De film "De Scheepsjongens van Bontekoe" die onlangs in Hoorn in premiere is gegaan, was voor mij de aanleiding om dit stukje te maken. Een totaal kapot gelezen met plakplaatjes geillustreerd album uit mijn jeugd over Bontekoe, dat ik nog steeds in de kast heb staan kwam weer tot leven. Al lezend en bladerend in dit album heb ik er in het verleden wat over afgefantaseerd.
In "Oostinjevaarders" beschrijft D.M. Huizinga de verbinding tussen Nederland en Indonesië in de loop der eeuwen. Het boekje bestaat uit drie delen t.w. de zeilvaart, de stoomvaart en de luchtvaart. Het is het eerste na-oorlogse album van de stoomkoffiebranderij en theehandel KANIS & GUNNINK uit Kampen en uitgegeven op 1 september 1949. De plaatjes in het boek heb ik er vroeger zelf ingeplakt, die zaten destijds verpakt bij de koffie. Als ik nu nog door het boek blader ruik ik bij wijze van spreken nog de geur van koffie, en voel ik de weer de opwinding van het zes- of zevenjarige jongetje dat ik destijds was, wanneer mijn moeder een nieuw pak koffie aanbrak. Je hoopte natuurlijk op een plaatje dat je nog niet had, dan kon je weer plakken en je album een stukje mooier maken. Het kwam natuurlijk ook voor dat er een plaatje tevoorschijn kwam dat je al had, de teleurstelling was dan even vrij groot. Dan moest je wachten tot het volgende pak koffie werd aangebroken, en dat duurde natuurlijk altijd veel te lang. Maar uiteindelijk is het helemaal goed gekomen met het album.
Het deel over de zeilvaart gaat over de VOC periode in de 17e eeuw. Hier wordt de Oost-Indische Reyse van Willem IJsbrantsz. Bontekoe beschreven. Het scheepsjournaal van het schip de Nieuw-Hoorn, eigendom der Oost-Indische Compagnie en bestemd om een grote lading buskruit naar Batavia te brengen begint als volgt "In 't Jaer ons Heeren 1618 den 28 December ben ick, Willem Ysbrantsz. Bontekoe, van Hoorn, Tessel uytgevaren voor Schipper, met het schip genaemt Nieu-Hoorn, ghemant met 206 eeters, groot 550 lasten".
Verderop in het journaal wordt de dramatische kruitontploffing op de Indische Oceaan beschreven, door onachtzaamheid van de bottelier vliegt het schip met 200 man de lucht in. Als door een wonder overleefden 54 zeelieden de explosie, onder wie Bontekoe zelf. Dagenlang dobberen ze uitgeput en wanhopig rond, uiteindelijk bereiken ze de kust van Batavia.
Het legendarische scheepsjournaal uit 1618 van Bontekoe, is voor de schrijver Johan Fabricius in 1924 aanleiding geweest hierover een roman te schrijven die we allemaal kennen onder de naam "De Scheepsjongens van Bontekoe". Johan Fabricius voegt aan het oorspronkelijke waargebeurde verhaal uit de 17e eeuw in elk geval de jongenshelden Hajo, Ralf en Padde toe. In het oer-Hollandse verhaal is het illustere drietal de omringende vijandige wereld als maar weer te slim af. Een klassieker binnen de Nederlandse jeugdliteratuur!
Gisteravond hebben wij de film gezien in de bioscoop. "De scheepsjongens van Bontekoe" is een ouderwetse avonturenfilm. Regisseur Steven de Jong pakt het niet subtiel aan, voor een afgewogen visie op het VOC-verleden hoef je bij hem niet aan te komen. Om met zijn eigen woorden te spreken, het was een harde tijd toen, dus de schouders eronder en knallen met die hap. Simpel en doeltreffend, zoals hij destijds ook de succesvolle verfilming van "De Kameleon" heeft aangepakt. De film met o.a. acteurs Peter Tuinman als schipper Bontekoe, Pim Wessels, Martijn Hendrickx en Billy Zomerdijk als de scheepsjongens Hajo, Ralf en Padde duurt twee uur en een kwartier, maar die waren sneller voorbij dan ik dacht. Ik vond het een aardige film.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten