over een oude kabouterboom

Het van Meurswegje ligt tijdens een wandeling op landgoed Hulshorst meestal wel op onze route. Alleen al de prachtige zware beuken langs het ruim 200 jaar oude voormalige rijtuigenpad maken dat de moeite waard. Aan de voet van één zo'n zware beuk leeft al geruime tijd een markant kaboutergezelschapje hebben we ontdekt.
In 'Leven en werken van de Kabouter',een boek van Rien Poortvliet en Wil Huygen uit 1976, heb ik ooit gelezen dat boskabouters hun huisjes ondergronds bouwen. Maar kennelijk heeft de moderne boskabouter ook behoefte aan een bovengronds pied-à-terre. Leuk, we hebben het tafereeltje jaren geleden al eens ontdekt, maar joost mag weten wie dat boskaboutergezelschapje daar in 'the middle of nowhere' onderhoud. Het verwonderd me overigens dat het gezelschapje daar al jarenlang stand houdt. Of zouden de kabouters misschien zelf in actie komen, wanneer iemand kwaad in de zin heeft bij het passeren van de kabouterboom. Het lijkt me sterk, alhoewel er sinds kort tussen het gezelschapje op miraculeuze wijze een bordje 'Verboden Toegang' verschenen is!
Tja, de tijd zal ons leren of dat een verstandige zet geweest is. Via de met prachtige mossen begroeide oever van de Zilverbeek, zijn we uiteindelijk maar weer richting parkeerplaats gewandeld.

een doorbijtende stoethaspel

'Nooit meer slapen' uit 1966 van Willem Frederik Hermans heb ik vroeger al eens gelezen. Een indrukwekkend verhaal dat me eigenlijk altijd wel bijgebleven is. Een verhaal over een jonge geoloog die in het uiterste noorden van Noorwegen onderzoek doet naar meteorieten. In gezelschap van een paar Noorse studenten gaat hij op expeditie. Al stuntelend heeft hij echter veel moeite het gezelschap bij te houden. Op een gegeven moment is hij zelfs iedereen kwijtgeraakt, en is hij in het barre landschap geheel op zichzelf aangewezen. Totaal uitgeput bereikt hij tenslotte weer de bewoonde wereld.



Zaterdagavond hebben we de verfilming van 'Nooit meer slapen' gezien. Een film van regisseur Boudewijn Koole, met Reinout Scholten van Aschat in de hoofdrol als de jonge geoloog Alfred Issendorf, alias stoethaspel. Een mooie film, maar anders dan de film die zich, nadat ik de roman gelezen had, in mijn hoofd had gevormd. Ach ja, dat hou je toch altijd wanneer een roman wordt verfilmd, het is een kwestie van interpretatie. Wonderlijk genoeg correspondeerden de in mijn eigen hoofd gevormde beelden ooit wel met mijn vakantiebeelden in dat gebied. Maar dat is misschien ook weer niet zo verwonderlijk. Ach laat ik ophouden te zeuren over 'Beyond Sleep', we hebben 108 minuten lang naar een prachtige film zitten kijken!

de wereld draait gewoon door

Zwaartekrachtgolven, een eeuw geleden reeds door Albert Einstein voorspeld, gedetecteerd! Grote opwinding bij 'De Wereld Draait Door' op donderdagavond 11 februari j.l. alsof Sinterklaas langs geweest was met mooie cadeautjes voor iedereen. Er werd zelfs champagne gedronken op het heuglijke feit. Aan tafel zaten buiten onze immer enthousiaste presentator Matthijs van Nieuwkerk, dr. Gijs Nelemans, prof.dr. Jo van den Brand en prof. dr. Chris Van Den Broeck, wetenschappers in de natuur- en sterrenkunde van onderzoeksinstituut Nikhef en Govert Schilling en prof. dr. Vincent Icke resp. wetenschapsjournalist en sterrenkundige. Prachtige uitzending!

Natuurkunde heeft mijn interesse, een leuk vak vond ik vroeger, maar ik heb nooit de ambitie gehad erin door te gaan. De opwinding over weer een nieuwe ontdekking in dit vakgebied kan ik me echter wel voorstellen. Een tijdje terug was daar al de ontdekking van het z.g. Higgsdeeltje (zie o.a. mijn stukjes Leven I, Leven II en Leven III van resp. 25-1-'10; 14-12-'11 en 7-7-'12) en nu weer de zwaartekrachtgolven.

Ik heb begrepen dat de zwaartekrachtgolven die op 14 september 2015 om 11.50:45 Nederlandse tijd zijn gedetecteerd, al anderhalf miljard jaar geleden zijn ontstaan. Toen ergens diep in het heelal twee z.g. zwarte gaten al miljoenen jaren om elkaar heen aan het tollen waren. De één 29 keer zo zwaar als onze zon, en de ander 36 keer zo zwaar. Dat ze steeds sneller, en steeds dichter bij elkaar rond tolden. Op een gegeven moment waren beide zwarte gaten elkaar zo dicht genaderd, dat een botsing onvermijdelijk was. En na nog een handjevol dolgedraaide baantjes in luttele milliseconden, smolten ze dan ook samen tot één zwart gat. Bij de botsing schijnt heel kort vijftig keer meer energie te zijn vrijgekomen dan het licht van alle sterren in het heelal. En dat praktisch de totale botsingsenergie is gaan zitten in de productie van zwaartekrachtgolven! Zwaartekrachtgolven dus die na een reis van anderhalf miljard jaar, op die bewuste septemberochtend vorig jaar eindelijk aankwamen bij moeder Aarde, waar ze vervolgens dwars doorheen golfden. En dat is dus niet ongemerkt gebleven, twee detectoren, samen LIGO geheten (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) hebben ze opgevangen. De ene stond in Hanford, Washington, de ander in Livingston, Louisiana.



Prachtig allemaal, ben trouwens erg benieuwd hoe het één en ander zich in de natuur- en sterrenkunde zal ontwikkelen, en wat voor een vragen deze ontdekking weer zal oproepen. Maar wat dan ook, de wereld zal ondanks alle opwinding nog wel een tijdje gewoon door blijven draaien.

tien jaar van alles en nog wat

Schrijven loopt eigenlijk al sinds mijn jeugd als een rode draad door de verschillende fases in mijn leven. Met opstellen, essays, verslagen, werkstukken, scripties, notulen, aanvragen, toelichtingen en ga zo maar door tijdens school-, studie-, vakantie- en werktijd. En in het afgelopen decennium middels dit medium met stukjes over 'van alles en nog wat'.

Met 'weer wat anders' begon ik op zaterdag 11 februari 2006 onder de naam 'Sagittarius' als volgt aan mijn eerste stukje: De eerste keer! Daar is ie dan, de eerste creatie op m'n eigen z.g. weblog. Een leuke bezigheid; elkaar simpelweg op de hoogte houden van bezigheden en zaken die jou interesse hebben, een ideale mogelijkheid om elkaar te kunnen enthousiasmeren over wat dan ook. Dat is wat anders, dan elkaar alleen maar flauwekul toesturen, want dat verveelt op termijn behoorlijk! Goede voornemens dus, zo aan het begin van dit jaar.
Geplaatst door Evert Veldkamp op 4:53 p.m.

Ik ben inmiddels inclusief deze bijdrage 933 stukjes verder. De vraag waarom eigenlijk, heb ik me de afgelopen jaren vaak gesteld, niet in de laatste plaats door de reacties van anderen. Om te beginnen vind ik het heerlijk om te doen, een haast verslavende bezigheid die mij ontspanning en gemoedsrust verschaft. Maar dat niet alleen, mijn stukjes over 'van alles en nog wat' vormen voor mij al doende a.h.w. ook een soort van inzicht scheppend gezelschap, en bevorderen zo structuur in mijn denken. Het is voor mij vaak de manier om kennis, principes, ideeën en concepten helder en overzichtelijk te krijgen. Het geeft me voldoening als het één en ander een beetje lukt, en ik het als het zo ter sprake komt ook beter aan anderen kan uitleggen. Misschien is dat ook een achterliggende reden waarom ik mijn stukjes met anderen deel. Aan de andere kant ben ik nauwelijks anders gewend. Ook het delen van mijn epistels, om allerlei reden al of niet verplicht, loopt al sinds mijn jeugd als een rode draad door de diverse fasen van mijn bestaan. En daarom ga ik nog maar een poosje door!

suprise op een zondagmiddag

In de Amersfoortse kunsthal KAdE organiseren ze tentoonstellingen op het gebied van moderne kunst, architectuur, industriële vormgeving en eigentijdse cultuur. Hoe ik de huidige tentoonstelling 'De loop der dingen' moet duiden is me eigenlijk niet zo duidelijk. Het is zonder meer een intrigerende tentoonstelling, waarbij de verschillende kunstenaars zich hebben laten inspireren door de kunstfilm 'Der Lauf der Dinge' uit 1987 van Peter Fischli en David Weiss. Een ingenieuze film over kettingreacties waar het Zwitserse duo lang aan heeft gewerkt. Boeiend, je blijft kijken hoe de dingen gaan, maar kunt er weinig tegen doen. Het is eigenlijk meer een les in machteloosheid.



In de tentoonstelling is het niet anders. Hoepels dansend rond een draaiende as in een willekeurige cadans, een woestijn in een kijkdoos, een megaknikkerbaan met bowlingballen of een kunstmatige wolk die zich in slow-motion uitvouwt. Je staat erbij en kijkt ernaar. Het zegt niet alleen iets over die dingen en hoe ze kunnen stuiteren, rollen en botsen, maar ook over hoe wij ons tot die dingen verhouden. Je kan er weinig of niets tegen doen als de bal eenmaal rolt, je hebt er geen controle over. Het zij zo!

Op de terugweg hebben we een wandeling gemaakt in het Hoevelakense Bos. Het in een zogenaamd slagenlandschap gelegen landgoed, aangelegd in 1679, met fraaie bomen en waterpartijen en een imposant lange laan naar Huis Hoevelaken, is opmerkelijk lang en smal.Het landgoed bestaat uit een natter en droger gedeelte, waardoor de variatie in flora en fauna behoorlijk is. Er schijnt o.m. dalkruid, bosanemoon, salomonszegel, dubbelloof, wespenorchis, bosandoorn en koningsvaren te groeien. En ik las dat er tijdens een inventarisatie 150 soorten paddestoelen zijn aangetroffen.
Bijzonder in het gebied is het voorkomen van de ringslang, die in Nederland zeldzaam en in de Geldersche vallei zelfs zeer zeldzaam is geworden. En behalve veel vogels schijnen zich o.m. ook de ruige dwergvleermuis, dwergvleermuis en laatvlieger in het gebied op te houden.
Prachtig, en dat allemaal in een gebiedje van amper 3 km lang en 375 meter breed, wat het gevolg is van de oude manier van ontginnen van het veenlandschap rond Hoevelaken. Het was een aardige wandeling, ondanks de weinig tot de verbeelding sprekende lange kaarsrechte laan naar Huis Hoevelaken.

over Kirchner en Singer Laren

Over Kirchner.
Onlangs gezien in Singer Laren 'Kirchner. Paradijs in de bergen', een expositie van ruim honderd werken (schilderijen, houtsnedes, tekeningen en foto's) van de Duitse expressionist Ernst Ludwig Kirchner (1880-1938). De expositie richt zich met name op de periode dat Kirchner in de bergen rond Davos woonde en werkte. Hij ging daar wonen na een geestelijke en lichamelijke instorting nadat hij zich als ‘onvrijwillig vrijwilliger’, zoals hij het zelf omschreef, gemeld had als soldaat voor de Eerste Wereldoorlog. Maar Kirchner is echter vooral bekend als schilder van beweeglijke grote-stadsbeelden in felle kleuren. Hij is medeoprichter van 'Die Brücke', de expressionistische Duitse kunstenaarsgroep die door de nazi’s als ‘ontaarde kunst’ werd gezien.

Kirchner knapte op in Davos en vond daar rust en inspiratie. Hij werd van een stadsschilder een buitenschilder, die in de Alpen met zijn felle kleurige schilderijen opzien baarde. Hij leefde onbekommerd met zijn levenspartner Erna Schilling in de bergen en in de zomers nodigde hij vele Berlijnse vrienden en vriendinnen uit die wel van een verzetje hielden. Hij liet zijn bevriende danseressen en modellen vaak naakt poseren op de berghellingen om ze, één met de natuur, te schilderen. Kirchner heeft vanuit Davos ook de Nederlandse kunst beïnvloed middels de daar kurende Groningse kunstenaar Jan Wiegers. Die was zo van Kirchners expressionistische schilderstijl onder de indruk, dat hij, terug in Nederland de Groningse kunstenaarsweging De Ploeg oprichtte.

Het liep uiteindelijk slecht af met Kirchner. Zijn levenspartner werd ernstig ziek en de nazi's maakten hem en zijn werk belachelijk. In totaal werden ca. 700 werken van hem in beslag genomen. In 1938 maakte hij een eind aan zijn leven.

Over Singer Laren.
De verbouwingswerkzaamheden aan het Singer Laren zijn in volle gang zagen we. Op de locatie van het reeds volledig gesloopte theater uit 1956, destijds gebouwd naar een ontwerp van de Larense architect Wouter Hamdorff (1890-1965), wordt een nieuw eigentijds theater gebouwd, met een centrale entreepartij voor theater en museum. KRFT, het jonge Amsterdamse architectenbureau van Oscar Vos (1979) en Thomas Dieben (1980) heeft lijkt mij een prima plan gemaakt. De oplevering zal volgens plan in 2017 plaats vinden. Ben benieuwd!

de nadagen van een fenomeen

Eerlijk gezegd was ik een beetje verrast toen ik onlangs las dat Liza Minnelli nog wel eens op de bühne staat. Ja waarom ook niet eigenlijk, ze wordt volgende maand 70, ze kan lijkt mij nog wel een tijdje mee, als ze tenminste niet te vaak in een afkickcentrum belandt. Vrijdag 29 april a.s. treed ze ijs en weder dienende op in Las Vegas, in Reynolds Hall, Smith Center for the Performing Arts. Ik was een beetje verrast omdat Liza Minnelli (Los Angeles 12 maart 1946) tot voor kort al sinds jaren lang min of meer uit mijn systeem verdwenen was. Maar dat is in het verleden weleens anders geweest. Toen ik in 1972 de film 'Cabaret' had gezien, was ik weg van Minnelli die daarin als zangeres Sally Bowles in nachtclub de Kit Kat Klub een hoofdrol speelde. Een geweldige film die achteraf helemaal verbonden is met de naam Liza Minnelli. Alles wat ze daarvoor en daarna heeft gedaan, staat a.h.w. in de schaduw daarvan. De film van regisseur Bob Fosse speelt zich af in het vooroorlogse Berlijn, en is overladen met prijzen.



De ogenschijnlijk luchtige liefdesverhalen in de plot zijn maar schijn. Onderhuids speelt zich in de film veel meer af. Zo sluipend als het nazisme in de jaren ’30 zicht steeds meer in de Duitse samenleving nestelde, evenzo sluipend komt dit in de film naar voren. Langzaam voel en zie je de opkomende dreiging van het hakenkruis, de ‘hitler-groet’ en de dreiging voor de joden. Langzaam maar zeker draait het opkomende nazisme in de Berlijnse wereld als een soort van cabaretvoorstelling aan je voorbij. Flabbergasted verliet ik na afloop de bioscoop, dat acteerwerk m.n. van Liza Minnelli, fenomenaal! Er zijn van die films die je nooit vergeet, voor mij is 'Cabaret' zo'n film.



Jaren later liep ik met vrouw en dochter in New York nabij Carnegie Hall (zie m'n stukje 'New York' van 12 september 2006), stopt er zo'n grote limousine voor onze neus. En wie komt eruit stappen, jawel Liza Minnelli, mijn grote diva van weleer. Decennia's voorbij de film 'Cabaret', maar ze was het, ouder maar onmiskenbaar. Voor even was ik daarbij dat New Yorkse theater weer helemaal terug in die Berlijnse nachtclub van vóór de tweede wereldoorlog! Pas zag ik haar op tv, wat ouder en gezetter, maar nog met dezelfde twinkeling in haar ogen. Las Vegas is me te ver, maar het lijkt me best aardig om eens een optreden in deze fase van haar leven bij te wonen.

verglijden van de tijd in beeld

In 'Camera Obscura' laat schrijver Hildebrand (pseudoniem van Nicolaas Beets 1814-1903) middels een aantal essays weten hoe hij de wereld om hem heen o.m. ziet veranderen. Aan deze klassieke verhalenbundel uit 1839 moest ik een beetje denken, toen ik onlangs in de Volkskrant 'Shapes of Time' las, een beeldreportage van Spitsbergen. Kunstenaar Udo Prinsen heeft daar met zelfgemaakte 'camera obscuraatjes' op een ludieke manier het verglijden van de tijd weten vast te leggen.

Camera Obscura

In totaal had Udo Prinsen zo'n dikke honderd 'camera obscuraatjes' gemaakt van kleine zwarte doosjes waar we eerder onze fotorolletjes in bewaarden. In elk doosje had hij een gaatje geprikt, en de binnenwand bekleed met lichtgevoelig papier. Minicamera's dus waarvan de sluiter altijd open staat! Het gros van de minicameraatjes heeft Prinsen vervolgens op diverse locaties op Spitsbergen zo'n twee maanden gepositioneerd. En zo werd het min of meer permanente uitzicht op het lichtgevoelig papier vereeuwigd. Prachtig om te zien hoe de zon in dit tijdsbestek zijn baan in het lichtgevoelige papier heeft gebrand. De bovenste lijn is van de eerste dag, de onderste van de dag dat Prinsen de doosjes weer sloot. Shapes of Time, ofwel vormen van de tijd! Gezocht misschien, maar zoals Hildebrand ons met de Camera Obscura middels een aantal essays laat weten hoe hij de veranderingen in de wereld ziet, zo laat Prinsen zien wat verandering van tijd met het beeld doet.