1966

Tot zo'n beetje het 40 ste jaar heeft de mens meer toekomst dan verleden!
Het leven begint bij 40 hoor je vaak zeggen. Het is natuurlijk mogelijk, dat dit gezegde door bovenstaand besef wordt ingegeven. Dat je bewustwording veranderd, zal ik maar zeggen.
Het zal allemaal wel, één ding is zeker, 40 jaar is voor de mens een lange periode. Het is eigenlijk niet te geloven, een zee van tijd, het is voorbij gevlogen, je bent ze kwijt!

En wat gebeurde er bijvoorbeeld allemaal zo'n veertig jaar geleden? Veel, dat is zeker, en veel ben ik vergeten, ook dat is zeker. Maar toch is 1966 voor mij een jaar, dat me nog behoorlijk helder voor de geest staat. ik stond zo'n beetje aan het begin van alles.
Het was voor mij een examenjaar. Het was ons eerste huwelijksjaar, en we kregen onze eerste dochter midden in mijn examentijd. We hadden bouwplannen, dus was ik bezig een woning te ontwerpen die we later, na eerst een maquette te hebben gemaakt, ook echt hebben gebouwd. Voor een architectuurexcursie vloog ik voor de eerste keer in m'n leven met een Convairliner, een oud 2 motorig propellervliegtuig naar Zurich.

Beatrix en Claus trouwden, protesten op de Dam, Van Mierlo richtte D66 op, door toedoen van Schmelzer viel het cabinet Cals op een nacht, en de Coentunnel in Amsterdam werd geopend.
Allerlei protestgroepen trokken de aandacht, Provo's, Kabouters en Dolle Mina's, en
over softdrugs werd niet al te moeilijk gedaan. De verbeelding was aan de macht!
Wij waren de eerste na-oorlogse generatie die volwassen werd, en we gingen ons met politiek en maatschappij bemoeien.
We voelden ons niet langer aangetrokken tot de opvattingen van onze ouders, dus wilden we vernieuwing. De z.g. moderne tijd was aangebroken, en dat was heel wat!

Maar het was voor mij bovenal een jaar, dat we met ons dochtertje in de kinderwagen lange wandelingen maakten, in het mooie en wisselende landschap tussen Nijkerk en Putten. Kortom, het was in alle opzichten een jaar om nooit te vergeten!

En nu? Nu is het 40 jaar later, en leven we in het Rembrandtjaar. M'n dochter wordt morgen 40 en dat gaan we vanavond alvast vieren met z'n allen, en Rembrandt wordt dit jaar 400, 10x zo oud maar wel dood, alleen zijn nagedachtenis is nog spring levend. Daar is dit jaar dan ook veel over te doen, maar daarover later.

varen op zee

De zee heeft vele gezichten tussen wreed en lieflijk. De zee moet je respecteren! Doe je dat niet, dan wordt je vroeg of laat afgestraft.
Varen op zee vereist aandacht en verdieping, en altijd doe je weer nieuwe ervaringen op, elke keer is weer anders dan de vorige keer.
Varen op zee is in alle opzichten een dynamische bezigheid.
En varen op zee is misschien ook wel één van de laatste vrijheden! Je bent alleen maar met jezelf en je bootje bezig. Alles wordt zo eenvoudig.

Je beleeft het leven intenser, genieten en balen, depressies en vreugde, en ergens verweg achter de horizon, verscholen in de mist, ligt het eiland Avalon, het eiland waar druïdes wonen die wonden kunnen helen!

Haarlem

Zaterdagochtend j.l. wat zullen we vandaag eens gaan doen? Er waait een snijdend koude wind, geen weer voor buitenaktiviteiten. Een museum bezoek, daar is het weer voor!
Maar welk museum dan, en waar? Haarlem, Teylers Museum, anno 1784 en daarmee zo ongeveer of helemaal het oudste museum van Nederland. Kunst en Wetenschap onder één dak.
Rond 11.00 uur zijn we in Haarlem en parkeren we de auto in de nieuwe ondergrondse parkeergarage in het centrum. Kom je uit de parkeergarage, dan loop je zo tegen de
Grote of St. Bavokerk op gebouwd rond 1400. Dus stonden we even later in de kerk naar het ca. 30 meter hoge indrukwekkende orgel (MÜLLER 1738) te kijken.
Het lijkt me fantastisch om hier een keer een orgelconcert mee te maken!

We lunchen in Grandcafe Brinkmann, lekker warm achter het glas uitkijkend over de Grote Markt. Het ene moment zitten we heerlijk in het (voorjaars)zonnetje, het andere moment raast er de zoveelste sneeuwbui over de markt.
Het is buiten, door het koude weer waarschijnlijk bijzonder rustig, weinig mensen en verkeer, er heerst een sfeer die doet denken aan voorbije tijden. Het doet denken aan Anton Piek.
Vanuit onze positie zien we aan de overkant van de markt Museum De Hallen staan, een
museum voor moderne kunsten. Het is maar een klein eindje lopen, we kopen een nieuwe museumjaarkaart aan de balie en staan binnen. Het is geen groot museum, na een klein uurtje eigentijdse kunst te hebben bewonderd, van zowel binnen- als buitenlandse kunstenaars staan we dan ook weer buiten.

Op naar theater De Toneelschuur (2003) een nieuw en modern theater aan de Lange Begijnestraat in een striptekening ontworpen door striptekenaar Joost Swarte in samenwerking met Mecanoo Architecten. (Net voor de oplevering van dit theater in 2003, heeft aannemer de Nijs mij het één en ander uitgelegd en mij hier uitgebreid rondgeleid, ik ken het gebouw dus redelijk goed.) We kijken wat rond en kopen kaartjes voor Ich! een toneelstuk wat vanavond zal spelen. We zijn benieuwd!

En dan gaan we eindelijk naar het Teylers Museum aan het Spaarne, zoals ik al zei een museum uit 1784 dus behoorlijk oud! Met onze nieuw verworven museumjaarkaarten mogen we zo doorlopen. Het interieur is oud, eikenhouten vitrinekasten waarin onder glas fossielen, botten schedels en complete skeletten uit de prehistorie, maar ook oude populair wetenschappelijke apparaten als electrificeermachines, Maagdenburger halve bollen, maritieme apparaten en ga zo maar door, allemaal dingen uit de 18e, 19e en 20e eeuw. Er is een afdeling oude munten. En ook ontbreekt de schilderkunst niet, ik zag o.a. zeegezichten en landschappen van Mesdag, Israëls en vele andere hangen. We hebben lang alles niet gezien, maar dat hou je altijd. We gaan nog wel eens een keer.

We hebben zin in een borrel, bovendien moeten we vandaag nog wel onze zaterdagse boodschappen doen, anders hebben we morgen niets in huis! We willen ook nog ergens eten, en om acht uur begint het toneel!
Ineens zit je weer te rekenen en te plannen, en krijg je een soort haast die je toch eigenlijk niet zou willen hebben. Willen we dan toch weer teveel op één dag? Blijf toch rustig!
En dat doen we, dus gaan we lekker een borrel halen in Bloemendaal aan Zee, waarschijnlijk is er al wel weer een strandtent open.
We komen in Zandvoort terecht en kijken naar de golven, over zee komt de zoveelste sneeuwbui, prachtig!

We eten mexicaans in Haarlem bij "Popocatepetl" aan de Riviervismarkt, wat ons goed bevalt. Lekker en niet teveel. En dan op naar het theater. Naar Ich! een toneelstuk van Goethe.
Jonge mensen moeten keuzes maken, keuzes die gaan over carriere maken aan de ene kant en liefde aan de andere kant, en dat is niet altijd even gemakkelijk. Soms gaat dat niet goed en loopt het verkeerd met je af! Zo ook met de jonge en ambitieuze Clavigo in het stuk. Rond een uur of tien staan we met gemengde gevoelens over het stuk weer buiten, en zoeken onze auto op. We gaan naar huis, het is mooi geweest deze dag!

vloeien en stollen

Smelten, m'n neefje en ik, 9 à 10 jarige jochies waren we, in principe probeerden we van alles te smelten. Maar we kwamen er vrij snel achter, dat het in de kachel alleen met lood goed lukte. Tin ging ook wel, maar dat hadden we minder voor handen.
De potkachel in de werkplaats van opa, werd door ons met het altijd voorradige afvalhout zo hoog opgestookt, dat je binnen een straal van 1 meter bij wijze van spreken zelf al vervormde.
(Het smeltpunt van lood, zo hebben we later geleerd ligt bij ca. 327ºC.)

Bliksemsnel het kachelluikje openen, het Buisman koffiestroopbusje aan een ijzerdraadje erin laten zakken, gevuld met bij elkaar gescharrelde stukjes lood of wat daar op leek, zoals lege tandpastatubes, kapjes van wijnflessen, stukjes daklood etc. luikje weer dicht en vijf minuten wachten, en hop het busje er weer uit, waarin zoals het leek vloeibaar zilver.
Was het lood eenmaal afgekoeld, dan kreeg het ook al snel weer de bekende doffe uitstraling.
Het vloeibare goedje werd dan in een van tevoren gemaakte vorm van meestal hout gegoten, snel een plens water erover heen om het brandje te blussen, en zo kon het zijn dat je na afkoeling een prachtig beeldje rijker was, of als het na ons idee mislukt was, weer werd omgesmolten voor een volgende creatie.
Tijdens kerstvakanties konden we hier dagen mee bezig zijn. Het was een facinerende bezigheid.
Als z.g. volwassene later heb ik dat in ons huis in de Lariksstraat nog eens een keer gedaan, toen bij gebrek aan een potkachel maar op het gasfornuis.
Het gestolde resultaat staat al ongeveer 36 jaar ergens in ons huis, van weer vloeibaar maken is het tot nu toe niet gekomen.

de jaren '70.

Ik heb me ingehouden, per slot van rekening zit je wel bij een opdrachtgever, maar liever had ik me even laten gaan.

Bij de nieuwe studio's die SBS bouwt in A'dam ben ik als ontwerper betrokken. Tevens heb ik een z.g. design opdracht. Vroeger zeiden we tegen elkaar, architectuur is toch alles, en zeker design! Kijk naar jongens als Rietveld en Mc Intosh, die ontwierpen alles, van deurkruk en serviesgoed tot meubilair en kachelpook. En waarom ook niet, maar daar waren en zijn de meningen wel altijd over verdeeld, en zeker nu, in een tijd van steeds verder gaande specialisatie in de diverse diciplines binnen het vakgebied en daar buiten.

Maar goed design dus. Met het meubilair kon ik mij niet of nauwelijks bemoeien, ze hadden hier en daar noch wel wat stoelen en banken staan, dus dat was niet nodig. Bleef over "materiaal en kleurstelling van het één en ander" boeiend toch? Dat is in mijn visie een belangrijk onderdeel in de architectuur!

Om het één en ander voor mijn opdrachtgever te visualiseren, had ik een plankje gemaakt met daarop geplakt de diverse toe te passen materialen en kleurstellingen.
Op verzoek was het gekozen motto voor het ontwerp "High-Tech"
Met mijn keuze had ik de spijker op de kop geslagen! Het ontwerp sloeg aan, na enige uitleg en motivatie ging men accoord. Dat was mooi!
Daarna kwam op verzoek de chef van het facilitair bedrijf binnen hun organisatie ook even kijken, en die vond het niets.
Hij vond het niet modern, niet van deze tijd! High-Tech niet van deze tijd? Niet modern? Wat is trouwens modern in jou opvatting?
Ja, dat zal ons leeftijd verschil dan wel zijn, ik schat u rond de 60 en ik ben 38. Ik zal u een hind geven, momenteel zijn de jaren 70 helemaal in, en de studio is bedoeld voor jonge mensen, dus!

In de jaren 70 gold binnen de architectuur "de burger aan de macht" de consument had het voor het zeggen. De nieuwe truttigheid! Woonerfjes, boerderettes, zitkuilen en ga zo maar door. In mijn optiek een periode in de architectuur om te vergeten. Er is in die periode meer gebouwd dan ooit daarvoor, en nu staan we aan de vooravond van grootschalige sloop en/of renovatie van woningen uit die tijd. Er is veel discussie over wat te doen met al die troep.
De jaren 70. Modern dus! Ik moet er eigenlijk ontzettend om lachen.

Maar ja, er bestaat geen unieke definitie van design. Elke periode, elke stroming, elke cultuur herontdekt zijn definitie van design.

Mijn opdrachtgever bleef gelukkig bij het eerder gekozen standpunt, dus ik kan gewoon doorgaan met de verdere uitwerking van de plannen.
Maar dat ik eigenlijk voor een ouwe lul ben uitgemaakt door iemand van 38 zal mij nog wel een poosje bij blijven! Dat werd mogelijk wel eens gedacht, maar was mij nog nooit zo expliciet gezegd. Overigens heb ik vannacht prima geslapen.