zondag, februari 14, 2016

de wereld draait gewoon door


Zwaartekrachtgolven, een eeuw geleden reeds door Albert Einstein voorspeld, gedetecteerd! Grote opwinding bij 'De Wereld Draait Door' op donderdagavond 11 februari j.l. alsof Sinterklaas langs geweest was met mooie cadeautjes voor iedereen. Er werd zelfs champagne gedronken op het heuglijke feit. Aan tafel zaten buiten onze immer enthousiaste presentator Matthijs van Nieuwkerk, dr. Gijs Nelemans, prof.dr. Jo van den Brand en prof. dr. Chris Van Den Broeck, wetenschappers in de natuur- en sterrenkunde van onderzoeksinstituut Nikhef en Govert Schilling en prof. dr. Vincent Icke resp. wetenschapsjournalist en sterrenkundige. Prachtige uitzending!

Natuurkunde heeft mijn interesse, een leuk vak vond ik vroeger, maar ik heb nooit de ambitie gehad erin door te gaan. De opwinding over weer een nieuwe ontdekking in dit vakgebied kan ik me echter wel voorstellen. Een tijdje terug was daar al de ontdekking van het z.g. Higgsdeeltje (zie o.a. mijn stukjes Leven I, Leven II en Leven III van resp. 25-1-'10; 14-12-'11 en 7-7-'12) en nu weer de zwaartekrachtgolven.

Ik heb begrepen dat de zwaartekrachtgolven die op 14 september 2015 om 11.50:45 Nederlandse tijd zijn gedetecteerd, al anderhalf miljard jaar geleden zijn ontstaan. Toen ergens diep in het heelal twee z.g. zwarte gaten al miljoenen jaren om elkaar heen aan het tollen waren. De één 29 keer zo zwaar als onze zon, en de ander 36 keer zo zwaar. Dat ze steeds sneller, en steeds dichter bij elkaar rond tolden. Op een gegeven moment waren beide zwarte gaten elkaar zo dicht genaderd, dat een botsing onvermijdelijk was. En na nog een handjevol dolgedraaide baantjes in luttele milliseconden, smolten ze dan ook samen tot één zwart gat. Bij de botsing schijnt heel kort vijftig keer meer energie te zijn vrijgekomen dan het licht van alle sterren in het heelal. En dat praktisch de totale botsingsenergie is gaan zitten in de productie van zwaartekrachtgolven! Zwaartekrachtgolven dus die na een reis van anderhalf miljard jaar, op die bewuste septemberochtend vorig jaar eindelijk aankwamen bij moeder Aarde, waar ze vervolgens dwars doorheen golfden. En dat is dus niet ongemerkt gebleven, twee detectoren, samen LIGO geheten (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) hebben ze opgevangen. De ene stond in Hanford, Washington, de ander in Livingston, Louisiana.



Prachtig allemaal, ben trouwens erg benieuwd hoe het één en ander zich in de natuur- en sterrenkunde zal ontwikkelen, en wat voor een vragen deze ontdekking weer zal oproepen. Maar wat dan ook, de wereld zal ondanks alle opwinding nog wel een tijdje gewoon door blijven draaien.

Geen opmerkingen: