zondag, oktober 28, 2018

Een metafoor voor de Brexit?


Sir Edward Heath (1916-2005) was van 1970 tot 1974 premier van het Verenigd Koninkrijk, en heeft als voorstander van samenwerking het VK in 1973 de Europese Economische Gemeenschap (EEG), de voorloper van de Europese Unie, binnengeloodst.

Behalve een niet onverdienstelijk musicus in zijn vrije tijd, was Heath ook een fervent wedstrijdzeiler. Met zijn houten zeiljacht 'Morning Cloud', een 44 ft. Sparkman & Stephens, behaalde hij aardig wat successen. Toen de 'Morning Cloud' begin september 1974, na een zeilregatta aan de Engelse oostkust naar haar thuishaven Cowes op Isle of Wight werd terug gezeild, sloeg het noodlot toe. In de nacht van 2 september werd de 'Morning Cloud' bij zwaar weer voor de kust van West Sussex nabij Selsey Bill tot tweemaal toe omver geworpen door een grondzee. Twee van de zeven bemanningsleden verdronken, waaronder de peetzoon van Sir Edward Heath, die overigens zelf niet aan boord was. De overige bemanningsleden konden van het zinkende jacht overstappen in een reddingsvlot, dat een half etmaal later aanspoelde in de buurt van Brighton. Het wrak van de 'Morning Cloud', of wat er nog van over was, is later gelicht en in de haven van Shoreham op de kant gezet.

Toen wij jaren later zelf ook in die contreien zeilden, was deze geschiedenis mij bekend. Het zijn de verhalen die je tijdens de voorbereidingen op een zeiltrip tegenkomt. Verhalen die je alert maken, zoals bijvoorbeeld de aantekening: Vermijdt Looe Channel bij Selsey Bill vanaf 4 Bf. ZW!

Passage uit mijn stukje 'The Solent' van 12/11'08.
De tocht van Brighton naar Cowes verliep zeer rustig, weinig of geen wind. Bij Selsey Bill konden we door de Looe Chan, een smalle geul door de zandbanken daar. Bij harde wind wordt dit ten zeerste afgeraden, grondzeeën in combinatie met de zeer sterke stroming daar, maar nu kon het makkelijk al voelden we de stroming behoorlijk trekken, het scheelde een eind varen. Op een gegeven moment zie je Isle of Wight in de verte voor je liggen. Toen we ook de Nab Tower aan bakboord zagen opdoemen en een poosje later recht voor ons de Forts zagen liggen, wisten we dat we op The Solent zaten.
Toen we een aantal dagen later aan de terugtocht begonnen was het koud en somber, en stond er een stevige zuidwestelijke 5 Bf. We zaten een poosje te dubben wat we zouden doen, hoewel de weersvoorspelling voor vandaag niet echt ongunstig leek, en we naar Brighton bovendien grotendeels een ruime koers konden varen. Alleen het sombere grijze weer stond ons een beetje tegen, uiteindelijk hebben we de knoop toch maar doorgehakt.
Goed aangekleed en met dubbel gereefd grootzeil vertrokken we richting Brighton. Buiten de haven kregen we er bij halve wind toch nog even flink van langs, maar toen we eenmaal op ruime koers voorlagen was het leed geleden. Met stroom en wind mee, die inmiddels tot 6 Bf. was aangetrokken, vlogen we richting Selsey Bill, waar we deze keer uiteraard ver uit de buurt van de banken en de grondzeeën bleven. In de verte aan bakboord, waar we op de heenreis zo rustig gevaren hadden, zag het nu wit van de brekers.


Het voorheen zo imperialistische Engeland is hier en daar een beetje blijven steken in de oude tijd. Buiten de mooie natuur en de aardige mensen is dat waarschijnlijk ook een reden waarom ik het zo'n heerlijk land vindt om naar toe te gaan. Of die behoudendheid op termijn voor hun zelf voordelig uitpakt wordt door menigeen betwijfeld, we zullen zien. Maar ik mag toch hopen dat we de teloorgang van de 'Morning Cloud' van wijlen EU sympathisant Sir Edward Heath voor het VK niet als een metafoor voor de gevolgen van de op handen staande Brexit gaan zien.

woensdag, oktober 24, 2018

een zoektocht naar evenwicht


In de expositie 'A Balancing Act' in Kunsthal KAdE in Amersfoort hebben we een zoektocht naar evenwicht en balans gezien middels sculpturen, installaties, foto's, schilderijen, performances, tekeningen en videowerken van kunstenaars uit binnen- en buitenland. Een zoektocht die uiteraard niet alleen voor kunstenaars is weggelegd. Immers de zoektocht naar evenwicht en balans begint al bij het zetten van de eerste stapjes van elke dreumes. Evenwicht en balans speelt dus een belangrijke rol in ieders leven. Het is bijna als een eerste levensbehoefte, er is weinig of niets waarin evenwicht en balans geen rol speelt. Zo bezien beschouwden we de kunstwerken in 'A Balancing Act' als metaforen. Het was leuk om te zien hoe de verschillende kunstenaars middels allerlei tegenstellingen hebben gezocht naar een vorm van harmonie of juist net niet. Een boeiend spel van balans en disbalans in vorm, compositie en kleur. Een bijzondere tentoonstelling!

zondag, oktober 21, 2018

..festival voor actuele muziek


Van 2 t/m 11 november a.s. vindt in 's-Hertogenbosch weer op tal van locaties het jaarlijkse November Music plaats, waarbij de Verkadefabriek het festivalhart vormt. Het in 1993 opgerichte festival is inmiddels uitgegroeid tot één van de belangrijkste, zo niet het belangrijkste internationale festival voor actuele muziek in Nederland. November Music gaat dwars door genres heen met muziek van nu door de makers van nu. Het festival laat de laatste muzikale ontwikkelingen zien waarbij makers en componisten putten uit hedendaags gecomponeerde muziek, jazz, new world music, muziektheater, visual music, electronics & soundscapes en geluidsinstallaties.

Door het programma bladerend stuitte ik op de naam Shankar, Anoushka Shankar, dochter van de wereldberoemde sitargrootheid Ravi Shankar (1920-2012). Ravi Shankar staat in mijn geheugen gegrift met zijn opzwepende muziek op sitar tijdens de Bangladesh concerten, die hij in 1971 samen met ex-Beatle George Harrison (1943-2001) heeft georganiseerd. Ik heb de lp gelijk maar weer eens even onder het stof vandaan gehaald.

Volgens Bartjens is het voor kinderen van beroemdheden vaak lastig deze te evenaren, laat staan te overtreffen. Maar Anoushka is daar volgens mij redelijk in geslaagd, want zij staat inmiddels ook bekend als een virtuoos op de sitar. Hoe kan het ook haast anders, het is d'r door haar vader met de paplepel ingegoten. Zondag 11 november 2018 treed ze samen met het Metropole Orkest en de veelzijdig Oostenrijkse slagwerker en componist Manu Delago op van 15.00 tot 16.30 uur in de grote zaal van de Verkadefabriek in 's-Hertogenbosch.

zaterdag, oktober 20, 2018

liefdevolle natuur-observaties


De overzichtstentoonstelling in het Noord-Veluws Museum in Nunspeet van de Nederlandse kunstenares/illustrator Marjolein Bastin (1943) vond ik overrompelend. Niet alleen om de hoeveelheid werken, maar vooral om de uitvoering daarvan. Ze moet in het bezit zijn van een fenomenaal observatievermogen, en wat een precisie. Of het nou een klein torretje is of een grasspriet, vogel of boomstam, alles heeft ze even zorgvuldig op aquarel weten vast te leggen. Ik las dat ze in haar jeugd geïnspireerd geraakt is door de boeken van Jac. P. Thijsse en de Verkade-albumplaatjes, en dat is te zien. Al zal ze ongetwijfeld allerlei technieken in de jaren zestig op de kunstacademie in Arnhem hebben geleerd. Hoe dan ook ik heb zelden zoveel prachtige naturalistische aquarellen in één expositie bij elkaar gezien!

vrijdag, oktober 19, 2018

door smart bevangen moeder


Cantus Lacrimosus from E Veldkamp on Vimeo.


Een van de meest aangrijpende stukken muziek uit de religieuze klassieke muziek vind ik het 'Stabat Mater' uit 1736 van Pergolesi. Naar het gedicht dat omstreeks 1300, vermoedelijk door een franciscaan uit Frankrijk of Italië, geschreven werd ter ere van moeder Maria, staande onder de gekruisigde Jezus. Voor meer componisten, gelovig of niet, is dit aanleiding geweest om een 'Stabat Mater' te schrijven, Scarlatti, Vivaldi, Rossini, Dvorak, Szymanowski, Poulenc, Pärt, Jenkins om er maar een aantal te noemen. Een mooie eigentijdse 'Stabat Mater' vind ik die uit 2007 van de vroegere jazz- en rockmuzikant Karl Jenkins (1944). Jenkins verbreedt daarin volgens menigeen het lijden van Maria naar het lijden van alle vaders en moeders die een kind hebben verloren. Het stuk raakt je, zonder dat het een zwaar drama wordt.
Bovenstaande opname 'Cantus Lacrimosus', het tranenrijke klaaglied uit het begin van de 'Stabat Mater', dat ooit door good old Willem Wilmink (1936-2003) zo mooi uit het Latijn is vertaald, geeft een goed idee over de rest van Jenkins 'Stabat Mater'.

Cantus lacrimosus vertaling: Willem Wilmink

Stabat mater dolorosa - De Moeder stond door smart bevangen
juxta Crucem lacrimosa, - en met tranen langs haar wangen
dum pendebat Filius. - waar haar zoon gekruisigd hing.
Cujus aninam gementem, - En het was haar in haar lijden
contristatam et dolentem - of een zwaard haar kwam doorsnijden
pertransivit gladius. - dat dwars door het hart heen ging.
O quam tristis et afflicta - Hoe verdrietig en verloren
fuit illa benedicta, - was de toch zo uitverkoren
mater Unigeniti! - moeder die hem 't leven gaf.
Quae moerebat et dolebat, - Ze moest klagen, ze moest rouwen
pia Mater, dum videbat - en ze beefde bij 't aanschouwen
nati poenas incliti. - van zijn vreselijke straf.

woensdag, oktober 17, 2018

over stemmingen & dynamiek


De taal van muziek is vaak best lastig, toch moet je hem kennen als je samen wil spelen. Begrippen en notaties in de bladmuziek als toonhoogte, toonduur, maatsoort, tempo, dynamiek, afkortingen en herhalingstekens moeten geen probleem vormen. We kennen de taal van de bladmuziek, maar evengoed vertalen we die bij 'Hodgepodge' vaak alles behalve vloeiend op onze instrumenten, echter oefening baart kunst zal ik maar zeggen! Maar oefening waarin zou ik haast tegelijk willen zeggen, want ondanks dit euvel houden we de stemming er goed in en spelen we met veel plezier vaak de sterren van de hemel. Terwijl we de stukken meer leren kennen door ze te beluisteren op bijvoorbeeld youtube, dan direct van bladmuziek. We luisteren en kijken naar de (blad)muziek en spelen en zingen het één en ander door, en ontdekken zodoende allerlei wetmatigheden. Want dat er op ieders niveau in het kader van eerdergenoemde begrippen en notaties in elk stuk nogal wat te ontdekken valt, staat als een paal boven water. Spelenderwijs leren, ofwel een dynamisch proces!

dinsdag, oktober 16, 2018

speels geconstrueerd torentje


Al fietsend op het prachtige landgoed 'De Utrecht' nabij Esbeek kwamen we langs de z.g. 'D'n Flaestoren'. Een unieke en speels geconstrueerde uitkijktoren van 25 meter hoog, gebouwd in 2011 en ontworpen door Luijten|Smeulders|Architecten uit Tilburg. Voor een eurootje de man ging het draaihekje van slot, en konden we aan de klim naar het platvorm op ongeveer 22 meter hoogte beginnen. Het was de moeite meer dan waard, we hadden een bijzonder mooi uitzicht over het natuurgebied 'De Flaes' met z'n mysterieus verstilde vennen.

De speelse open constructie van de toren is samengesteld uit acht schuinstaande stalen buiskolommen en acht houten bomen, die ze tegengesteld schuin hebben geplaatst, waardoor er over de volle hoogte van de toren meerdere driehoeken zijn ontstaan die de stabiliteit bevorderen. Evengoed bewoog de toren door buiging in de constructie lekker tijdens onze beklimming. We kregen daardoor dan ook min of meer het gevoel dat we een boom aan het beklimmen waren. De trap die met z'n vele bordessen en luie treden vrij makkelijk loopt, spiraalt a.h.w. als een appelschil van boven naar beneden. Een bijzondere uitkijktoren in een bijzonder mooi gebied!

Op het terras van de verderop gelegen herberg 'In den Bockenreyder' hebben we met een biertje nog even gezellig op 'D'n Flaestoren', die zo mooi in het landschap oogt, zitten proosten.

zaterdag, oktober 13, 2018

Een enerverend herfstweekje.


Impressie van een herfstvakantie in Noord-Brabant. Het is zo langzamerhand traditie geworden om met de familie van Doggenaar eens in de twee jaar op herfstvakantie te gaan. Niet dat iedereen altijd van de partij kan of wil zijn, maar dat wordt door niemand als een probleem ervaren. Deze keer hadden Jeannette en Geert, de organisators dit jaar, 5 huisjes gehuurd in Landal-park 'Duc de Brabant' in Diessen-Baarschot. Standaard waren we deze keer met z'n twaalven en een hondje, maar gaande weg hebben we her en der toch ook nog wel een paar kinderen op bezoek gehad, altijd leuk. En het weer was prachtig, zomerse temperaturen zelfs. Ik kijk, behoudens de domper door de valpartij van Will, zie verderop in de impressie, dan ook terug op een mooi, actief en gezellig herfstweekje in Noord-Brabant.


Zaterdagmiddag, bijpraten op het terras van ons huisje. Lekker sfeertje, en we hebben de hele week nog voor ons! Evert, Thijs, Mink, Wilco en Simone zijn op bezoek.

Bij vertrek even een kijkje in het vooronder van de Ferrari 456M van Wilco en Simone, die zaterdagmiddag even langs kwamen wippen. Lekker motortje, 12 cilinders (V12) met een totale inhoud van 5,472 liter, 325kW (442pk), topsnelheid 310 km/u, en dan dat geluidje! Prachtig, toch ben ik blij dat dergelijke snelheden niet passen in het verkeersbeeld van dit kleine drukke landje.

Het traditionele familieschaaktoernooi, waar overigens niet iedereen aan mee deed. Een aantal dames gingen in een ander huisje lekker zitten rummikubben, en dat is uiteraard ook prima. Hans en Carla hadden het schaaktoernooitje weer prima georganiseerd, voorzien van de nodige hapjes en drankjes schaakten we ons met z'n allen naar de uiteindelijke finale toe tussen Jan en ondergetekende, die in afwijking van andere jaren nu eens een keer door laatstgenoemde werd gewonnen.

Zondagmiddag, voor Evert, Thijs en Mink zat het er alweer op, terug naar Amsterdam. Het was heel leuk maar er moest morgenvroeg wel weer gewerkt worden.

Zondagavond in Tilburg op de spoedeisende hulp nr.9, Will is met de fiets gevallen en met een hevig bloedende hoofdwond per ambulance afgevoerd. Behalve een gat in haar hoofd is een hersenkneuzing de voorlopige diagnose, en dat is niet mis. Ze moest dan ook een paar dagen blijven ter observatie. Einde vakantie, jammer voor Will natuurlijk maar ook voor ons, evengoed waren we allemaal opgelucht dat het daarbij is gebleven.

Maandagmiddag, Joke en Marjon op 'D’n Flaestoren'. (Ontworpen in 2011 door LuijtenISmeuldersIArchitecten) uit Tilburg. Middels 8 bomen uit landgoed 'De Utrecht' zelf, elk zo’n 25 meter lang en 3000 kg zwaar, te combineren met slanke stalen kolommen hebben ze een open structuur gecreëerd waarin, door een afwisseling van trappen en bordessen, een makkelijk te belopen route naar het uitzichtbalkon op 22 m hoogte leidde. Vandaar en vanaf elke traptrede er naar toe, hadden we een prachtig uitzicht over het niet toegankelijke deel van het natuurgebied 'De Flaes' en het 'Goorven' en de bossen er omheen.

Even gezellig verpozen met Ad, Marjon en Joke op het terras van Herberg 'In den Bockenreyder' in Esbeek. Het was een drukte van belang, maar we werden evengoed vrij snel bediend.

Stedelijk Museum Breda, een selfie in de spiegels van het jonge stadsmuseum, dat zich richt op beeldende kunst en de geschiedenis van Breda, met het accent op digitale cultuur.

Toen we woensdag in de namiddag terug kwamen van ons museumbezoek in Breda, werden we tot onze verrassing opgewacht door Christa en Jan Richard. Ze hadden besloten toch maar een avondje langs te komen, we hadden toch immers slaapplaatsen genoeg. Gezellig, uiteindelijk zijn ze tot donderdagavond gebleven.

Geteut bij de koffie op het gazon van Jeannette, Geert, Geerke, Hans en Carla.

Woensdagavond, met z'n allen aan de pannenkoeken in restaurant 'In de Brouwerij' in Diessen. Heerlijk gegeten, maar tot grote hilariteit had het afrekenen nogal wat voeten in de aarde, we zijn er echter goed uitgekomen.

Even een potje Rummikubben op ons zonnige terras.

Donderdagavond, eten, met z'n allen buiten aan de lange tafel. Iedereen had wat klaar gemaakt, er was genoeg en voor elk wat wils.

Op de laatste avond hebben we ook nog het ultieme Pickwicktheezakjes vragenspel gedaan. Ja, ja, zo hoor je nog eens wat!

Vrijdagmorgen, nog even een koffie met appelgebak ter afscheid in 'Auberge De Hilver'.

Zo, dat was het, einde van een enerverend en leuk herfstweekje in Noord-Brabant.

donderdag, oktober 04, 2018

Een confronterende expositie.


Kunstenaar Dorien Plaat (1960) woont en werkt in Gorssel, dat gezellige dorpje in de Achterhoek, omgeven door uitgestrekte bossen en coulisselandschappen. Haar atelier ligt daar ook nog eens op een steenworp afstand van Museum MORE, het museum voor Nederlands Modern Realisme. Of Dorien Plaat daar ook exposeert of heeft geëxposeerd is mij niet bekend, maar afgaand op haar werk in Stadsmuseum Harderwijk zou dat wat mij betreft zo kunnen. Zelden heb ik schilderijen gezien waarop mensen, die niet voldoen aan het standaard schoonheidsideaal, zich figuurlijk gezien zo intens aan de kijker blootgeven. Hoezo botox of plastisch chirurgie? Maar dat niet alleen, ze doen dat in al hun fragiliteit ook nog met een zekere trots. Ze keken terug alsof ze wilden zeggen: Ja kijk maar goed, dit ben ik dus, maar wie ben jij eigenlijk? Confronterende beelden die naarmate ik er langer naar keek emoties als ongemak, troost en ontroering opriepen. Ik las dat de rode draad in haar oeuvre de mens is die zich moet verhouden tot de buitenwereld. En ook dat het volgende gedicht van de Braziliaanse dichter Drummond de Andreade het best verwoordt wat ze uit haar schilderijen wil halen t.w.

Niet het dode,
noch het eeuwige of het goddelijke,
slechts het levende,
het uiterst kleine, stille, onaandoenlijke
en eenzaam levende.
Dat is wat ik zoek.

Expositie 'Kijken mag' van Dorien Plaat is absoluut één van de betere die ik tot nog toe in Stadsmuseum Harderwijk gezien heb!

maandag, oktober 01, 2018

in verf geboetseerd landschap


Gezien in het kerkje op Schokland 'Verkleide Zee', een expositie van Suzanne Glerum (Marknesse, 1960). Een serie landschappen in dik opgezette olieverf in aardse tinten met hier en daar een accent. Diverse onderwerpen trokken aan ons oog voorbij, wolkenluchten, graanvelden, rivieren, zeeën, aardappelakkers en de uitgestrekte kleigronden in de Noordoostpolder. Uitgesproken schilderijen die meer op het doek geboetseerd leken dan geschilderd. Het was weer even leuk toeven in het kleine waterstaatskerkje uit 1834.