Giethoornsemeer, Beulakkerwijde en Zwartsluis terug naar het Ketelmeer en Lelystad. Een mooi rondje door een prachtig natuurgebied.

Blocksyl ofwel het huidige Blokzijl, is een stadje in de kop van Overijssel dat vroeger aan de Zuiderzee lag. Blokzijl dat in 1672 stadsrechten kreeg, heeft een rijk verleden. Er werd door het havenstadje veel handel gedreven met grote steden in het westen van Nederland. De bouwstijl van een aantal oude woningen rond de havenkom van Blokzijl doet je daaraan nog herinneren, het heeft veel weg van de stijl die je bijvoorbeeld ook langs de Amsterdamse grachten aantreft. Volgens mij zijn er niet veel plaatsen in Nederland die zo'n mooie besloten havenkom hebben als Blokzijl. Bij zware storm kan de kom ook nu nog volledig worden afgesloten, aan de zuidzijde middels zware houten deuren, en aan de noordzijde middels een sluis.

"Kaatje bij de Sluis" hebben we maar niet gedaan, maar bij café restaurant Van Ens aan de havenkom kun je voor minder geld ook lekker eten. Mevrouw Van Ens zwaait daar in de gedegen en traditionele keuken zelf nog de scepter. Na het eten hebben we het niet al te laat meer gemaakt, nog even hebben we in de kuip zitten ouwehoeren, maar de fut was er snel uit, ik geloof dat we rond half twaalf al op één oor lagen. De zondagochtend was prachtig, alles ademde rust en verstilling in de havenkom, een sfeer waar ik bijzonder van hou, althans in de meeste gevallen. Het heeft ook met de herfst te maken, die volgens mij al vroeg is ingetreden dit jaar, de bomen rond de havenkom hadden al heel veel blad verloren. Maar toen de mannetjes allemaal uit de veren waren, was het gedaan met de rust. We moesten weer verder, eerst nog even de sluis doen, en toen ging het rustig motorrend richting Giethoornsemeer en verder. Zoals reeds gezegd, een bijzonder mooie natuur. Zilverreigers, Nijlganzen, Kiekendieven noem maar op. Op een bepaald moment zagen we boven ons hoofd vier baltsende buizerds cirkelen, hoog boven elkaar vliegend lieten de vogels zich om de beurt als een steen in de richting van de onder hen vliegende vogel vallen. Het is allesbehalve als aanval bedoeld heb ik begrepen, maar het lijkt er veel op. Pas op het laatste moment remmen ze af en ontwijken ze elkaar nipt, een prachtig gezicht.

Eenmaal weer op het Ketelmeer was het zaak om de brug van vier uur te halen, anders kan je wachten tot half zeven, en daar hadden we geen zin in. Maar we hebben de brug gehaald, dus geen probleem. Op het IJsselmeer stond een lekker briesje uit zuid westelijke richting, goed voor toch nog een paar uurtjes zeilen dit weekend. Al laverend ging het richting Dekohaven waar we rond half zeven afmeerden. Nog een bordje macaroni en een drankje, en toen zat ook dit mannetjes(zeil)weekend er weer op, tijd om afscheid te nemen. Drie mannetjes werden door zus G opgehaald, en ik reed rond een uur of acht in mijn eigen auto naar huis.

vrijdag, september 21, 2007

absolute leeftijd



Onlangs is het lichaam van Harry Mulisch 80 jaar geworden. Mulisch kreeg door dit feit alle aandacht van de media die hij verdiende. Maar Mulisch is volgens zijn eigen zeggen niet ouder dan 17 jaar. Volgens Mulisch behoud de mens zijn leven lang één bepaalde leeftijd, volgens welke hij of zij zich naar geestesgesteldheid z'n leven lang blijft gedragen. Hij noemt dat de absolute leeftijd of ook wel de leeftijd van de ziel!

Het zet je wel aan het denken. Er zijn veel mensen die deze mening met Mulisch delen, waaronder de bekende journalist H.J.A. Hofland. Hofland zegt dat het ongeacht de toenemende levenservaring, de leeftijd is van waarneming en werklust. "Derjenige ist glûcklich der etwas vom Kinde gerettet hat", zei Goethe. Dat is de kern van de absolute leeftijd, volgens Hofland.

Iets wat mij altijd is bijgebleven, is de keer dat ik bij mijn oma van ruim 90 jaar aan bed stond, en ze tegen mij zei dat ze eigenlijk nog net zo dacht en voelde als toen ze 18 jaar was. Alleen dat lichaam he, dat wil niet meer, dat begint mij in de steek te laten.

Zelf ben ik door het opnieuw opgerakelde begrip van Mulisch, ineens ook aardig geïnteresseerd in mijn eigen absolute leeftijd. Het is een interessante bezigheid. Het verschaft je volgens mij enig inzicht in de diepere beweegredenen van je eigen doen en laten. Ik ben er trouwens voor mijzelf nog niet over uit, maar ik denk dat het wel ergens rond mijn 20e jaar zal liggen. Het is moeilijk te bepalen, het is aan hevige schommelingen onderhevig, hoe moet je dat eigenlijk doen. Welke criteria moet je handteren. Geestelijk benader ik de dingen in mijn belevingswereld volgens mij nog altijd als toen ik 20 was. Het maakt niet uit of ik nou iets aan het maken ben, of iets aan het bedenken. Mijn geest is dus in 45 jaar niet ouder geworden zou je kunnen zeggen. Maar toch denk ik ook dat de geest wel degelijk wordt beïnvloed door levenservaringen die je opdoet, en dat de geest daar gelijdelijk aan toch ouder door wordt. Bovendien zal net als met de schommelingen in mijn huidige persoonlijklijke belevingswereld, ook de absolute leeftijd wel aan schommelingen onderhevig blijven.

Het lijkt mij leuk om twee keer per jaar mijn verjaardag te vieren, één keer voor mijn lichamelijke leeftijd en één keer voor mijn geestelijke leeftijd. Want als er wat te vieren valt in dit leven ben ik nog net als toen ik 20 was graag van de partij!

Ik las ergens dat Harry Mulisch z'n hele leven nog nooit iets gedaan heeft waar hij geen zin in had. Dat is mooi, het zou best eens kunnen zijn dat dit één van de criteria is, waardoor een absolute leeftijd zich wat beter laat bepalen.

maandag, september 17, 2007

tinnen figuurtjes



Gistermiddag waren we in het nationaal tinnen figuren museum. Een uniek museumpje in Nederland dat sinds 1985 is gehuisvest in het voormalige stadhuis aan de Markt in Ommen.

In het museum zijn z.g. Hilpertfiguren te zien uit ca. 1750, series met apen, met winterpret en ruiters, Hilpert scheen één van de eerste commerciële tingieters te zijn van figuren. Het was allemaal eigenlijk voor kinderen bedoeld, die konden zo met de figuurtjes allerlei taferelen naspelen. Bijvoorbeeld oorlogstaferelen waren in die tijd aan de orde van de dag. Zo werden er aan het eind van de 19e eeuw in diverse tinnen figuren werkplaatsen vele tientallen miljoenen tinnen soldaatjes per jaar gemaakt. De mensen spraken daarom niet meer van tinnen figuren maar van tinnen soldaatjes!

Liefhebbers begonnen pas goed na de eerste wereldoorlog met het maken van figuren die veelal geschiedenis tot onderwerp hadden. Deze cultuurhistorische tinnen figuren werden ook veel mooier gemaakt dan de vroegere tinnen figuren. De commerciële tingieters moesten winst maken dus was tijd belangrijk, maar voor de liefhebber lag dat anders en was tijd totaal niet belangrijk. Met liefde en aandacht werden vele z.g. diorama's met cultuurhistorische taferelen gemaakt. In het museum in Ommen staan bijvoorbeeld allerlei prachtige diorama's opgesteld die scènes weergeven uit de oudheid van ene dr. W.G.L. Wieringa, een wiskunde leraar uit Haarlem. Een aantal van die diorama's heeft hij samen met zijn leerlingen gemaakt, om ze zo ook iets van geschiedenis en cultuur bij te brengen.

Het grootste diorama in het museum beslaat een oppervlak van 24 m2. Dit diorama met ca. 10.000 tinnen figuurtjes stelt "de Slag bij Waterloo 1815" voor en is een geschenk aan het museum van ene wijlen prof. dr. Diederich uit Berlijn. Waar die man nou in doorgeleerd had heb ik niet kunnen achterhalen, mogelijk was hij historicus, maar dat hij het museum een imposante verzameling tinfiguren heeft nagelaten is een feit. De strijd die destijds een definitief einde maakte aan de macht van Keizer Napoleon Bonaparte, is opgesteld tegen een fotowand die een gedeelte weergeeft van het schilderij van "de Slag bij Waterloo 1815" van Jan Willem Pieneman (1779-1853). Het in 1824 door Pieneman geschilderde werk in olieverf op doek, is het grootste schilderij (576 x 836 cm) dat in het Rijksmuseum hangt.

In de bovenste zaal van het museum, de z.g. carillonzaal, staat ook weer een mooi diorama van Wieringa opgesteld, voorstellende de complete stoet van de "Gouden Koets" Een indrukwekkende creatie die door een druk op een knop ook nog eens in beweging komt, de hele carrousel van Prinsjesdag trekt dan aan je voorbij, van Paleis Noordeinde tot aan de Ridderzaal.

vrijdag, september 14, 2007

Lombok



Ik hoorde net op de radio dat er op Sumatra in Indonesië al weer een aardbeving is geweest, de derde al deze week in dit gebied en evenzoveel tsunami waarschuwingen.
Indonesië behoord m.b.t. deze natuurverschijnselen tot één van de meest dynamische gebieden op aarde. Het is onderdeel van een groot aardbevingsgebied rond de Grote Oceaan de zogenoemde Ring van Vuur.

De Indonesische archipel, bestaande uit ca. 17000 eilanden waarvan ca. 5500 bewoond, strekt zich van west tot oost uit over een afstand van 5100 km, ofwel ruim een achtste deel van de omtrek van de aarde. In dit gebied drukken verschillende tektonische aardschollen tegen elkaar, waardoor er veel aardbevingen voorkomen en er veel vulkanische activiteit is. Er zijn in totaal meer dan 400 vulkanen in dit gebied waarvan er zo'n 129 actief zijn, de "Gunung Rinjani" een stratovulkaan op Lombok is er één van, de laatste uitbarsting was op 1 oktober 2004. De 3726 meter hoge vulkaan, één van de hoogste vulkanen in heel Indonesië, is op het 4725 km2 tellende eiland uiteraard een dominante verschijning, op een satellietfoto is dit ook goed te zien.

Vanaf zee was het ook goed te zien. De Lombok Strait, de zeestraat van ca. 50 km breed tussen Bali en Lombok zijn we met een snelle catamaran overgestoken. Een prachtige tocht met op een bepaald moment fraai uitzicht op het eiland Lombok en de vulkaan. Met het Yayakarta Hotel in Senggigi als basis hebben we een groot deel van het eiland verkend. Het hotel ligt vlak aan het strand, je stond bijwijze van spreken al praktisch op het strand als je je bed uitstapte. s'Morgens stond ik vrij vroeg op om naar de plaatselijke vissers te kijken in hun kleurrijke bootjes. Die mensen woonden zo te zien blijmoedig met hun vrouwen en kinderen in een armzalig krottenwijkje op het strand, vlak achter ons luxe hotel met zwembad e.d. Daar stond ik wel even bij stil, het voelt niet gemakkelijk. Maar goed, als je dan op het strand stond s'morgens rond een uur of zeven, zag je de vissers aankomen. De horizon was helemaal gevuld met kleurrijke zeiltjes. Eenmaal aangekomen bij het strand werden de bootjes door de achterblijvers, de vrouwen en de kinderen verder het strand opgetrokken en van hun lading vis ontdaan. Soms lag er niet meer vis onder in het bootje dan een paar pannetjes vol. Daar hadden ze dan de hele nacht voor op zee doorgebracht. Hoezo overbevissing? Dat doen de Japanners wel in die regio met hun gigantische netten en varende visfabrieken!

In het zuiden van Lombok hebben we Banymulek en Rambitan bezocht. Het zijn Sasak dorpen (Sasaks zijn de oorspronkelijke bewoners van Lombok) met hun typische huizen van riet. Er worden door de mensen daar veel potten gebakken en kleurige doeken geweven, waar ze zo te zien niet rijk van worden. Alles om je heen straalt een weldadige rust uit, om jaloers van te worden, en is heel schilderachtig in onze ogen, maar de armoe zie je er toch ook wel doorheen. Maar gezien de blijmoedgheid die de mensen daar uitstralen en waarmee ze je tegemoet treden, ben ik er overigens niet zo zeker van of die mening door de mensen daar wordt gedeeld.

Vanuit ons hotel zijn we over een fraaie kustweg naar de Gili-eilanden gereden. Drie kleine eilandjes ten noordwesten van Lombok t.w. Gili Air, Gili Memo en Gili Trawangan. Rond deze eilandjes liggen prachtige koraalriffen in glashelder water. Met een klein bootje zijn we naar Gili Air gevaren, waar we hebben gesnorkeld. Alsof je in een tropisch aquarium zwemt, prachtig. Toen ik tijdens het snorkelen op een bepaald moment het koraal en de vissen om mij heen in een peilloze azuur blauwe diepte zag verdwijnen, voelde ik me ineens zo vrij als een vogel hoog in de lucht. Ik dook ook naar beneden achter de vissen aan, maar met snorkelen moet je wel met je rietje boven water blijven anders verslik je je lelijk, dat was ik even vergeten. Maar ik heb desalniettemin geweldig genoten daar. Vanaf het eilandje Gili Air heb je trouwens ook weer mooi zicht op de "Gunung Rinjani", de vulkaan aan de overkant van het helderste stukje zeewater wat ik ooit gezien heb.

Lombok is hoofdzakelijk Moslim en in een aantal opzichten minder kleurrijk dan het Hindu-eiland Bali, maar ik heb er minstens zulke goeie herinneringen aan.

maandag, september 10, 2007

wind en golven



Er stond afgelopen zaterdag een lekker windje, 4 à 5 Bf uit WNW richting. Waar gaan we heen? Dat is altijd weer de eerste vraag die ik aan boord te horen krijg van de jongens. Waar wind en golven ons willen hebben zeg ik dan altijd, maar hebben jullie nog voorkeur voor een bepaalde bestemming. Verwarrend antwoord vinden de boys! Enerzijds zeg ik dat wind en golven richting en bestemming bepalen, anderszijds suggereer ik dat we dat zelf kunnen uitmaken. Wat is het nou?
Het kan natuurlijk allebei, het is maar wat je wil. Van vorige keren weet ik dat we met dit soort gezellige ouwehoer tochtjes het liefst op ons gemak zitten waarbij er onderweg lekker kan worden gegeten en gedronken, zeilen is eigenlijk maar bijzaak. De eerste optie geeft hiervoor de meeste garantie, laat wind en golven het werk dan maar doen.
Maar als we deze keer toch liever sportief willen zeilen dan moeten we voor optie twee kiezen, lekker laveren tegen wind en golven in, op één oor liggen en je schrap houden, water over je heen krijgen, koud, moe, stil en misschien zelfs wel een beetje misselijk worden. En bij dit alles ook nog eens niet, of met veel moeite, bij je oppeppende spiritualiën kunnen komen.

Zo als meestal werd er ook nu natuurlijk weer gekozen voor de eerste optie!

Eerst voeren we met een constante snelheid van ruim zes knopen bij halvewind over stuurboord richting Lemmer, maar nabij de Rotterdamsehoek ging het roer om, en ging het verder bij halvewind over bakboord richting Enkhuizen. Een bestemming die ons bij nader inzien voor de avond vast meer te bieden zou geven dan Lemmer, dachten we. Rond half zes lagen we in de Compagnieshaven tegen de kade afgemeerd. s'Avonds in restaurant "Die Drie Haringhe" gezellig zitten eten en drinken. Omstreeks half twaalf was het vuur er zo'n beetje uit, en kroop iedereen moe maar voldaan ter kooi. Als ik eenmaal lig slaap ik doorgaans vrij snel, maar nu was ik jammer genoeg toch net even te laat buiten westen. Ik lag amper horizontaal of het grote snurken diende zich aan, aanvankelijk nog even wat aarzelend hier en daar, maar in no time in decibellen aanzwellend tot een ware kakofonie. Volgende keer neem ik oordopjes mee. Maar gezien het commentaar wat ik te horen kreeg van de anderen tijdens het ontbijt de andere morgen, heb ik zelf toch kennelijk ook niet al te lang passief liggen luisteren naar de kakofonie.

Rond half elf zondagochtend vertrokken we richting Markermeer. Na de Krabbersgatsluis gingen de zeilen omhoog, en vrij snel daarna bruisten we met ruim zes knopen bij halve wind over bakboord richting Hoorn. In het Hoornsche Hop moesten de zeilen even heel strak worden aangetrokken, knijpend hoog aan de wind was Hoorn net te bezeilen. Na een uitsmijtertje aan boord te hebben genoten, hebben we even de beentjes gestrekt in de Hoornse binnenstad. Omstreeks drie uur zaten we weer op het water. De wind was iets afgezwakt op de Markermeer maar toch haalden we nog met gemak vijf knoopjes bij een voordewindse koers met uitgeboomde genua over bakboord. Op naar de Houtribsluis en de Dekohaven in Lelystad, onze thuishaven. Rond halfzeven lag de "Swing" op zijn vaste ligplaats afgemeerd. We konden terug zien op een fraai zeilweekend met een constante wind, weliswaar niet veel zon gezien maar gelukkig ook niet veel regen, en de sfeer was uitstekend.

dinsdag, september 04, 2007

ondertrouw



Wat kan er veel veranderen in een korte tijd, nog geen week geleden wisten we van niets en nu is er al ondergetrouwd en hebben we de tickets al op zak. Want we gaan er natuurlijk wel iets van maken met z'n allen. Het initiatief voor een gezamelijk reisje richting zuidelijk halfrond lag weliswaar niet bij mij, maar dat mag natuurlijk de pret niet drukken. We gaan er eens even flink tegen aan. Groots en meeslepend hoorde ik het afgelopen weekend zeggen, en zo is dat.

Begin jaren 30 van de vorige eeuw was het de dichter Marsman die zich met deze kreet wilde verzetten tegen wanhoop en vergetelheid, hij had de grenzen van het vitalisme ontdekt en was teleurgesteld over zichzelf. Hartstochtelijk roept hij uit met overslaande stem "Groots en meeslepend wil ik leven! hoort ge dat, vader, moeder, wereld, knekelhuis!" Waarna hij zonder zich te beraden over de raad van de meer belegene in zijn tijd, met een nieuw aangemeten elan de wijde wereld in stapt. Maar al vrij snel valt hij weer terug in zijn oude doen, moedeloos, teleurgesteld en geslagen. Hoe kwam dat, wat had hij dan verwacht te beleven door zijn nieuw gekozen elan? Hoe zag hij trouwens zijn groots en meeslepend leven voorzich? Ik weet het niet, wel heb ik gelezen dat hij veel last had van de inertie en apathie van zijn tijdgenoten, dat dat in iedergeval een factor was die ongetwijfeld debet was aan zijn miserabele gemoedsstemming.

Wat is eigenlijk groots en meeslepend leven? Eerlijk gezegd weet ik dat niet altijd even goed, terwijl dat zo langzamerhand toch zou moeten. Ik ben wel zover dat ik weet dat het in alle gevallen met durf te maken heeft, durfen kiezen voor het realiseren van haalbare verlangens en niet alleen maar toekijken hoe het leven aan je voorbij trekt. Dat je je niets aan moet trekken van de inertie, of nog erger de apathie van je omgeving, maar ga er voor. Wees een ondernemer van je eigen leven, realistisch, humoristisch en relativerend maar nooit cynisch. Het gaat daarbij volgens mij ook vooral om de dingen van alledag, niet speciaal groot of klein, maar de gewone dingen. De bewustwording dat we die waardevol vinden en daar voor kiezen, dat lijkt mij belangrijk. Als dit je uitgangspunten kunnen zijn bij alles wat je doet, leef je volgens mij aardig groots en meeslepend!
In het kader van genoemde uitgangspunten zijn dan de niet alledaagse gebeurtenissen zo bezien accenten die een meerwaarde kunnen geven, het zout in de pap.

zondag, september 02, 2007

Harderbos



De eerste zaterdag in september is traditioneel familiefietsdag. Dan gaan we met z'n allen in het zadel. We beginnen de dag altijd met koffie en gebak en eindigen die met een goede maaltijd in een aardig restaurant. Daar tussen door fietsen we een stukje, we kletsen wat bij en we drinken onderweg af en toe iets lekkers op een terrasje. Dat is zo ongeveer het programma.

Gisteren hebben we gefietst in het Harderbos. Het Harderbos behoort tot één van de meest gevarieerde en volwassen natuurgebieden in Flevoland. Bos, moeras, grasland en plassen, alles is aanwezig. In 1968 aangelegd als een productiebos, populieren, populieren en nog eens populieren. Maar sinds 1997 is Natuurmonumenten bezig er een soort van oerbos van te maken. Door de vruchtbare kleigrond gaat dit in een wonderbaarlijk snel tempo. Er is nu na ca. 10 jaar al weinig meer over van het saaie productiebos. Sinds de tijd dat ze het dode hout laten liggen, wordt de flora en uiteraard de fauna er met het het seizoen gevarieerder en mooier.

Op een keer toen ik daar fietste werd ik verrast door 3 spelende jonge vosjes aan een bosrand, iets wat ik zelf tot dan toe in de vrije natuur zo nog niet eerder had gezien. Prachtig! Volgens het boekje schijnen er meer dan 60 verschillende zang- en roofvogelsoorten te broeden, waaronder ook de prachtige ijsvogel. Behalve de aanwezigheid van diverse zoogdieren als reeen, vossen, bunzings, hazen en noem maar op, grazen er ook Schotse hooglanders die daardoor zo ook een steentje bijdragen in de voortgaande ontwikkeling van het nieuwe oerbos.

Maar oerbos of niet, er lopen wel riante betonnen fietspaden doorheen. Toen we er ons rondje hadden gefietst, hadden we er ca. 20 km opzitten, eigenlijk tekort voor een stel doorgewinterde fietsers als wij zijn. Om toch maar aan onze tax te komen, hebben we er daarom nog maar een rondje polder-knardijk aan vastgeknoopt, waarna we ter voorbereiding op de maaltijd, allemaal met een gerust hart konden neerzijgen op een terrasje in de zon voor een goed glas.

donderdag, augustus 30, 2007

Bali



Mijn kapper is een tijdje geleden naar Bali geemigreerd. Hij had hier in de stad een mooie en goed lopende zaak en stond bekend als één van de betere kappers, wat je trouwens ook aan de prijs wel kon merken. Toch had hij het op een gegeven moment wel gezien met zijn zaakje, verkopen die handel en weg wezen was zijn devies. De midden veertig net gepasseerd maar toch wilde hij nu al stil gaan genieten van zijn winst op een mooi tropisch eiland.
Maar onlangs zat ik hier bij zijn opvolger onder het mes en hoorde ik, dat hij op Bali in Denpasar toch maar weer een kapperszaak is begonnen. We weten er natuurlijk het fijne niet van, maar kennelijk is zijn fortuintje toch iets te snel verdampt op dat mooie tropische eiland. Ja, ja, bij de kapper moet je zijn voor de laatste nieuwtjes, daar hoor je nog eens wat.

Er zijn natuurlijk ergere dingen denkbaar dan te moeten werken op exotisch Bali, maar ik ben daar, zoals wij destijds gedaan hebben, toch liever alleen op vakantie. Wat een bijzonder eiland!
Ik heb de dagen op Bali zo ongeveer ervaren als één groot feest. De feeststemming begon voor mij eigenlijk al een beetje in het vliegtuig van Garuda Indonesia tijdens de vlucht van Surabaya naar Bali. De internationale luchthaven van Bali "Ngurah Rai" (vernoemd naar een Balinees verzetstrijder die in 1946 in de strijd tegen de Nederlanders is gesneuveld) ligt vrij dicht achter de kustlijn, met als gevolg dat je behoorlijk laag komt aanvliegen over een prachtige azuurblauwe zee, echt heel mooi, je kijkt je ogen uit. De entree kon al niet meer stuk, en dan is er ook nog de zalige manier van leven van de mensen daar op dat eiland. Bali is Hindoeïstisch, en dat zie je overal op het eiland op elk moment van de dag. De mensen lopen in de mooiste gewaden rond en overal maak je processies, offerandes en eeuwenoude feesten mee in schitterende decors van prachtige stranden, zeetempels en actieve vulkanen.

Vanuit ons hotel in de buurt van Kuta hebben we per auto het eiland verkend. We zijn naar de Tanah Lot geweest, één van de belangrijkste zeetempels van Bali gebouwd op een rots voor de kust, en hebben daar op zee één van de mooiste zonsondergangen gezien. We hebben het Baturmeer gezien, een kratermeer van ongeveer 7,5 bij 2,5 km op ca. 1450 meter boven de zeespiegel nabij het dorp Penelokan in het noorden van Bali. Overal op het eiland zie je lieflijke bloemenoffertjes, midden op straat, op muren en voor deuren, het hoort bij de cultuur daar. Onderweg genoten we van de prachtige uitzichten over bossen, dorpen en rijstterrassen in het bergachtige landschap. We hebben gewandeld door de schilderachtigste dorpjes die je je kan voorstellen, en armoedig maar gastvrij als de mensen daar waren, werden we soms uitgenodigd om bij ze binnen te komen kijken. Ook hebben we op veel plekken genoten van allerlei verschillende balinese dansen onder begeleiding van meeslepende gamelanmuziek.

Maar we hebben natuurlijk ook wel gewoon aan het strand gezeten, gezwommen en lekker gegeten in leuke restaurantjes. Ook heb ik me in menig leuk boetiekje in Denpasar te krappe batikhemden laten aansmeren, en waardeloze horloges en andere prullaria van legers straatventers, die de godganse dag met die handel achter je broek aan liepen te leuren. Dat schijnt er allemaal bij te horen, daar is weinig aan te doen. De gemiddelde toerist gaat bij die gasten, zeker in het begin van het verblijf daar, voor de bijl. Maar het mocht voor ons de pret niet drukken, we hebben genoten van alles. Het was een prachtige tijd daar op dat eiland.

zondag, augustus 26, 2007

visserijdag



Gisteren, de laatste zaterdag van augustus, was het voor de 25e keer visserijdag in Harderwijk. Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen, maar voor ons was het de eerste keer dat we het meemaakten, terwijl we toch al bijna 23 jaar in Harderwijk wonen. Om de één of andere reden vonden we het nu kennelijk tijd, om toch ook eens een keer te gaan kijken naar het visserijspektakel.

In en rond de oude vissershaven van Harderwijk vonden allemaal aan visserij gerelateerde aktiviteiten plaats. Op de kades werden diverse oude visserijambachten gepresenteerd, er werd zelfs een wedstrijd gehouden in het roken van paling en andere lekkere vissoorten. Een club scheepsmodelbouwers liet radiografisch bestuurde modellen rondvaren in een grote bak water, en geheel in stijl leverden shantykoren en dweilorkesten een musicale bijdrage ter verhoging van de feestelijke stemming rond het geheel.
En de haven, heel schilderachtig, lag bijna helemaal vol met klassieke houten vissersschepen uit de verschillende steden en dorpen die vroeger aan de Zuiderzee lagen. Stuk voor stuk met liefde en vakmanschap goed onderhouden zeilschepen van rond een eeuw oud. Afhankelijk van het vaargebied en wat ze moesten aan kunnen, had elke streek rond de Zuiderzee destijds zijn eigen scheepstype ontwikkeld. De meest bekende types werden botters, bonzen, bollen, blazers, pluten, tjotters, schokkers, tjalken en punters genoemd. Maar er voer ongetwijfeld door de tijd genomen ook nog wel het één en ander aan hiervan afgeleide types rond op de voormalige Zuiderzee.

Heerlijk in het zonnetje onder het genot van een drankje en een hapje, hebben we de stedenbotterrace vanaf de "Stad Harderwijk", onze plaatselijke rondvaartboot, op het Wolderwijd kunnen volgen. We hadden vanaf het achterdek, de plek waar we met een handje vol mensen zaten alsof we officieel genodigden waren, prachtig zicht op het zeilgebeuren. Er stond niet teveel wind, maar genoeg om alles goed in beweging te krijgen, er kon echt worden gezeild. Een prachtig gezicht al die bruine zeilen op het Wolderwijd. Rond half vier lagen we weer afgemeerd in de vissershaven en konden we terug zien op een zeer geslaagde middag.

maandag, augustus 20, 2007

ruïne



Gisteren de z.g. Beeckestijnroute gefietst, net iets meer dan 20 km dus erg moe zijn we er niet van geworden. De Beeckestijnroute, genoemd naar het gelijknamige landgoed in de route nabij Velsen-Zuid, loopt langs de rand van de Noord-Hollandse duinen vanaf Bloemendaal in noordelijke richting door een mooi en soms golvend landschap. De streek is getuige de aaneenschakeling van landgoederen en villadorpen varierend van 17e tot 19e eeuws overduidelijk al heel lang in trek. De soms moeilijk te vermijden aanleg van eigentijdse infrastructuur in het gebied, doet daar gelukkig nog weinig aan af. Het is en het blijft ook in onze tijd een prachtige omgeving.

Het Kasteel van Brederode, of zoals het nu wordt genoemd de Ruïne van Brederode gelegen in Sandpoort-Zuid, dateerd zelfs uit de tweede helft van de 13e eeuw uit ca. 1282. Volgens de beheerder die we spraken is het de oudste te bezichtigen ruïne van Nederland. Het kasteel heeft tot aan 1679 toebehoord aan de Heren van Brederode, afstammelingen van de Heren van Teylingen die verwant waren aan de Graven van Holland.

Het kasteel heeft een bijzonder roerig verleden gekend. Toen Wolfert, de laatste Brederode in 1679 kinderloos stierf verviel de ruïne (want veel meer was er toen al niet van over door alle plunderingen en brandstichtingen door de eeuwen heen) aan de Graven van Holland en weer later aan de staat der Nederlanden. In de 19e eeuw is de ruïne gerestaureerd.

En nu is er voor ons allen in een nog min of meer overkapt gedeelte van de ruïne een bescheiden tentoonstelling ingericht, over het verleden van generaties Heren van Brederode op deze plek en wat ze hebben betekend of hebben uitgespookt. Maar ook wordt er op deze plek nu voor het publiek soms toneel of muziek ten gehore gebracht.

donderdag, augustus 16, 2007

Bromo



Onlangs zag ik op TV een documentaire over de uitbarsting in 1997 van de Soufrière, een z.g. Stratovulkaan op Montserrat. De uitbarsting, die werd gevolgd door een pyroclastische stroom of gloedwolk dat eigen is aan dit type vulkanen, heeft destijds het leven gekost aan twintig mensen.

Waarschijnlijk door het onderwerp dwaalden mijn gedachten onder het kijken tien jaar terug. Naar die ochtend in 1997 toen ik samen met echtgenote, zus, zwager alsmede een behoorlijk aantal onbekende toeristen heb genoten van een prachtige zonsopkomst boven het Bromo kraterkomplex op het oostelijk deel van het Indonesische eiland Java.
Ook de Bromo is een z.g. Stratovulkaan die bij tijd en wijle op onvoorspelbare wijze van zich laat horen. In de zomer van 2004, dus vrij recent nog, barstte hij plotseling uit met als gevolg twee doden en een aantal gewonden onder de toeristen op de kraterrand.

Rond twaalf uur s'nachts waren we met z'n vieren per auto met chauffeur vertrokken uit het prachtige Novotel aan de Jl. Ngagel in Surabaya. Surabaya, de stad met in het wapen een haai (sura) en een krokodil (baya) strijdend om de macht. Ongeveer 90 km hadden we voor de boeg. Middernacht, maar het stikte van de mensen en vooral brommertjes om ons heen, er was haast geen doorkomen aan. Maar toen we eindelijk Surabaya en al die mensen met hun brommertjes achter ons hadden gelaten ging het wat vlotter. We reden door een zwoele bij tijd en wijle stikdonkere nacht, helemaal toen we eenmaal van de hoofdweg waren afgeweken. Soms zagen we ver voor ons het donker oplichten door een merkwaardig schijnsel dat we geen van allen goed konden thuisbrengen. Pas toen we het in de auto begonnen te ruiken, drong het tot ons door wat het was en realiseerden we ons dat die grillig dansende lichtslangen, enorme bosbranden waren op de flanken van de bergen voor ons. Een fascinerend schouwspel!

Tegen een uur of drie waren we in de buurt van Cemoro Lawang, een plaatsje aan de rand van de immense zandzee rond de vulkaan. De zandzee (8 bij 11 km) is eigenlijk de kraterbodem van een oude vulkaan, waarin later de drie jongere vulkanen zijn ontstaan, waar de Bromo er één van is. Het Bromo-Tenggermassief zoals het complex wordt genoemd, schijnt tot het meest spectaculaire vulkaanlandschap van Indonesie te behoren. Dat wil ik best geloven want persoonlijk kreeg ik daar even het gevoel of ik op de maan was terecht gekomen.
Na ter plaatse een jeep te hebben geregeld voor de tocht door de zandzee, vertrokken we rond vier uur richting Bromo. Tijdens de wel heel stoffige rit passeerden we veel mensen te voet en te paard die allemaal dezelfde richting uitgingen. En tot aan de voet van de Bromo stonden op de route door de zandzee, mannetjes met paarden die ze te huur aanboden aan afhakende wandelaars die zich in het zware terrein hadden vergist. Maar het laatste steile stuk door het zand en de lange betonnen trap die je naar de kraterrand voert, moesten we uiteraard allemaal te voet afleggen. Eenmaal op de kraterrand aangekomen was het vanwege de drukte en de opstijgende zwaveldampen nog lastig om een lekker plekje te vinden. Maar goed uiteindelijk was dat redelijk gelukt, en daar stonden we toen te kijken met z'n allen, op ruim 2300 meter boven de zeespiegel koukleumend te wachten op de zon. Vreemd eigenlijk, diep in mijn hart vond ik het ineens genant dat ik daar stond, ineens vond ik het eigenlijk maar niks meer. Ik schaamde me voor het feit dat ik zelf een deel was van de massale vertoning daar op die kraterrand.

Echter toen de bergkam in het oosten ineens een gouden kroon kreeg, en kort daarna de onaards aandoende omgeving in een wel heel bijzonder daglicht werd gezet, was mijn negatieve oprisping snel verdwenen. Als sneeuw voor de zon zal ik maar zeggen. Het was een magisch moment, ik had het niet graag willen missen, prachtig!