vrijdag, april 14, 2023

Duiventil IJsselvliedt


Het begrip duiventil heeft twee verschillende betekenissen. Het is een hok waarin duiven worden gehouden of het is een plaats waar mensen komen en gaan. Het mag duidelijk zijn dat duiventil IJsselvliedt een hok is waarin duiven worden gehouden, hoewel ik daar op dat gebied nooit veel activiteiten heb kunnen ontdekken. Maar ik kan het mis hebben natuurlijk. 

Het oprichten van een duiventil en het in het bezit hebben van een vlucht duiven was vroeger niet zomaar aan eenieder toegestaan. Het was een zogenaamd 'heerlijk recht', hetgeen betekende dat het voorbehouden was aan de adel en aan de hoge geestelijken, voor zover die grootgrondbezitters waren. Er werd een landgoed van een bepaalde oppervlakte vereist. De bepalingen hieromtrent verschilden echter van gewest tot gewest. 

De fraaie, naar alle waarschijnlijkheid in 1825 gebouwde duiventil nabij de historische buitenplaats IJsselvliedt in Wezep, staat sinds een jaar of vijf op de rijksmonumenten lijst als volgt omschreven:

De vrij in het weiland staande duiventil uit het midden van de 19de eeuw staat recht tegenover de tuinmanswoning. De til bestaat uit een onderstel en een vierkant bakstenen duifhuis onder vrij plat overstekend tentdak op consoles. Hierop een vierkant torentje eveneens onder tentdak met windvaan. 

Het duifhuis rust op vier houten L-vormige staanders die zijn voorzien van horizontale plankdelen. Zij suggereren daarmee natuursteenblokken. Hierachter gaat de constructie van drie houten palen schuil. Deze staan op gemetselde poeren, waarop een hardstenen plaat. De hoekkolommen zijn door een schoor aan weerszijden verstijfd en dragen de vier gecementeerde gevels van het duifhuis. Deze zijn aan de voet door een keerbord omgeven. Het duifhuis bevat op de hoeken lisenen met verdiepte velden. De velden zijn gecementeerd. De voorzijde van de duiventil heeft een verdiept rondboogvormig afgesloten veld met achttien invlieggaten. In het midden van het gedrukte tentdak staat een vierkant torentje met aan vier zijden piramidaal uitgespaard, zes duivengaten. Een windwijzer met vaan waarin een wapen, is als bekroning op het eveneens van een tentdak voorziene torentje geplaatst. De twee zijden van het huis zijn blind uitgevoerd. De achterzijde bevat een houten deurtje. 

Waardering: 
De duiventil behorend tot de historische buitenplaats IJsselvliedt is van cultuurhistorisch belang: 
- wegens de ouderdom; 
- wegens het type; 
- wegens de relatie met de overige onderdelen van de buitenplaats. 

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Geen opmerkingen: