Intermezzo in Zalk

Op de meanderende IJsseldijk toonde Zalk zich vanuit de verte idyllisch. Een landschap van daken en bomen net boven de kruin van de dijk uitkomend, met de kerk en de molen als belangrijkste blikvangers, wachters van dit karakteristieke esdorp. De openheid van de omringende weilanden maakt dat Zalk zich als een compact geheel van merendeels agrarisch ogende bebouwing en hoog opgaande beplanting aftekent in het landschap. Prachtig, we besloten een wandeling te maken door het dorp. Wat een rust rond het historisch centrum aan het Kerkplein, met als belangrijkste monumenten de Romaanse Sint-Nicolaaskerk en het naastgelegen Schultehuis, de vroegere schoutenzetel. De tijd lijkt hier te hebben stilgestaan, lekker sfeertje. Tenslotte hebben we daar ons dorpswandelingetje besloten met een lunch op het zonnige terras van café eethuis 'De Oase' aan het Kerkplein.

Duiventil IJsselvliedt

Het begrip duiventil heeft twee verschillende betekenissen. Het is een hok waarin duiven worden gehouden of het is een plaats waar mensen komen en gaan. Het mag duidelijk zijn dat duiventil IJsselvliedt een hok is waarin duiven worden gehouden, hoewel ik daar op dat gebied nooit veel activiteiten heb kunnen ontdekken. Maar ik kan het mis hebben natuurlijk. 

Het oprichten van een duiventil en het in het bezit hebben van een vlucht duiven was vroeger niet zomaar aan eenieder toegestaan. Het was een zogenaamd 'heerlijk recht', hetgeen betekende dat het voorbehouden was aan de adel en aan de hoge geestelijken, voor zover die grootgrondbezitters waren. Er werd een landgoed van een bepaalde oppervlakte vereist. De bepalingen hieromtrent verschilden echter van gewest tot gewest. 

De fraaie, naar alle waarschijnlijkheid in 1825 gebouwde duiventil nabij de historische buitenplaats IJsselvliedt in Wezep, staat sinds een jaar of vijf op de rijksmonumenten lijst als volgt omschreven:

De vrij in het weiland staande duiventil uit het midden van de 19de eeuw staat recht tegenover de tuinmanswoning. De til bestaat uit een onderstel en een vierkant bakstenen duifhuis onder vrij plat overstekend tentdak op consoles. Hierop een vierkant torentje eveneens onder tentdak met windvaan. 

Het duifhuis rust op vier houten L-vormige staanders die zijn voorzien van horizontale plankdelen. Zij suggereren daarmee natuursteenblokken. Hierachter gaat de constructie van drie houten palen schuil. Deze staan op gemetselde poeren, waarop een hardstenen plaat. De hoekkolommen zijn door een schoor aan weerszijden verstijfd en dragen de vier gecementeerde gevels van het duifhuis. Deze zijn aan de voet door een keerbord omgeven. Het duifhuis bevat op de hoeken lisenen met verdiepte velden. De velden zijn gecementeerd. De voorzijde van de duiventil heeft een verdiept rondboogvormig afgesloten veld met achttien invlieggaten. In het midden van het gedrukte tentdak staat een vierkant torentje met aan vier zijden piramidaal uitgespaard, zes duivengaten. Een windwijzer met vaan waarin een wapen, is als bekroning op het eveneens van een tentdak voorziene torentje geplaatst. De twee zijden van het huis zijn blind uitgevoerd. De achterzijde bevat een houten deurtje. 

Waardering: 

De duiventil behorend tot de historische buitenplaats IJsselvliedt is van cultuurhistorisch belang: 

- wegens de ouderdom; 

- wegens het type; 

- wegens de relatie met de overige onderdelen van de buitenplaats. 

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Over een citaat en meer

Bovenstaande citaat van Gerrit Komrij (1944-2012) kwam afgelopen weekend als oplossing te voorschijn in het ingevulde diagram van de kruiswoordpuzzel in de Paaseditie van de Volkskrant. De bekende spreuk van de eerste 'Dichter des Vaderlands' is op heel wat tegeltjes terecht gekomen. Komrij was behalve dichter, essayist, vertaler en weet ik allemaal niet wat nog meer, vooral bekend als bloemlezer. 

Vanaf zijn debuut in 1968 zijn de gedichten van Gerrit Komrij onderwerp van controverse en publieke belangstelling geweest. De meningen erover liepen ver uiteen. Misschien is dat niet zo vreemd voor een auteur die zelf een fel polemicus was. Het gaat er turbulent aan toe in de poëzie van Komrij. Van bundel tot bundel maakte de poëzie van Komrij een ontwikkeling door van ironie naar elegie. Dit profiel laat zien welke ontwikkelingen zijn poëzie doormaakte. 

Het was een kleurrijk persoon die Komrij, ik kon meestal wel genieten van zijn strapatsen. Open voor de aardigheid eens onderstaande link om een interview van hem te zien door Jeroen Pauw. https://www.npostart.nl/de-hemelpoort/07-07-2012/POW_00511765

Klapperdijk en Manenbergerbrug

Wapenveld; de Klapperdijk en Manenbergerbrug in tijden van weleer. Bron van blijheid tijdens logeerpartijtjes bij mijn grootouders aldaar. Spannende autopedraces met buurtkinderen op straat. Een toeterende schipper die door de brug wilde. De brugwachter die vanuit zijn huis rustig aan kwam sloffen. Haast bestond rond begin jaren vijftig kennelijk niet rond de Klapperdijk. Verkeer speelde nog amper een rol van betekenis. Zo konden wij kinderen ons daar nog lekker uitleven op straat.

van karrenspoor tot landweg

Van karrenspoor tot landweg gaat over een dynamische locatie in 'the middle of nowhere' tussen Nijkerk en Putten. Over de Deuverdenseweg in het buitengebied van de gemeente Putten, van begin sept.'65 tot medio '67 ons domicilie. Bijna 2 jaar gewoond in dit prachtige (natuur)gebied. Echter de deur uit gaan was vaak een hachelijke onderneming, de modder zoog aan alle kanten, je was blij als je niet tot aan je knieën in de bagger bleef steken. Maar kijk nu eens op ongeveer dezelfde locatie, het karrenspoor van toen is na 57 jaar een keurige landweg geworden. Overzichtelijker, maar bovenal ook saaier!