evergreen

In het programma Kunststof TV hadden ze gisteren een cultureel overzicht gemaakt van 2012. Boeiend, maar ik schrok een beetje van het aantal min of meer bekende Nederlanders dat dit jaar het tijdelijke met het eeuwige heeft verwisseld. En lang niet allemaal alleen maar door ouderdom! In genoemd overzicht passeerde ook het liedje 'Geneet van 't laeve' uit 1978 van de bekende Limburgse troubadour Sjef Diederen (30/4'32 - 28/8'12) de revue. Een nog immer aanstekelijke evergreen die we volgens mij ook weer in 2013 als de voorlopige achterblijvers op onze prachtige blauwe planeet ter harte mogen nemen!



Geneet van 't laeve zolang este kins.
Maak sjpas en plezeer, de laefs toch mèr ins.
Want sjtraks, es 't te laat, is hubste sjpiet dervan.
Geneet dus van 't laeve zolang es 't nog kan.

Den eine wil dit en d´n andere dat.
Soms moste 't nog kriege of hubste 't gehad.
´t Is sjravele en sjoefte, belangriek is geld.
Mèr gezond zin is mieë waert hie op dizze welt.
Geneet van 't laeve....

't Kan toch zoeë sjoeën zin, vergaet dat toch neet.
Al hubste dien zurrug en auch dien verdreet.
Wat ooit maog gebeure, verlees noeëts de mood.
Want vreug of laat kump toch alles weer good.
Geneet van 't laeve ....

in Diepenheim

'Klein stadje grote kunst' las ik vorige week in het V-katern van de Volkskrant. Een intrigerend artikel over beeldende kunst in Diepenheim van Nell Westerlaken met foto's van An Sofie Kesteleyn. Het Twentse 'stedeke' Diepenheim, met slechts 2700 inwoners, werd als belangrijk centrum voor moderne kunst nota bene in één adem met New York en Londen genoemd. Met bescheidenheid verover je tenslotte de wereld niet, zullen ze hebben gedacht. Hoe dan ook, onze belangstelling was gewekt, en sowieso waren we nog nooit in Diepenheim geweest.

De tocht naar Diepenheim verliep gisteren relax, aan het verkeer te merken maken maar weinig mensen zich op de laatste dagen van het jaar nog druk. En toen we tegen het middaguur aankwamen in het kleine stadje temidden van het Twentse coulissenlandschap, kon je een kanon afschieten zonder iemand te raken. Om de tijd te doden, de deuren van het museum gingen om twaalf uur open, en zover was het nog niet, hebben we een wandelingetje gemaakt rond kasteel 'Huis te Diepenheim'. Prachtig, maar aan de staat van onderhoud te zien vergane glorie. Vervolgens hadden we natuurlijk een beetje trek gekregen, trouwens met een lege maag is het lastig kunst kijken. Maar na de lunch in Café-Taria "Uit de Kunst" konden we er weer tegen. Op naar de expositie van de 80 jarige kunstenaar Cornelius Rogge in Drawing Centre Diepenheim, en vervolgens via een wandeling langs de vervallen 'Herberg de Pol', na de restauratie het middelpunt van het nieuwe z.g. 'culturele erf' naar de expositie van de 30 jarige kunstenaar Stefan Ruitenbeek in het even verderop gelegen gebouw van Kunstvereniging Diepenheim.

Cornelius Rogge.
Cornelius Hendrik Rogge (Amsterdam, 1932) is een Nederlandse beeldhouwer, installatiekunstenaar en tekenaar. Ik kende deze kunstenaar eigenlijk alleen van zijn driedimensionale werk. Als één van de meest vooraanstaande naoorlogse beeldhouwers van Nederland. Wat we nu zagen was zijn vroegere werk op papier, echter niet alleen in het platte vlak. Menige tekening had een min of meer driedimensionale uitstraling door dat hij ook met het papier wat had gedaan. Hij had er gaten in gescheurd of geknipt en er vervolgens weer één of meerdere lagen papier onder geplakt, die hij dan ook weer had bewerkt. Subtiel misschien, maar het perspectief of de diepgang was nou niet alleen een kwestie van tekentechniek. Aardig maar ik zie toch liever zijn latere beeldhouwwerken.

Stefan Ruitenbeek.
Stefan Ruitenbeek (Breda, 1982) is een Nederlandse kunstenaar die in 2005 is afgestudeerd aan de Rietveld Academie. Werk van zijn hand was ook in het Stedelijk Museum in Amsterdam te zien. Een mythologische pornofilm die hij met behulp van Kim Holland en haar modellen tot stand had weten te brengen. Aan dat werk lagen volgens hem verschillende oorzaken ten grondslag. Als kunstenaar is hij geïnteresseerd in de moraal van esthetiek. Ons oordeel over schoonheid ligt diep geworteld in onze moraal en wat we goed vinden. Er is ook een andere wereld, de pornografische wereld, die zich lijkt te onttrekken van de esthetische moraal, en van alles wat we in een andere omgeving politiek correct houden of met respect behandelen. Maar er is wat hem betreft ook nog een hogere wereld, namelijk de wereld van de kunst, en daar wordt een toneelstuk gespeeld met allerlei esthetiek en moraal. Daarin stelt hij ongemakkelijke, maar relevante vragen over welke rol de kunst kan spelen in deze maatschappij, en welke rol hij als kunstenaar heeft. Door zo expliciet ons verborgen verlangen schaamteloos prachtig te tonen, wil hij ons confronteren met onze diepste verlangens. De fotoexpositie 'He moved outward from himself into the world which contained him' die we in Diepenheim van hem zagen vond ik inderdaad nogal van een overweldigend en overrompelend niveau!

In een aardig boetiekje vlak bij het museum, kwam na de laatste enigszins enerverende ervaring, ons esthetisch denkpatroon met een kopje koffie van de eigenaresse weer in een wat rustiger vaarwater terecht. Diepenheim, onvervalst bijzonder!

diner noël

Elk jaar weer komt het terug, de vraag wat doen we en wat eten we met de kerst? En elk jaar weer zeg ik dan gewoon thuis met hutspot of boerenkoolstamppot met worst en verder geen flauwe kul! Maar helaas wordt mijn wens tot op de dag van heden niet ingewilligd. Jammer, of eigenlijk toch ook weer niet! Want het is toch ook best wel weer leuk om er thuis met z'n allen bij toerbeurten iets meer van te maken. En zo gebeurde het dat we deze keer op 2e kerstdag met z'n dertienen bij C en J aan tafel zaten.

Na de borrel en de hapjes zat de stemming er al goed in, en waren we in meer of mindere mate in-gegeten en gedronken. We waren klaar voor het echte calorieën werk! En dat kwam al snel op tafel in de vorm van met garnalen gevulde tomaatjes uit Harderwijk, romige spinaziesoep uit Zwolle, stoofpot rundvlees met rode wijn, rode kool en aardappelpuree uit Harderwijk en een heuse ijsbom uit Amsterdam!

De Amsterdamse bijdrage zou aanvankelijk bestaan uit een zelfgemaakte kaastaart met bosvruchten, maar om de calorieën te drukken had A'dam op eigen houtje besloten deze keuze te veranderen in een royale ijstaart met chocolade en vanille ijs. Deze z.g. ijsbombe had per 100 gram slechts een voedingswaarde van 1260Kj ofwel 300 kCal.! Ik kan het mis hebben, maar volgens mij heeft A'dam zich met deze herziene keuze aardig vergist. Maar goed, de smaak was er niet minder om.

Het einde van ons genoeglijk samenzijn op deze 2e kerstdag werd ingeluid met koffie en likeur. Iedereen, maar vooral C en J bedankt voor de organisatie en de bijdragen, het was gezellig!

Brasserie

Al eerder hadden we geprobeerd om bij 'De Bank' binnen te komen. Maar de onlangs in Harderwijk geopende nieuwe brasserie in het voormalige bankgebouw van de SNS-bank aan de Smeepoortstraat is erg populair, elke avond volle bak. Crisis? What crisis? Maar nu is het ons zonder afspraak vooraf toch gelukt, om daar een vorkje mee te prikken.

Het enigszins strenge voormalige bankgebouw heeft met name intern een verrassende metamorfose ondergaan. Mooi gedaan, ik voelde me bij binnenkomst gelijk al aardig senang. Ruimtelijkheid, vormgeving, materiesering en de transparante veelkleurigheid van diverse elementen van het interieur verhielden zich evenwichtig met elkaar.

Nou de bediening nog en het eten en de prijs. Maar ook dat klopte naar onze smaak allemaal als een bus. Brasserie 'De Bank', goeie tent! Eindelijk een bank die in deze, economisch gezien, enigszins barre tijden weer populair is! Ik hoop wel dat het zo blijft.

zeilwedstrijdje

In gedachten zeil ik mee, dat gebeurt vanzelf als zeilen je liefhebberij is en je de 'Vendee Globe' veilig vanachter je p.c. kan volgen. De Vendée Globe, die om de vier jaar wordt gehouden, is een wedstrijd rond de wereld voor solozeilers, zonder aanleggen en zonder assistentie, via de drie kapen: Kaap de Goede Hoop (Zuid-Afrika), Kaap Leewin (Australië) en Kaap Hoorn (Chili). De route van de Vendée Globe gaat minimaal over een afstand van ruim 24.000 Nm. (Michiel Desjoyeaux, de winnaar van de race in 2008-2009 heeft met zijn schip 'Foncia' 28303,2 Nm afgelegd in 84 dagen, 3 uur + 9 minuten en 8 seconden, zie mijn stukje VendéeGlobe van 13 februari 2009)

De kracht van de Vendée Globe ligt in zijn looptijd. De solozeilers zijn minimaal rond drie maanden lang aan zichzelf overgeleverd en laten in die tijd aardig wat van hun persoonlijkheid kennen. Het reglement van de indrukwekkende solozeiltocht rond de wereld, bekrachtigt de capaciteit van de zeilers om technisch in te kunnen grijpen op hun boot op momenten dat ze onder zware druk staan. De voorbereiding is essentieel, de zeiler bepaalt zijn eigen navigatiefilosofie. Tussen de strijd tegen het gewicht en de noodzaak om reservemateriaal aan boord te nemen moet een subtiel evenwicht gevonden worden dat de omstandigheden bepaalt gedurende de hele race. De race wordt gevaren met schepen van de Open 60 Klasse (60 voet). Start en finish is in Les Sables d’Olonne in het Franse departement Vendée, de start was j.l. 10 november, ze zijn nu dus bijna 44 dagen onderweg en varen momenteel in de South Pacific Ocean. De twee koplopers bevinden zich grofweg bijna halverwege New Zealand en Kaap Hoorn, om wat preciezer te zijn op ca. 49º20'11"S en 151º55'11"W en hebben tot de finish nog ongeveer 10.000 Nm voor de boeg. De eerste schipper(s) wordt rond eind januari 2013 aan de finish verwacht. De 'Vendee Globe' is in de huidige tijd volgens mij de meest tot de verbeelding sprekende zeilwedstrijd van de wereld. Zonder twijfel dé zwaarste zeilrace die er momenteel bestaat, en terecht vaak aangekondigd als de 'Mount Everest van het zeilen'.


Day 41 highlights - Thursday, December 20, 2012 door VendeeGlobeTV

Het spannende van deze race is dat twee Franse zeilers t.w. de 35 jarige Armel Le Cléac'h met 'Banque Populaire' en de 29 jarige François Gabart met 'MACIF' na 44 dagen zeilen nog altijd in elkaars nabijheid verkeren (momenteel op ca. 11 Nm) en om de beurt op kop liggen. De nummer 3 en 4 liggen op resp. 515 en 978 Nm, daar hebben beide koplopers dus niet veel van te vrezen. Alhoewel, de schepen kunnen stuk voor stuk gemiddelde topsnelheden halen van rond de 20 Nm per uur. Mens en materiaal hebben sowieso heel wat te verduren, bij zwaar weer ligt pech in welke vorm dan ook op de loer. En dat kan zomaar gebeuren, je koppositie kan je dan met ruim een etmaal al hebben verspeeld aan de nummer 3. Prachtig om te volgen allemaal, spannend!
Onze 'Swing' haalde gemiddeld 6 Nm per uur, dat was dus andere koek. Maar ook dat was prachtig en vooral heel ontspannend!

feestje

Zaterdagnamiddag, de vijf in het uur, zoals we soms zeggen als we gaan borrelen, deze keer bij A en K in Weesp. Daarna met z'n viertjes in de trein verder naar het feestje van André in Amsterdam. Naar station Amsterdam-Centraal, schuin tegenover 'De Schreierstoren', ons feestadres aan de Prins Hendrikkade. 'De Schreierstoren', de enig overgebleven toren van de oude middeleeuwse stadsmuur. Strategisch gelegen op de hoek van het IJ en de vestinggracht (de huidige Geldersekade) was de toren destijds een verdedigingsbolwerk aan de noordoostzijde van de stad. Aan het tot op de dag van heden geheel intacte bolwerk, waren ze kennelijk ook even na de middeleeuwen al gehecht. Want toen ze de stadsmuur rond 1600 sloopten, hebben ze 'De Schreierstoren' laten staan. Prima besluit, want het huidige grand café in dit imposante bouwwerkje, is ruim 400 jaar later een gewilde locatie voor wie eens wat te vieren heeft.

Nu ook de jongste van het Herenleed de 65 is gepasseerd, kan je wel stellen dat het een belegen clubje is geworden. Een heuglijk feit lijkt mij, want we zijn er op één na allemaal nog. Ook André was die mening kennelijk toegedaan, want waarom zou hij zijn verjaardag anders zo uitbundig vieren. In de deuropening werden we nog door hem welkom geheten, maar daarna heb ik 'the good old boy' in de gezellige drukte maar weinig meer gezien of gesproken. Geen probleem, op één van onze Herenleed-avondjes praten we wel bij. De jongens en meiden achter de tap deden het dankzij de jongens en meiden vóór de tap uitmuntend. Ik denk dat ook André dat op een bepaald moment ongetwijfeld aan de hand van de rekening zal kunnen beamen.

En dan het VOC schippersmaal! Tomatensoep, zuurkoolstamppot, boerenkoolstamppot, rookworst, gebakken spekjes, gehaktballen en een dessert van warme appeltaart met slagroom. Lekker, te gek allemaal, en perfect georganiseerd, het liep ondanks de grote drukte als een tierelier. Zelf begon ik met een bord boerenkool en worst, en toen ik dat naar binnen had gewerkt, was de verleiding te groot om de heerlijke zuurkoolstamppot en gehaktbal te laten staan. Heerlijk, maar het eind van het liedje was natuurlijk wel dat ik te veel gegeten had. Maar godzijdank was ik niet de enige schrokop aan onze tafel. Toch hielden we daarna weer evengoed de bediening achter de bar stevig onder druk, maar die hadden daar allesbehalve moeite mee. Prachtig, het was weer eens een ouderwets gezellig feest daar in 'De Schreierstoren' met heel veel oude vrienden en bekenden.

Met één van de laatste treinen zijn we samen met A en K weer huiswaarts getogen. In de trein naar Weesp werden we even bezig gehouden door een jolige conducteur, die kennelijk nogal blij was dat zijn werk er voor vandaag bijna opzat.

kerstconcert

Het pittoreske kerkje van de Rooms-Katholieke Parochie 'Heilige Maria Zuivering' aan de Puttense Brinkstraat, staat door de perfecte ruimteakoestiek altijd garant voor mooie, klankvolle concerten. Zo ook afgelopen vrijdagavond weer met het kerstconcert van het Puttense kleinkoor Vol-Luid, waarvoor het kerkje als gegoten blijkt te zitten. Als je niet beter wist zou je kunnen denken dat het kerkje speciaal voor dit kleinkoor gebouwd is. Maar het kerkje dateert reeds van 1939, het is in 1938 ontworpen door de Amsterdamse architect J.J. Hellendoorn (1878-1959) en kleinkoor Vol-Luid bestaat sinds 1996. Maar goed, dit terzijde, ik kwam voor het kerstconcert!

Dat was als gezegd weer mooi. Iedere keer als ik het kleinkoor Vol-Luid hoor, zijn ze weer een stukje beter geworden. Met name als het hele koor zingt, de solopartijen van die en gene vond ik (nog) iets minder. Maar ja, je moet als solist ook wel van goeie huize komen wil je kritiekloos kunnen scoren. En volgens mij lag het met het lied 'What Child is this' ook wel een beetje aan de begeleidende harp, dat ik af en toe een dissonant hoorde. Enfin een kniesoor die daar op let.

Tussen de liederen door werd in drie delen een kerstverhaal voorgelezen genaamd: 'De belofte van de harpspeler' Een verhaal dat in het kort ging over een beroemde muzikant, die door de koning werd gevraagd voor hem te komen spelen. Hij gaat op weg maar belooft zijn vrouw, zijn kind en zijn kleine bruine hondje dat hij Kerstmis met hen thuis zal vieren. En wat de koning ook probeert om hem bij zich te houden en hoe zwaar de weg naar huis ook is, de harpspeler moet en zal zijn belofte nakomen. En aldus geschiedde!



Mooi was ook de samenzang met het publiek, met de canon 'Gloria' en het ons aller bekende 'Stille Nacht' waarmee het concert werd besloten. Na afloop in het café van het naast het kerkje gelegen cultureel centrum 'Stroud' nog even met de koorleden zitten napraten. En zo kwam een einde aan een mooie kerstconcertavond met kleinkoor Vol-Luid.

hoofdzaken

Knap als je uit je hoofd 69 keer 17 kan vermenigvuldigen terwijl je tegelijkertijd als automobilist deelneemt aan het verkeer, een adres invoert in je navigatiesysteem en ook nog iemand probeert te bellen. Een extreem voorbeeld van multitasken, een actueel fenomeen of beter gezegd probleem in de huidige samenleving. Onlangs las ik, dat uit een serieus onderzoek is gebleken, dat het voor het menselijk brein niet of nauwelijks mogelijk is om twee, laat staan meer dingen tegelijk goed te doen, we zijn namelijk geen computer!

Als je twee compleet verschillende taken uitvoert gaat het nog wel. Bijvoorbeeld een gesprek voeren tijdens de afwas of een wandeling. Je schijnt dan heel verschillende mechanismen in je brein aan te boren, terwijl je tegelijkertijd anticipeert op elkaars gedrag en nabijheid. Dat in tegenstelling tot een telefoongesprek met iemand vanuit je auto, terwijl je actief deelneemt aan het verkeer. Zo'n gesprek is niet zelfregulerend m.a.w. de gesprekspartner aan de andere kant van de lijn is zich niet bewust van jou verkeerssituatie, en weet niet wat voor gevaarlijke manoeuvres je mogelijk aan het uithalen bent.

Multitasken, laat dat dus maar over aan computers. Alhoewel die dat ook niet echt schijnen te kunnen, maar die doen de verschillende taken zo snel achter elkaar dat het lijkt alsof!

meesterarchitect

Mensen kun je niet verbeteren, maar de wereld wel, was het motto van Oscar Niemeyer. De meester- of starchitect die zo van mooie vrouwen hield, wie niet trouwens, maakte dan ook prachtige dingen. Maakte, want hij is dood, de veelvuldig gelauwerde Braziliaanse architect is j.l. 4 december op 104 jarige leeftijd in het Samaritano de Rio ziekenhuis in Rio de Janeiro overleden. Terwijl we met z'n allen net een beetje begonnen te geloven dat hij onsterfelijk was, want hij bleef maar doorwerken. Naar verluidt zelfs de laatste weken nog in zijn ziekenhuisbed.

Hij was dus bepaald niet een legende die teerde op de oude roem van Brasilia. Zo werd nog twee jaar geleden een door hem ontworpen druppelvormig auditorium in het Italiaanse Ravello opgeleverd. Oscar Niemeyer was de bekendste architect van Brazilië en een wereldster. Zijn gebouwen met sexy welvingen maakten hem beroemd. Al een paar keer eerder kwam het bericht dat Oscar Niemeyer op sterven lag. Maar telkens stond de Braziliaanse architect op om weer aan de slag te gaan. Nog onlangs kwam er een door Niemeyer ontworpen serie sportschoenen van het merk Converse op de markt, met als uitgangspunt zijn ‘Poema da Curva’ uit 1988, het jaar dat hij de Pritzkerprijs kreeg, de Nobelprijs voor de architectuur. Niemeyer, de beroemdste Braziliaanse architect aller tijden en de laatste grote held van het modernisme, was een levende legende. Zijn naam is voor eeuwig verbonden met Brasilia, de nieuwe, modernistische hoofdstad die op initiatief van de Braziliaanse president Juscelino Kubitschek de Oliveira omstreeks 1960 in de binnenlanden van Brazilië uit de grond werd gestampt.

Eén van zijn meest tot de verbeelding sprekende ontwerpen vind ik Niemeyers museum voor moderne kunst in het Braziliaanse Niterói uit 1996. De sterk door architect Le Corbusier (1887-1965) beïnvloede Niemeyer, liep al tegen de 90 toen hij dat museum ontwierp. Zo bezien hebben we in ons werk nog een tijdje te gaan!

De Pont II

Onderweg naar museum 'De Pont' in Tilburg voor mijn reeds een aantal weken terug aangekondigde bezoek (zie m'n stukje 'De Pont' van j.l. 23/11) kwamen we j.l. dinsdagmiddag door het aardige Brabantse plaatsje Vught. Een plaatsje waar we op weg naar één of andere bestemming beneden de grote rivieren, al menigmaal langs gereden zijn, maar niet of nauwelijks kennen. 'Nationaal Monument Kamp Vught' lazen we in het voorbij gaan op een bord, ook dat hadden we nog nooit bezocht.

Te gek eigenlijk, want als er nou één plek in dit kleine landje is waar ik met name vroeger regelmatig aan herinnerd werd is het wel 'Kamp Vught'. Steevast kreeg ik op mijn verjaardag altijd te horen dat ik ben geboren op de dag dat mijn oma, na een gevangenschap van ongeveer een halfjaar in 'Kamp Vught', werd vrijgelaten. Samen met mijn opa, die een week later werd vrijgelaten, werden ze daar door de bezetter als gijzelaars vast gehouden, om zodoende mijn oom Jan, in het verzet bekend onder de schuilnaam Cor Zeeland en later als Cor Overijssel, te pakken te krijgen. Uiteindelijk heeft de S.D. hem inderdaad kunnen arresteren. De oorlog heeft hij niet overleeft, slechts 26 jaar is hij geworden!

We hadden nog tijd zat voor museum 'De Pont'. En zo kon het gebeuren dat we even later rond liepen in het 'Nationaal Monument Kamp Vught' aan de Lunettenlaan. In 'Kamp Vught' lazen we, werden in de Tweede Wereldoorlog ruim 31.000 mensen gevangen gehouden. Nu is het een modern herinneringscentrum, maar ook een centrum waar de sporen van destijds goed zichtbaar zijn. Op deze manier wordt een leerzame verbinding gelegd tussen het heden en het verleden.
In het enige SS-concentratiekamp in Nederland werden destijds mensen van allerlei pluimage voor lange of kortere termijn opgesloten. Joden, politieke gevangenen, verzetsstrijders, Jehova's Getuigen, gijzelaars, studenten, zwervers, zwarthandelaren en criminelen. Voor het gros van de gevangenen was 'Kamp Vught' een tussenstation, 12.000 joodse gevangenen werden van hieruit doorgestuurd naar vernietigingskampen in Duitsland.
De mensen in het kamp hadden het zwaar. Ze werden slecht behandeld, moesten zwaar werk doen en kregen weinig te eten. Heel wat gevangenen hebben het daardoor niet overleeft, en op de fusilladeplaats vlakbij het kamp werden ook nog vele gevangenen geëxecuteerd!

Goed dat we 'Nationaal Monument Kamp Vught' nu een keer gezien hebben. We hadden in een paar uurtjes een goed beeld gekregen hoe het daar in de oorlog allemaal aan toe gegaan is. Enigszins bedrukt vervolgden we daarna onze weg richting Tilburg. Maar eenmaal in museum 'De Pont' was onze stemming toch vrijsnel weer omgeslagen naar de meer blijmoedige kant van het bestaan.

Op vrijdag 23 november j.l. schreef ik in mijn stukje 'De Pont' o.a. het volgende: Wat mij opviel in het stuk over Anish Kapoor (daar is ie weer, zie ook mijn stukjes 'Anish Kapoor'; 'contemplatieve ervaring' en 'uitkijktorentje' van resp. 2/10'09; 11/5'11 en 31/5'12) was de conclusie van Pontzen dat Kapoors werk zowaar ook subtiel kan zijn. Het is een expositie wars van alle grootsheid die Kapoor doorgaans wil uitstralen. Dat wil ik zien binnenkort, alhoewel ik nog tot 27 januari 2013 de tijd heb.
Nou we hebben het gezien! Om te beginnen zijn waskanon uit 2009, maar nu in het echt, genaamd 'Shooting into the Corner' ( zie de video in mijn stukje 'Anish Kapoor' van vrijdag 2 oktober 2009), een in mijn ogen weinig subtiel kunstwerk. Maar dat moest ik anders zien, het is namelijk een kunstwerk dat zich in twee werelden beweegt. Het is zowel een object als een kunstwerk in uitvoering. Het verandert en ontwikkelt zich tijdens de expositie, doordat de om het half uur met 80 km per uur afgeschoten rode wasprop van ca. 9 kilo, zich steeds meer tegen de muur ophoopt als een enorm ruimtelijk schilderij.
En zo moeten we in museum 'De Pont' min of meer ook de andere kunstwerken van zijn hand beoordelen. Diverse reflecterende objecten van hoogglanzend roestvrij staal. Niets kan als vaststaand worden beschouwd, elke verandering in licht, ruimte en beweging maakt de beleving anders!

Met de foto's van Wout Berger is dat ook al het geval. Boeiend is het vluchtige samenspel van de weerselementen, en de weerslag daarvan op het landschap, in dit geval het IJsselmeer. Niet het uitzicht op het IJsselmeer, maar de verschillende verschijningsvormen van het licht maken de foto's interessant en boeiend. Soms lijken lucht en water zich aan elkaar te spiegelen, dan weer vormen ze een scherp contrast. Op sommige foto's is water water en de hemel lucht, en op andere foto's lossen beide op in tere kleurschakeringen. Stuk voor stuk beelden van een abstracte kwaliteit en een mediatieve lading, helemaal in de ogen van zeilliefhebbers die het IJsselmeer in al zijn verschijningsvormen decennia lang aan den lijve ervaren hebben. Prachtig!

starchitect

'De spannende gebouwen van starchitect Ma Yansong veroveren de wereld' las ik j.l. vrijdag 30 november in de V bijlage van de Volkskrant. Starchitect ? Mogelijk dat ik even niet heb opgelet, maar voor zover ik mij herinner was ik deze woordspeling in de architectuur nog niet eerder tegengekomen.

Architect Ma Yansong (Peking, 1975) studeerde aan het Beijing Institute of Civil Engineering and Architecture en deed een masteropleiding aan de Universiteit van Yale. Daar kreeg hij onder meer les van beroemde architecten als Peter Eisenman en Zaha Hadid. Vooral de Brits-Iraakse Hadid, die volgens hem geen dozen tekende maar curves, inspireerde Ma om tot organische architectuur te komen. In 2004 richtte Ma het bureau MAD op, het eerste Chinese bureau dat op internationaal niveau ging werken. Ma's alternatief voor het rationele modernisme is een intuïtieve benadering. Hij werkt niet met geometrische patronen, maar met onregelmatige vormen, vooral met rondingen. Zijn ontwerp uit 2005 voor de onlangs opgeleverde 'Absolute Towers' in Toronto, Canada betekende voor hem de internationale doorbraak.

En nou heeft hij dus ook een project lopen op de prestigieuze Amsterdamse Zuidas. Het stedenbouwkundige plan voor deze zakenwijk vond hij maar ouderwets. Die rigide gridstructuur, die doosvormige gebouwen, torens kon hij ze nauwelijks noemen, met hun suffe geveltjes, die nota bene ontworpen zijn door architecten met grote namen als Rafael Vinoly, UN Studio en Erick van Egeraat, afgrijzelijk. En nu worden dat soort gebouwen in China ook nog klakkeloos gekopieerd. Het is vooral een economisch model, het gaat over efficiency en duidelijke regels. Maar Ma vindt al die uniforme dozen maar niks, hij vindt ze onmenselijk. Hij is zoals gezegd in zijn ontwerpen voor de intuïtieve en meer organische benadering. Voor duurzaamheid en leefbaarheid, maar hebben we dat ook al niet veel eerder gezien?

Want nieuw is die benadering helemaal niet. Organische architectuur is een stroming in de architectuur die rond 1900 opkwam, al meer dan een eeuw geleden. Een stroming die voortkwam uit een zoektocht naar een nieuwe stijl en moest passen bij de eigen tijd, zonder dat werd teruggegrepen op stijlkenmerken uit het verleden. Verder probeerden ze met die stroming een oplossing te bieden voor de sterke industrialisering en het gebruik van nieuwe materialen. Belangrijke grondleggers van de organische architectuur waren o.a. Gaudí, Hundertwasser, Steiner en Wright. Enkele voorbeelden van organische architectuur zijn o.a. de Sagrada Família in Barcelona; het Goetheanum in Dornach; het Gasuniegebouw in Groningen en het hoofdkantoor van ING Bank in Amsterdam.

Maar goed nu de Chinese starchitect Ma Yansong ook in Nederland voet aan de grond heeft gekregen, gaan we er in de nabije toekomst aan de Amsterdamse Zuidas mogelijk een paar iconen van organische bouwkunst bijkrijgen. Mooi, maar ook wel bijzonder in een tijd, dat in onze contreien iconen in welke stroming van architectuur dan ook, sinds de economische crisis min of meer taboe zijn verklaard.

Liefde

Gisteravond in theater De Lieve Vrouw in Amersfoort Amour gezien, een filmdrama dat volgens mij niemand onberoerd liet. Zelden heb ik het in de bioscoop tijdens de film zo stil meegemaakt.

Aan onderstaande door Pauline Kleijer geschreven recensie in de Volkskrant van j.l. 15 november heb ik weinig of niets toe te voegen.

Politieagenten dringen een Parijs appartement binnen. Rustig maar grondig gaan ze te werk. Zakdoeken voor de mond, snel een raam open. In de slaapkamer vinden ze waarnaar ze op zoek zijn. De proloog van Amour, de nieuwe film van Michael Haneke, is even simpel als verpletterend. Dit begin is tevens het einde; zo loopt het af. Zo loopt het, in zekere zin, altijd af. Nu hoeven we alleen nog maar te zien hoe het zo ver is gekomen. Het appartement, met zijn parketvloer en hoge plafonds, met zijn vele boeken en schilderijen en een vleugelpiano in de woonkamer, zal langzaam vertrouwd worden.

Hier wonen Georges (Jean-Louis Trintignant) en Anne (Emmanuelle Riva), hoogbejaard maar nog vief. Anne was vroeger muzieklerares; in een van de eerste scènes van de film bezoekt het echtpaar een concert van een oud-leerling. Rustig registreert Haneke hun leven, dat niet lang zo comfortabel blijft. Anne krijgt een beroerte, en dan nog een. Ze raakt halfzijdig verlamd, nog later kan ze bijna niets meer. Ze begint te dementeren. Voor Haneke, die in films als Caché (2005) en Das Weisse Band (2009) nauwkeurig sinistere sociale processen blootlegde, lijkt Amour een opmerkelijk zachtmoedig uitstapje.

De liefde uit de titel staat niet ter discussie en nooit voert de spanning verder dan de persoonlijke onmacht en ontreddering van Georges en Anne. Toch is ook Amour weer typisch Haneke. Zijn blik blijft gericht op alles wat ongemak veroorzaakt. In Funny Games (1997 en 2007) was het geweld, in La pianiste (2001) onderdanigheid en masochisme, in Das Weisse Band onderdrukking en sadisme. Amour draait om ouderdom, aftakeling en dood - onderwerpen die in de huidige gezondheids- en jeugdigheidscultus misschien wel net zo choquerend zijn.

Wat gebeurt er precies, wanneer ziekte toeslaat en de dood dichterbij sluipt? Wat blijft er nog over van liefde, verbondenheid en identiteit? Het zijn confronterende vragen, die door Haneke zonder omwegen worden opgeworpen. Anne wordt steeds hulpbehoevender en angstiger. Georges heeft beloofd tot het eind voor haar te zorgen, maar die taak vergt een enorm incasseringsvermogen en stuit op onbegrip van zijn dochter (Isabelle Huppert). Op het filmfestival van Cannes werd Amour bekroond met de Gouden Palm, de tweede voor Haneke in drie jaar.

Het is een terechte bekroning voor een regisseur die met elke nieuwe film een mokerslag uitdeelt. Zijn films zijn niet alleen perfect uitgevoerd, maar tonen bovendien met een ongelooflijke precisie waar het in het leven pijn doet. Waar het briljante Das Weisse Band overdonderde door zijn duistere gelaagdheid, blinkt Amour uit in liefdevolle, haarscherpe eenvoud. Minder spannend, maar des te ontroerender. Dat is misschien nog wel het meest verrassend: Haneke weet dit keer niet alleen het intellect, maar ook het hart van zijn publiek te raken.

Als gezegd, het was heel stil in de zaal, ook na afloop, het duurde lang voor we met z'n allen in beweging kwamen. In gedachten verzonken reden we vervolgens huiswaarts. Meer en meer kwam de film bij me binnen, een eerlijke en oprechte film over een liefde in hoofdletters!

3e zondag p.m.

Het was afgelopen zondag een rumoerig ritje naar Kampen, bij vlagen trachtte Aeolus ons van de dijk te blazen. Het KNMI waarschuwde voor zware tot zeer zware windstoten, en op de Noordzee zat boven Terschelling een zeiljachtje met twee opvarenden zwaar in de problemen. Maar met beide handen aan het stuur was het voor ons goed te doen, en zo kon het gebeuren dat we klokslag twee uur bij G en C op de stoep stonden. Klaar voor de 3e zondag p.m. ofwel een middagje met broers, zussen en aanhang, voor deze keer onder regie van C en G. (zie voor 1e en 2e zondag p.m. mijn stukjes van resp. 7/5'12 en 28/8'12)

Het weer was na de koffie en de thee zowaar opgeknapt. Het voorstel van G en C om met z'n allen de beentjes even te gaan strekken in de mooie Kampense binnenstad, en er vervolgens een bezoekje aan het Sinterklaasmuseum op de Burgwal aan vast te koppelen, werd enthousiast ontvangen.
Voor zus J had Aeolus echter nog een kleine verrassing in petto, toen hij haar op de Burgwal bij het uitstappen het portier uit handen rukte, en deze tegen de flank van een zo te zien splinternieuwe Porsche deed belanden. Het gevolg was dat het mooie nu een beetje van de Porsche af was. Pech, kan gebeuren, briefje achter de ruitenwisser met naam en toenaam, de rest zal via de verzekering worden geregeld.

Wat ik me bij een Sinterklaasmuseum moest voorstellen, kon ik natuurlijk wel raden. Mezelf een beetje kennende dacht ik het snel gezien te hebben, maar dat viel tegen. Of eigenlijk mee moet ik zeggen, want het was gewoon leuk! In de hal hadden ze een reusachtige Sinterklaas van legostenen in elkaar geknutseld, tot je 12e jaar kon je een prijsje winnen als je het aantal stenen wist te raden. Vette pech dus voor ons senioren. Ongemerkt hebben we ons daar met z'n allen zeker meer dan een uur met die malle Sinterklaashistorie kunnen vermaken.
Eenmaal weer buiten besloten we toch nog een wandelingetje door de oude binnenstad te maken. En aldus geschiedde, een mooi stadje, daar waren we het allemaal wel over eens. Maar desalniettemin riepen op een bepaald moment enkele enthousiastelingen dat nou toch echt de vijf in het uur zat, en het zolangzamerhand tijd werd voor een hassebassie of iets dergelijks. Kennelijk vonden we dat allemaal een beetje, want in no time hadden we de auto's gevonden, en werkten we ons een poosje later met plezier door de voorraad spiritualiën van C en G heen.

Maar het lekkerste kregen we tijdens het diner voorgeschoteld, een Frans Potje! Oud stokbrood, ham, champignons, gruyere kaas, creme fraise, knoflook en melk, allemaal in de goeie verhoudingen een klein kwartiertje de oven in, beetje sla erbij en smullen maar. Hoe lekker kan eenvoudig zijn, geweldig! Nog wat ijs, koffie en een likeurtje na, en toen was het halfnegen en het afscheid daar. G en C bedankt, het was weer een mooi middagje, we hebben genoten.

Atlantic II

Ruim 5 jaar geleden hebben we in bioscoop Atlantic de film 'Alles is liefde' gezien, (zie m'n stukje 'Atlantic' van 31/10'07.) Afgelopen maandagavond ging in het DeLaMar Theater in Amsterdam de opvolger 'Alles is familie' in premiére. Een film die volgens de recensies in het AD en Het Parool nog beter is dan 'Alles is Liefde', ze geven 'Alles is familie' zelfs vier à vijf sterren.

Zo schrijft het AD:
Humor en tragiek gaan in deze komedie hand in hand. In dat opzicht is 'Alles is familie' een betere en meer geslaagde film dan zijn succesvolle voorganger. Van Kooten is nog meer een kei geworden in het schrijven van kernachtige dialogen. Aan het eind heeft de kijker deze gecompliceerde familie in het hart gesloten.

En de recensent van Het Parool vindt 'Alles is familie' ook een betere film dan zijn voorganger:
'Alles is familie' is een betere film, op alle fronten, minder behaagziek – eerder schrijnend-geestig, als dat al een kwalificatie is. Van Kooten verstaat de kunst om haar personages echt tot leven te brengen met gevatte, realistische dialogen. En de acteurs grijpen dat met beide handen aan. Dat Carice van Houten middelpunt van het feestgedruis is, verbaast niemand meer, maar dat Kees Hulst en Martine Bijl hun mooiste filmrollen spelen, is misschien wel de grootste verrassing van 'Alles is familie'. Je zou kunnen zeggen dat 'Alles is familie' aan de lange kant is, dat uiteindelijk de ene emotionele climax op de andere wordt gestapeld, een beetje te veel van het goede misschien. Maar datzelfde zou je natuurlijk ook van een kerstdiner met je familie kunnen zeggen.

Ik heb aan beide lovende recensies weinig toe te voegen. 'Alles is familie', een heerlijke romantische komedie, J en ik hebben er gisteravond in bioscoop Atlantic 133 minuten lang van genoten. En er zijn er meer die dat hebben gedaan, want drie dagen na de premiére hebben al meer dan 100.000 bioscoopbezoekers 'Alles is familie' gezien, waarmee nu al de status van 'Gouden Film' is bereikt.

De Pont

Afgelopen dagen mooie dingen gelezen in het V katern van de Volkskrant, t.w. woensdag j.l. 'Sprankeling van glas, ijzer en beton' Een recensie van Rutger Pontzen over de expositie van de Britse kunstenaar Anish Kapoor in museum De Pont in Tilburg, en donderdag j.l. 'Bekoorlijke ochtendblik' Een recensie van Arno Haijtema over de expositie van de Nederlandse fotograaf Wout Berger in hetzelfde museum.

Wat mij opviel in het stuk over Anish Kapoor (daar is ie weer, zie ook mijn stukjes 'Anish Kapoor'; 'contemplatieve ervaring' en 'uitkijktorentje' van resp. 2/10'09; 11/5'11 en 31/5'12) was de conclusie van Pontzen dat Kapoors werk zowaar ook subtiel kan zijn. Het is een expositie wars van alle grootsheid die Kapoor doorgaans wil uitstralen. Dat wil ik zien binnenkort, alhoewel ik nog tot 27 januari 2013 de tijd heb.

De Pont volgt Kapoor al vanaf het moment dat het museum zijn deuren opende, nu precies twintig jaar geleden. De recente verwerving van Vertigo (2008) is mede aanleiding voor deze tentoonstelling met een vijftiental sculpturen en installaties uit de periode 1992-2012.
Voor Kapoor is een kunstwerk in de eerste plaats een object dat aanzet tot interactie. De tentoonstelling laat zien dat hij zeer uiteenlopende vormen en materialen inzet om dat doel te bereiken. Zijn sculpturen van glanzend gepolijst metaal activeren niet alleen het oog, maar ook het lichaam. Door zich te verplaatsen brengt de kijker de gereflecteerde ruimte in beweging. Het contrast tussen deze spiegelwerken en het spectaculaire Shooting into the Corner is groot. Het harde staal heeft hier plaatsgemaakt voor kneedbare, rode was. In deze installatie speelt de tijd een belangrijke rol. Met hoorbaar geweld maakt het werk zich bij ieder schot van het kanon meer van de ruimte meester. Bij de uit kunsthars vervaardigde sculptuur Slug (2009) verplaatst de aandacht zich naar het onderhuidse. De sculptuur roept associaties op met vegetatieve levensvormen en maakt nieuwsgierig naar wat zich in dat traag kronkelende stelsel afspeelt.
De sculpturen van Anish Kapoor zijn vaak niet wat ze lijken te zijn. Tijdens het proces van kijken en ervaren moeten eerste indrukken worden bijgesteld. De sensuele vormen, de tactiliteit en de zuigende kracht van de kleur nodigen uit om de werken te naderen en je ermee te verbinden. Tijdens die ontmoeting stuit men echter onherroepelijk ook op hun ondoorgrondelijke facetten.

Maar de expositie When I Open my Eyes van Wout Berger is reeds op 6 januari a.s. afgelopen, en die wil ik ook gaan zien als ik daar ben. Een serie foto's van het IJsselmeer, in een bepaalde periode genomen vanaf een stabiele positie vanuit zijn slaapkamerraam. Deze foto's van één van mijn meest geliefde en bekende landschappen in Nederland wil ik absoluut niet missen!
Wout Berger woont al heel wat jaartjes aan het IJsselmeer. Als hij ‘s morgens zijn ogen opendoet, is het IJsselmeer het eerste wat hij ziet. Soms nam hij een foto van het meer, maar echt zien was andere koek. Pas toen een vriend tegen hem zei: ‘Jij woont in je onderwerp’ viel het kwartje. Hij plaatste een statief op een vaste plek voor zijn slaapkamerraam en begon te kijken.

IJsselmeer, foto Wout Berger

Eerst was hij dankbaar voor elk zeilschip dat voorbij kwam. En elke heftige lucht was weer een foto. Maar het duurde niet lang of hij liet alles wat afleidde buiten beeld. Zeilschepen, vogels en mensen fotografeerde hij niet meer. Maar watergolfjes fotografeerde hij wel, en mistbanken, regen en wolken. Die leiden ook wel af, maar het zijn vrijwel amorfe vormen, transparant en nat. Ze hadden zelf nauwelijks kleur, ze namen de kleur aan van het opvallende licht en gaven die weer.
Zestig foto’s zijn het in totaal geworden. Foto’s die met z'n allen zijn IJsselmeer vormen. De ene foto is niet mooier dan de andere, want als je zo naar foto's gaat kijken raak je verzeild in esthetiek. En hij wilde geen esthetiek. Hij wilde wind fotograferen en licht. Elementen waarvan we alleen de verschijningsvormen kennen. Je ziet de wind niet, je ziet een golf. Je ziet licht niet, je ziet de wolk die het licht vangt. En toch wil hij wind en licht vatten. In het steeds weer blijven kijken naar steeds weer hetzelfde onderwerp op steeds dezelfde coördinaten. De verschillen tussen de opnamen kunnen klein zijn. Tussen twee foto’s die vrijwel identiek lijken, kan een maand tijdverschil zitten. Ondertussen blijft het onderwerp gelijk. Tenminste, dat denk je, maar ongemerkt begint het onderwerp te veranderen. Was het eerst het meer, de horizon, de zon, de wolken, de golf, ongemerkt wordt het onderwerp de verschillen tussen de foto’s. De overgangen. Daarin hoopt hij het onaanraakbare te benaderen. Volgens Berger een hopeloze exercitie natuurlijk, maar toch een poging.

familiedag VII

De 7e familiedag werd afgelopen zaterdagmiddag in restaurant 'Willem Barentsz' in Natuurpark Lelystad gehouden. Voormij was het de 4e keer dat ik van de partij was, de eerste 3 keren heb ik verstek laten gaan. Familiereünie, wat moet ik ermee dacht ik, niks voormij! Maar inmiddels heb ik een ietwat genuanceerdere kijk op het familiegebeuren gekregen, sterker nog, deze keer had ik zelfs samen met m'n neef E.J. uit Muiden de reünie georganiseerd. De beoordeling of het een succes was laat ik graag aan de 38 deelnemers over, maar ik vond het leuk.
In m'n welkomstwoord voor deze dag had ik het over het thema 'veranderend landschap'. Want sinds de tijd dat onze stamouders nog in Hattem en omgeving leefden is er landschappelijk nogal het één en ander veranderd. Door de aanleg van de nieuwe spoorbrug bijvoorbeeld, werd Hattem vanaf de IJssel gezien deels aan het oog onttrokken. En de nieuwe Hanzelijn, die op 6 december a.s. officieel door koningin Beatrix wordt geopend, is in het landschap ook moeilijk te missen.

Reden om ons eens over de Hanzelijn te laten afzakken vanaf ruim 2 meter boven de zeespiegel via Kampen en Dronten naar een locatie in Lelystad op ca. 4,5 meter beneden de zeespiegel. Lelystad, de plaats die vernoemd is naar Cornelis Lely, de oervader zou je kunnen zeggen van het 'veranderende landschap'. En het eind is met die smeltende gletsjers en stijgende zeespiegel nog lang niet in zicht. Om thema en begrip te visualiseren had ik voor deze middag een paar filmpjes mee genomen over de Zuiderzeewerken. Maar uiteraard was het thema ondergeschikt aan de hoofdreden van ons aller aanwezigheid daar. Want die was en bleef uiteraard primair in het teken van ontmoeting en oude en nieuwe familieverhalen staan. Een andere reden was er gelukkig niet voor deze 7e familiedag.

Behalve enkele filmpjes met een schuin oog te hebben gezien over de Zuiderzeewerken, hebben we daar gewandeld en o.a. gekeken hoe de Otters werden gevoerd. Verder was de wijn prima en het koud- en warm buffet met de toepasselijke naam 'Nieuw Land' kon niet beter. Nadat we tijdens de koffie weer een paar vrijwilligers hadden aangewezen voor de organisatie van de volgende familiedag over 2 à 2,5 jaar, namen we rond een uur of halfacht afscheid van elkaar, en ging een ieder weer zijns weegs.

stappen

Eén keer per jaar gaan we een dagje stappen, we zijn Henk, Jan, Theo en ik, ofwel ondergetekende. Dat doen we al heel wat jaren, afgelopen dinsdag was het weer zover. Meestal gaan we naar één of andere locaties elders in het land, zie o.a. mijn stukje van 21 november 2011 t.w. Broken circle/spiral hill. Deze keer zijn we echter in Amsterdam gebleven, en ontmoeten wij elkaar 's morgens rond tien uur met de koffie in café 'De Pont' aan het IJ. Van daaruit zijn we vervolgens naar het 'Eye' gewandeld, het nieuwe futuristische filmmuseum een eindje verderop. We hadden het 'Eye' allemaal al een keer eerder bezocht, toch was het evengoed weer een feest om het gebouw te beleven. Maar dat niet alleen, de tentoonstelling 'Expanded Cinema', waarin drie kunstenaars samen komen was uiteraard een beleving van een heel andere orde. De Britse Isaac Julien (1960), de Nederlandse Fiona Tan (1966) en de Chinese Yang Fudong (1971) die allen gebruik maken van beproefde cinematografische middelen als professionele acteurs, mooi uitgelichte sets, stijlvolle cameravoering en een uitgekiende montage, zonder uiteindelijk een 'reguliere' speelfilm te concipiëren, lieten daar zien dat film nog altijd een medium is dat ook in deze tijd springlevend is en volop in beweging!

Na de lunch in het 'Cobra' café op het Museumplein, zijn we naar het Stedelijk Museum gewandeld. Het was zo mogelijk nog drukker dan een paar weken terug toen ik er met J was, (zie mijn stukje 'Musea' van 30 oktober 2012.) maar ook nu weer was het een kwestie van doorzetten. Eénmaal binnen spraken we af elkaar na ca. 1,5 uur weer bij de garderobe te ontmoeten. En zo dwaalden we even later in ons eentje langs al het moois dat dit prachtige museum te bieden had. De meest ultieme manier om kunst te beleven! Grappig moment, een wat ouder echtpaar werd het kennelijk allemaal even iets te veel, en ging er midden op de grote (drukke) trap maar even bij zitten.
Na het museumbezoek hebben we achter het concertgebouw ons vochtgehalte enigszins op niveau gebracht in café 'Welling', het fameuze buurtcafé in de J.W. Brouwerstraat.

Uiteindelijk hebben we ons dagje stappen besloten met een dinertje in restaurant 'De Knijp' in de Van Baerlestraat. Restaurant 'De Knijp' is al vele jaren een begrip in Amsterdam en omstreken. Heel bekend bij de bezoekers van het Concertgebouw, die voor aanvang of na afloop van een concert een hapje willen eten, maar ook gewoon bij het brede publiek uit het museumkwartier. Hoe dan ook, de Hazenrug smaakte uitstekend!
Eénmaal weer buiten op straat was het mooi geweest. We hadden allemaal weer mooie dingen gezien vandaag, waren bijgepraat en weer enigszins op de hoogte van elkaars besognes. Wat wil je nog meer, tijd om afscheid te nemen, en zo geschiedde. Wel thuis en tot de volgende keer maar weer!

week 45

Iets wat stiller is dan een kroeg in de binnenstad op maandagochtend bestaat denk ik niet. Een mooi moment voor een aantal akoestische metingen met W.F. Aansluitend een werkbespreking tot aan de lunch met de opdrachtgever, hoe we de problemen met de geluidsisolatie van bovenliggende woning kunnen verbeteren. Zo begon op maandag week 45, een dag die eindigde met de vaste repetitieavond van ons muziekgroepje 'Hodgepodge'.

Dinsdagmiddag, 'Erotique Rodin' in Singer Laren! Een honderdtal beelden, tekeningen en aquarellen van eind 19e eeuw uit Musée Rodin, Parijs. Een greep, Liggende vrouw met ontblote benen; Staande vrouw met opgetrokken jurk; Temple à l'amour/Liefdestempel; Le Baiser/De kus en ga zo maar door. Auguste Rodin was gefascineerd door het vrouwelijk naakt en kon het zich veroorloven dagelijks verschillende vrouwen voor hem te laten poseren in allerlei erotische poses. De seksuele spanning tussen Rodin en zijn modellen en modellen onderling spat van Rodin's tentoongestelde werken af.
Monique van de Ven, die de audiotour van deze tentoonstelling heeft ingesproken, liep samen met Paul van Vliet voor ons uit, en kregen daarbij tekst en uitleg van een kunstmedewerker van dit museum over de getoonde werken. Toch mooi dat we zo af en toe een graantje konden opvangen van Rodin's diepere drijfveren, tenminste voor zover we die zelf al niet hadden begrepen.
Rond vijf uur zaten we aan het aperitief in café/rest. 'Harbour' aan de vrij nieuwe maar toch schilderachtige Utrechtse Veilinghavenkade, en een goed uurtje later in restaurant 'Divinatio' aan dezelfde kade een eindje verderop. De waardebon die we een paar maandjes geleden van onze kinderen hadden gekregen, hebben we daar middels een excellent 4-gangen menu kunnen verzilveren. Nog bedankt allemaal!

Daags daarop zijn we 's avonds met ons Amsterdamse Herenleedclubje wezen eten in paviljoen 'Uit & Meer' in Weesp. Gelegen aan de Vecht met een geweldig uitzicht op het gerestaureerde en deels in de oude luister herstelde Torenfort Uitermeer (1873). Van het geweldige uitzicht hebben we daar in het donker weinig gezien, maar het eten smaakte er alles behalve minder om. De in het vorig najaar geopende tent is wat ons betreft een echte aanrader!

Donderdagochtend tot aan de lunch generale repetitie met 'Hodgepodge' voor het aanstaande concert in de Catharinakapel. Na de lunch begonnen met de organisatie van het diner, want we kregen in de namiddag onze vrienden H & M uit A'dam op bezoek, en die aten uiteraard ook een hapje mee. Rond vijf uur waren ze er, erg gezellig en erg laat geworden!

Desalniettemin vrijdagochtend paraat op een werkbespreking elders in de stad, voor een verbouwing en uitbreiding van diverse opstallen. In de namiddag een moment van rust bij schoonzus J in Putten, die ons voor een etentje had uitgenodigd. En op de terugweg naar huis zijn we nog even bij C en J in Harderwijk langs geweest en werd het zomaar weer behoorlijk laat.



En dan het 'Hodgepodge' koffieconcert zaterdagochtend in de Catharinakapel. Altijd weer enige spanning vooraf hoe het één en ander zal gaan verlopen. Maar het ging goed, een enkele valse noot daargelaten verliep het concert boven alle verwachting. De perfecte ruimteakoestiek van de kapel staat sowieso bijna garant voor een geslaagd optreden, en als dan ook de interactie met het voltallige publiek lekker verloopt, kan het praktisch ook niet meer fout gaan. We hebben er in ieder geval een goed gevoel aan over gehouden, en dat werd nog beter toen we gevraagd werden om binnen niet al te lange termijn een keer 's avonds in de kapel een optreden te verzorgen binnen het kader van bijvoorbeeld een Ierse avond.



Mede door bovenstaande trailer zijn we geïnspireerd geraakt om 's avonds in de 'Veluvine', het bruisende cultureel centrum van Nunspeet en omgeving, 'Hulphond' van het duo Remko Vrijdag & Martine Sandifort bij te wonen.
'Hulphond' is de jongste muzikale cabaretvoorstelling van kleinkunstartiesten Martine Sandifort en Remko Vrijdag (De Vliegende Panters) Ze waren eerder beiden al te zien in programma’s als Kopspijkers, Koefnoen en Het Klokhuis. Maar nu staan ze dan voor het eerst samen in het theater, waar ze een hartverscheurende, schaamteloze en muzikale voorstelling brengen voor en door mensen die wel wat hulp kunnen gebruiken: een stel dat het in de broek doet van verliefdheid, een suïcidale corpsbal, een dove zangdocent en een gemankeerde homotherapeut.
Ik heb me rot gelachen om die twee, wat een klasse! Topsport ook trouwens, te vergelijken met een sprint van een uur en een kwartier lijkt me. Na afloop in de foyer met een wijntje en een nootje nog even met Martine staan kletsen. Want ja die kennen we al sinds haar middelbare schooltijd, toen ze nog wel eens samen met E bij ons thuis haar huiswerk maakte.

Dat was in vogelvlucht zo'n beetje week 45, een week die voorbij gevlogen is!

zeezeilen

Mijn zeilboot heb ik (voorlopig) niet meer, maar de herinneringen blijven gelukkig. Er gaan weinig dagen voorbij dat ik ze niet koester. Ze worden, moet ik zeggen, ook wel actueel gehouden door de belevenissen en verhalen van mijn vijf zeezeilende muzikale vrienden van 'Hodgepodge', tenminste als we even niet met Irish ballads & folk music bezig zijn. Wat is dat toch wat ons zo trekt in zeezeilen? In ieder geval een gevoel dat doorgaans maar moeilijk over te brengen is op mensen die het niet kennen. Maar van ene Jacqueline Backers kwam ik een aardig gedichtje tegen, waarin ze haar en onze gevoelens voor zeezeilen prachtig verwoordt. Het laat voor mij in iedergeval niets aan duidelijkheid te wensen over!

Zeilen

Zeilen is genieten
Buiten leven
De schoten laten schieten
Het zeil reven

Luisteren naar de wind
Spetters in je haren
En als een kind
De verte in staren

Zeilen betekent zoveel meer
Zeilen moet je voelen
Ook al gaat het tekeer
Dan pas weet je wat we bedoelen

Met de boot de zee trotseren
De boeg in de golven zien verdwijnen
Je tegen de wind verweren
De horizon zien schijnen

Zeilen is beleven
Jij tegen de natuur
Rust in het leven
Dat is pas puur

Soms zit het mee
Soms zit het tegen
Soms zit je gedwee
Soms kom je jezelf tegen

Zeilen is afscheid nemen
Opnieuw beginnen
Zeilen is vervreemden
En nieuw leven verwelkomen

Je krijgt ruimte voor rust
Je geest komt tot leven
Je wordt weer belust
Het leven is een mooi gegeven

Zeilen is intens
Je voelt je trots
Je voelt je een ander mens
Je beseft plots

Dat je niet droomt
Maar een van de gelukkige bent
Terwijl je bloed stroomt
Dat je de weg van het water kent!

spanning!?

Na afloop van ons intermezzo (zie m'n stukje Intermezzo van 2 oktober 2012) in de Catharinakapel, werden we door iemand uit het publiek uitgenodigd om t.z.t. op zijn feestje elders in de stad te komen spelen. Zaterdagavond was het zover, in een mudvolle huiskamer belanden we a.h.w. gelijk in het diepe toen we even over tienen binnenkwamen. Zo goed en kwaad als het ging werden we door de gastheer aan alle aanwezigen, waar zo te merken de stemming al aardig inzat, voorgesteld. Nadat we een heildronk op de jarige gastheer hadden uitgebracht, werd met enige moeite een hoekje voor ons vrijgemaakt waar we ons met z'n tweetjes konden installeren. We zaten praktisch bij elkaar op de lip, en dan moesten we nog muziek maken ook. Een nieuwe ervaring!

Aan het begin van een optreden ervaren de meeste muzikanten wel een zekere mate van spanning. Dat ervaar ik al bij enige mate van afstand tussen ons muzikanten en publiek, zoals bijvoorbeeld in de Catharinakapel. Maar in die mudvolle huiskamer, met al die verwachtingsvolle blikken van zo dichtbij op ons gericht, overviel de spanning me bij wijze van spreken in het kwadraat. Door de druk van het optreden gingen al m'n instincten op scherp en kwam de adrenaline op gang. Spieren en hersenen gingen in een hoger tempo draaien, en ook mijn hart en ademhaling kwam in een hogere versnelling terecht. Kortom, mijn hele lichamelijke huishouding ging even op maximaal, en kennelijk bij Ger idem dito. Het gevolg van zo'n magische live ervaring met al die extra versnelde prikkels, is vaak dat je als muzikant boven je niveau uitstijgt. En volgens mij is dat wat ons tweetjes die avond overkwam, nadat de latent aanwezige plankenkoorts, althans bij mij, toch nog vrij snel was weggeëbd.

Ineens was het er, het ultieme gevoel van 'dit kan niet meer stuk'. Het liep gesmeerd, als een geoliede machine, alles klopte, muziek, dynamiek, reacties en interacties. Het enige waar we ons enigszins in moesten beheersen was het tempo. Ook geen wonder natuurlijk met al die extra versnelde prikkels in ons lijf. En met de nummers 'Leaving of Liverpool' en 'Dicey Reilly' als toegift, waarbij op onze aanwijzingen het publiek vooral met het laatste nummer enthousiast meedeed, bedankten we iedereen onder luid applaus voor de enthousiaste medewerking en aandacht voor onze muzikale bijdrage aan dit feest.

Musea

Bonnefantenmuseum Maastricht.

Tijdens de herfstvakantie waren we in de buurt van Maastricht, een bezoek aan het Bonnefantenmuseum lag voor de hand. Het gebouw, dat in de begin jaren negentig is ontworpen door de Italiaanse architect Aldo Rossi (1931-1997), ligt in het stadsdeel Céramique. Opvallend is de met zink beklede koepeltoren van het museum. Deze z.g. cupola voegt een markant silhouet toe aan de skyline van Maastricht. In het gebouw is de centrale trapstraat naar de tentoonstellingsruimten op de 1e en 2e verdieping een opvallend element. Behalve de overbekende kunst van oude meesters op de 1e verdieping, waren er een drietal interessante exposities te zien ter gelegenheid van de BACA Laureaat 2012. De Biennial Award for Contemporary Art is een tweejaarlijkse internationale kunstprijs, die dit jaar aan de Amerikaanse kunstenares Mary Heilmann (1940, San Francisco) is toegekend, op grond van haar uitzonderlijk oeuvre en haar grote invloed op jongere generaties kunstenaars. Mary Heilmann heeft sinds de jaren zeventig naam gemaakt met haar abstracte schilderijen, keramisch werk en eigenzinnige meubels. Een feit dat hier gevierd werd met haar expositie 'Good Vibrations'. Verder was er in het kader van BACA Projects de tentoonstelling 'Theatre of Thought' te zien van de jonge kunstenaars Adrian Alecu (1972, Bucharest, RO); Clifford Borress (1981, New York, USA); Christophe Lemaitre (1981, Paris, FR); Snejanka Mihaylova (1978, Sofia, BG); Nathania Rubin (1978, New York, USA) en Esmé Valk (1977, Wijhe, NL) waarbij de deelnemende kunstenaars onderscheidende elementen leverden aan de tentoonstelling, waarvan het concept zich bewoog langs de lijn expositie – podium – lichaam – performance. Dan was er nog de tentoonstelling 'Heavy Lights' van Maya Hayuk (1969, Baltimore, USA), die ter ere van Mary Heilmann een site-specific installatie had gemaakt op basis van nieuw en bestaand werk. En dat ze bezeten is van symmetrie en verzadigde kleurelementen die ze verwerkt in beelden was goed te zien.

De Kopermolen Vaals

Dan de Kopermolen in Vaals. De naam van het gebouw las ik, is ontleend aan een vroegere kopermolen, waarvan het voorste gedeelte in 1736-1737 plaats moest maken voor de veel grotere Luthers-Evangelische kerk. De molen werd aangedreven door de waterkracht van de 'Gau', een stroompje dat daar in onze tijd ondergronds z'n weg zoekt.
We waren er op de laatste dag van de tentoonstelling. Een gevarieerde selectie las ik, van beeldende kunst door twee gerenommeerde kunstenaars uit de regio Aachen t.w.
Leo Mura, bekend om zijn zeefdrukken, linoleum- en houtsneden, met een eigenzinnige, persoonlijke zeggingskracht. Hij onderzoekt in experimenten de mogelijkheden en grenzen van deze druktechnieken als individuele vorm van expressie. Daarbij werkt hij gekozen onderwerpen indringend uit in series.
En Karl-Heinz Laufs, kunstenaar afkomstig uit Erkelenz, die naam heeft gemaakt met schilderijen, zeefdrukken en objecten in hout, beton, ijzer en brons. Zijn werken hebben dikwijls associaties met architectuur, kunstobjecten die inderdaad veelvuldig met het woord 'Haus' erin waren getiteld.
Altijd leuk, zo'n streekmuseum met kunst uit de regio. Maar de leukste ervaring daar vond ik de ontmoeting met een Duitse sopraan. Ze overwoog hier volgende week tijdens haar verjaardag een optreden te verzorgen met vrienden en familie. Ze wilde echter eerst weten of de ruimteakoestiek wel geschikt was. Daarvoor had ze toestemming van de beheerder gekregen, om op de boven de koepel liggende zolder het één en ander uit te proberen. Middels één van de geopende luiken in de koepel liet ze vanaf zolder even later haar fluwelen aria's (een professional zo te horen) de ruimte in stromen. Prachtig, kippenvel, en een perfecte ruimteakoestiek. Ze ging het doen en wij mochten ook komen, en neem vooral vrienden mee. Mooi aangeboden, alleen jammer dat we dan alweer thuis zijn, ruim 200 km verderop in noordelijke richting.

Stedelijk Museum Amsterdam

Als laatste hebben we vrij recent het Stedelijk Museum in Amsterdam bezocht. Het museum dat vorige maand door koningin Beatrix is heropend. Acht jaar na de sluiting konden we eindelijk het totaalresultaat van renovatie en nieuwbouw van binnen uit bekijken. Twee jaar geleden hadden we weliswaar in het toen reeds gerenoveerde deel de expositie 'The Temporary Stedelijk at the Stedelijk Museum' gezien, (zie m'n stukje 'rondom een lunchconcert' van 2 november 2010) maar dat was toen een soort van interim programma. Een programma dat kunst, kunstenaars en bezoekers na zes jaar weer thuisbracht in het museum. Een programma dat was geïnspireerd door het nog onvoltooide museumgebouw, want de nieuwbouw was toen nog niet klaar.
Het oorspronkelijke gebouw, in 1874 ontworpen door architect A.W. Weissman, is de afgelopen jaren volledig gerenoveerd én uitgebreid met een futuristische nieuwe vleugel naar het ontwerp van Benthem Crouwel Architekten. Daardoor heeft het Stedelijk Museum meer ruimte dan ooit om de beroemde collectie permanent te exposeren in het historische pand, en tegelijk bijzondere tijdelijke tentoonstellingen te presenteren in de nieuwbouw.
De ingang van het museum is nu aan het Museumplein gesitueerd, waar ook buren als het Van Gogh Museum, het Rijksmuseum en Het Concertgebouw aan grenzen. Het Stedelijk Museum zet Amsterdam op de kaart als centrum van artistieke vernieuwing en brengt nieuw leven op het Museumplein - één van de belangrijkste cultuurlandschappen in de wereld, aldus de Amerikaanse museumdirecteur Ann Goldstein.
Nieuw leven op het Museumplein! Daar kan ik haar wel gelijk in geven, en ik niet alleen heb ik gemerkt. Toen ik komende vanuit de nabij gelegen parkeergarage onder het Museumplein de lange rij wachtenden voor de nieuwe ingang zag staan, wilde ik eigenlijk spoorslag rechtsomkeert maken. Maar het leek J echter, nu we hier toch waren, verstandiger eerst nog even aan te zien hoe de rij wachtenden zich ontwikkelde, wie weet viel het mee. En het viel mee, een klein halfuurtje later liepen we ons binnen te vergapen aan al het moois in dit prachtige museumgebouw.

rondreisje

De slechts vier jaar oude motor van de 'Swing', een Universal 30 pk diesel, lag er door een niet goed werkende beluchter helemaal uit met een waterslag. Opgelopen in de Duitse Bocht bij 8 Bft, toen we terug kwamen van Larvik in Noorwegen. Het zou enige tijd gaan duren, ze hadden de hele motor uit het schip getakeld, en nieuwe onderdelen uit Amerika lieten mede door miscommunicatie van de reparateur langer op zich wachten dan nodig was. Gevolg was dat we die zomer maar weinig konden varen. Maar op z'n Cruiffiaans gezegd: 'Ieder nadeel heb zijn voordeel' Het lag dan ook min of meer voor de hand, maar een keer wat anders te gaan doen dan zeilen. Al vond ik dat zelf eerlijk gezegd maar een twijfelachtig voordeel.

Route (met de wijzers v/d klok mee)

Een trektocht door Noorwegen met de auto leek ons een aardig alternatief. We hadden nog mooie herinneringen aan een Noorse trektocht vanuit Göteborg, die we in het verleden eens gedaan hebben met een Citroën Dyane. Nadien waren we alleen nog een paar keer met de zeilboot in Noorwegen geweest, (zie o.a. mijn stukjes CAMR en Lysefjord van resp. 4-2-'08 en 13-3-'08) echter dan kom je, mits je een auto huurt, niet veel verder dan de scheren- en fjordenkust, die weliswaar magnifiek is, maar van het binnenland krijg uiteraard minder mee.

De ferry van Hirtshals naar Kristiansand.

Op één oor op het Skagerrak.

Het eerste, tevens langste traject op één dag van de hele rondreis, was van huis via Bremen en Hamburg naar Hirtshals in Denemarken. We hadden er dik 900 km opzitten, toen we ons tentje voor de eerste nacht konden opzetten. De ferrytocht op de tweede dag over het Skagerrak naar Kristiansand in Noorwegen duurde een kleine 3,5 uur. Toen ik op een gegeven moment ergens midden op het Skagerrak een zeilschip op één oor zag liggen, had ik er wel even de pest over in dat wij niet lekker aan het zeilen waren. Vorig jaar zeilden we hier met de 'Swing' zelf nog zo heerlijk. Goed, andere keer weer beter, dit is ook leuk. Eenmaal aan de overkant kon de trip beginnen, hoewel die uiteraard gistermorgen al begonnen was toen we thuis de deur achter ons dicht trokken!

Kristiansand vanf het Skagerak gezien.

Eenmaal van de ferry af, hebben we Kristiansand, een stad van ongeveer 80.000 inwoners z.s.m. achter ons laten liggen, en zijn we in westelijke richting min of meer langs de kust, via Mandal naar het ruim 80 km verderop gelegen Lindesnes gereden. Een plaatsje van een kleine 5.000 inwoners met een oude vuurtoren uit 1915 op Lindesnes Fyr, het zuidelijkste puntje van Noorwegen. Nabij deze plek hebben we ons tentje voor de nacht maar weer opgezet.

Vuurtoren op Lindesnes Fyr.

Op de derde dag zijn we wederom met het mooiste weer van de wereld, in noordelijke richting gereden naar het ca. 185 km verderop gelegen Lysebotn. Een klein plaatsje dat aan het uiterste puntje van het ca. 42 km lange Lysefjord ligt. Het soms ietwat mysterieuze, smalle en peilloos diepe fjord, (max. diepte 500 meter) waar we met de 'Swing' een paar jaar eerder nog zo'n prachtige zeiltocht op hadden gemaakt. Aangekomen in Lysebotn, dat we hadden bereikt middels een spectaculaire afdaling met tientallen haarspeldbochten, hebben we de tent maar in de zak laten zitten. Ze verhuurden daar op de camping ook z.g. slaapcabines, en dat leek ons wel wat.

Einde Lysefjord bij Lysebotn.

Uitgerust, verkwikt en verzadigd begonnen we de volgende morgen aan onze 4e etappe. Stavanger was vandaag ons doel, een ritje van ruim 85 km. Eerst weer al die malle haarspeldbochten, alleen deze keer omhoog. Daarna in zuidwestelijke richting, min of meer een tijdje parallel aan het Lysefjord. Vervolgens een poosje in noordwestelijke richting via Sandnes naar een camping nabij Stavanger, waar we ons tentje maar weer hebben opgeslagen. De stad Stavanger, met een drukke (olie)industriehaven, heeft ongeveer 120.000 inwoners. Ondanks, of dank zij de olieindustrie vind ik het geen onaardige stad, een beetje leven in de brouwerij mag ik wel. Met de 'Swing' had ik er al eens in de jachthaven gelegen, die vrij dicht tegen het centrum aan ligt, daaraan had ik nog mooie herinneringen. En zo ook deze keer weer, na een fietstochtje en wandeling door de stad, hebben we onszelf en de plaatselijke horeca maar eens verwend met een culinair uitspattinkje.

De jachthaven van Stavanger.

De vijfde etappe daags daarna, voerde ons via Haugesund verder in noordelijke richting naar de omgeving van Leirvik, een stukje van om en nabij 128 km. De diverse oversteekjes die je met een veerpont moet maken, zorgen uiteraard voor een beetje oponthoud, maar voegen gelijk een leuk extraatje aan de autorit toe. In Haugesund, de plaats waar we enkele jaren geleden in de vroege ochtendschemering met de 'Swing' heelhuids arriveerden, na een tenenkrommende zeiltocht door de scherenkust (we kwamen uit Lerwick, Shetlandeilanden), een pitstop gemaakt voor een wandelingetje en de lunch. In een CD winkeltje ontdekten we de plaat 'Jazz' van Ry Cooder. Een plaat uit 1978 die we in het verleden grijs gedraaid hebben. Nog altijd heerlijke muziek om onderweg zo af en toe eens op te zetten.
Op een camping in de omgeving van Leirvik op het eiland Stord hebben we later op de dag een trekkershut gehuurd voor de nacht. Trekkershutten kom je daar op de meeste campings, maar ook bij veel particulieren tegen. Eenvoudige houten hutten met de meest basale voorzieningen als een bed, een tafel, een stoel, een koelkast en een kookplaat. Voor het sanitair moesten we soms gebruik maken van de voorzieningen op de camping of bij de particulier. Echter de meeste trekkershutten die wij tijdens deze trektocht hebben gehuurd, waren zelf voorzien van sanitair.

Vuurtorentje bij Leirvik op eiland Stord 

De volgende trip, de zesde alweer ging naar Bergen. Een prachtige autorit van ca. 85 km naar op Oslo na grootste stad van Noorwegen. De haven- en universiteitsstad heeft ca. 250.000 inwoners. Vanaf de top van één van de zeven bergen, waartussen de stad ligt ingeklemd, hadden we een prachtig uitzicht op het kleinschalige schilderachtige centrum en de haven. In de buurt van de haven hebben we voor deze keer maar een hotel genomen, waarna we op onze vouwfietsjes een groot deel van de stad zijn gaan verkennen. Veel schilderachtige plekken met historische houten gevels en zo, maar wat ook opviel aan het eind van de dag, was de bijzonder fraaie warme lichtval op al die oude gevels. Bergen, een mooie stad!

De haven van Bergen.

Van Bergen, landinwaarts op de zevende dag naar Voss, was ongeveer 104 km. Het was een prachtige rit naar het historische en sfeervolle dorpje dat zo'n 15.000 inwoners telt. Het plaatsje met een fraai kerkje en een museum, ligt in een prachtig bos- en berggebied. Een toplocatie voor skiërs en andere wintersporters, maar daar kwamen we niet voor, alhoewel in deze contreien zomers volop geskied wordt. Voss ligt tussen twee grote fjorden in t.w. de Hardanger fjord en de Sognefjord. In deze omgeving hebben we voor één week een vakantiewoning gehuurd van een een zekere heer Stalheim, een particuliere verhuurder uit Voss. Maar daar konden we pas de andere dag in, dus hebben we hier eerst nog maar weer een trekkershutje gehuurd.

Voss en omgeving

Dag acht, rond twee uur 's middags konden we in onze vakantiewoning. We hoefden maar 35 km te rijden, dus we hadden de tijd. Alhoewel je daar met al dat bochtenwerk wel een keer zolang over zo'n afstandje doet dan we van huis uit gewend zijn. Goed, na dat we het fraaie 13e-eeuwse stenen kerkje in Voss hadden bekeken, zijn we dus richting onze vakantiewoning gereden. We hadden een perfecte routebeschrijving gekregen van de verhuurder, zo kon het zijn dat we onderweg op een bepaald moment tot de ontdekking kwamen, dat we onze vakantiewoning in de verte al zagen liggen op de bergwand. Een plaatje, we werden ter plekke nog enthousiaster dan we al waren!

Onze vakantiewoning voor een weekje nabij Voss. .

Rond twee uur werden we door de heer Stalheim verwelkomt en overhandigde hij ons de sleutel. Thank you. Okay people I wish you a good week here, and good weather, until about a week. Oh yes, if there are problems you call it, you know my number. Goodbye! En weg was meneer Stalheim. Het eerste wat we daar gedaan hebben, is een poosje van het imponerende uitzicht genieten vanuit de woonkamer. Toen we vervolgens het hele huis hadden verkend, hadden we even de neiging om vrienden of kinderen te bellen of ze zin hadden, om een weekje naar Voss te komen. Het huis was er groot genoeg voor! Maar goed, dat hebben we maar niet gedaan. We hebben er een prachtige tijd gehad, veel gewandeld in de directe omgeving en 's avonds bij het haardvuur een paar boeken gelezen. En voor we er bij wijze van spreken erg in hadden, stond de heer Stalheim 's morgens om tien uur op de stoep. Good morning, here we are again. Good time? Yeah fine, nice house, long slept in the deafening silence here, walked a lot, good food and lots of reading, which are holidays! Glad to hear, tell please continue in the Netherlands when you get home. We certainly do Mr. Stalheim. Fine, still problems to report? No, not that we know. Well, I wish you a pleasant journey further and maybe see you! Hij trok de deur achter zich dicht, en weg was tie weer. En wij ook natuurlijk want we hadden de boel al ingepakt. We wilden op deze 15e dag van onze trektocht alweer, naar Jostedal en de Jostedalsbreen, een kleine 170 km rijden in noordelijke richting. Eerst naar Vangsnes, waar we de veerboot namen naar Hella aan de overkant van de Sognefjord.

Veerboot over de Sognefjord van Vangsnes naar Hella.

In Hella reden we vervolgens in oostelijke richting over een werkelijk schilderachtige weg, die min of meer parallel aan het Sognefjord liep, en later in noordoostelijke richting tot aan de afslag naar Jostedal bij Gaupne, aan het Justrafjord. Van Gaupne naar Hotel Jostedal in Jostedal was daarna nog zo'n 27 km. Ze hadden voor één nacht nog wel een 2 persoonskamer beschikbaar, daar waren we dus mooi mee gered. We zijn direct na het avondeten naar onze kamer gegaan en er niet meer afgekomen ook. We waren van alle bezigheden op deze eerste reisdag na onze vakantiewoning in Voss een beetje afgedraaid. Morgen, de 16e dag alweer, waren we van plan om de Jostedalsbreen te gaan bezichtigen. Volgens het boekje het grootste gletsjerveld van het Europese vasteland, alleen de Vatnajökull op IJsland zou nog groter zijn. Een poosje glibberen en klauteren op het ijs nabij een gletsjermeertje, op nog zo'n kleine 20 km ten noorden van ons.

Jostedalsbreen, grootste gletsjerveld v/h Europese vasteland.

Gletsjertong v/d Jostedalsbreen met gletsjermeer.

Na het ontbijt de andere dag zijn we naar de parkeerplaats nabij de gletsjertong gereden. De wandeling langs het gletsjermeer met z'n unieke blauw-groene kleur, en de spannende klauterpartij op en onder het grillige ijs van de gletsjertong, zal ik niet gauw vergeten. Fantastisch die kleurschakeringen in het ijs, heel bijzonder ook al die verschillende vormen die door het smeltende ijs zijn ontstaan. De mogelijkheid bestond, om al of niet met een gids een lange wandel- en klautertocht over de gletsjer te maken met touwen en dat soort dingen, maar daar zijn we maar niet aan begonnen. Het was prima zo, na een paar uurtjes hebben we de auto maar weer opgezocht. We wilden vandaag nog naar de omgeving van Eidsdal, een mooie tocht van ruim 250 km, waar we vandaag natuurlijk nog wel even zoet mee zouden zijn.

Eerst weer even een stukje terug in zuidelijke richting tot aan Gaupne, dan in noordoostelijke richting naar Lom, waar we de eeuwenoude (van vóór 1160) houten staafkerk wilden bezichtigen, één van de grootste in Noorwegen, en vervolgens in noordwestelijke richting via Geiranger naar Eidsdal.

Staafkerk van Lom.

Heel bijzonder dat zo'n geheel uit hout opgetrokken kerkje er na al die eeuwen überhaupt nog staat. Want brandtechnisch gezien zijn het natuurlijk ontzettend kwetsbare gebouwtjes, al dat gorddroge hout. Gelukkig maar, kunnen we ze nog eens bekijken. De typische bouwstijl van een staafkerk (stavkirke in het Noors) komt voornamelijk in Scandinavië voor. Ze schijnen daar al in de beginperiode van de verspreiding van het christendom te zijn ontstaan. Mooi, maar na een uurtje hadden we het kerkje wel gezien. Verder maar weer richting Geiranger, een kleine 100 km in noordwestelijke richting, een mooie route via Bismo en Grotli. Vanaf de weg zagen we Geiranger aan het eind van de gelijknamige fjord in de diepte liggen.

Geirangerfjord.

Prachtig zoals het daar lag, en die enorme cruiseschepen, van ons af gezien gereduceerd tot dinky toy formaat, voor anker in turquoise blauw. Ongeveer halverwege Geiranger-Eidsdal zagen we op een gegeven moment links van de weg een aardig trekkershutje staan, met een mooi uitzicht op de Norddalsfjord. De boer, een eindje verder, bleek de eigenaar, binnen tien minuten hadden we de sleutel.
Het was al vrij laat, maar voor we aan het eten begonnen hebben we toch eerst op de veranda een tijd zitten genieten van het overweldigende uitzicht

Ons trekkershutje tussen Geiranger en Eidsdal.

De andere dag, dag 17 alweer was het prachtig weer, trouwens we hadden wat het weer betreft de hele rondreis nog niks te klagen gehad. Na heerlijk in het zonnetje op de veranda te hebben ontbeten, zijn we naar Geiranger gereden om in te boeken voor een rondvaart van een aantal uren op de schilderachtige Geirangerfjord.
De Geirangerfjord is een 15 kilometer lange arm van de Storfjord. De fjord heeft diverse watervallen, zoals De syv søstrene ("De zeven zusters"), Brudesløret ("de Bruidssluier") en Friaren ("de Vrijer"), en is een druk bezochte toeristische trekpleister van Noorwegen. Ik las ergens dat de fjord sinds de zomer van 2005 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. We hadden de vorige dag, zoals reeds eerder omschreven al een glimp van deze magische fjord met z'n steile wanden en watervallen opgevangen, maar we wilden ook wel graag meemaken hoe het voelde om er op te varen.

Cruise op de Geirangerfjord.

Het was een drukke, maar prachtige cruise. Overweldigend die natuur, we werden er een beetje klein en stil van. Van veel watervallen hier kan je het ontstaan en het verdere verloop praktisch helemaal volgen. Sneeuwkap, kale rotsen tot boomgrens, steile rotswand, waterval, een fascinerende dynamiek!
Toen we weer terug waren in ons trekkershutje, die we voor twee nachten hadden gehuurd, zat de dag er al weer bijna op. Nog een wandelingetje in de omgeving, eten, lezen en slapen maar weer. Morgen, op dag 18 trekken we weer zo'n 150 km verder noordwestwaarts, naar de omgeving van Farstad aan de kust en de beroemde Atlantic Road of Atlanterhavsveien zoals ze hier zeggen. Een bijna 9 km lange weg die sinds 1989 via een reeks bruggen tientallen eilandjes voor de kust met elkaar verbindt.

De bijna 9 km lange Atlanterhausveien.

Weederom een schilderachtige tocht, om te beginnen al het uitzicht dat we hadden op de omgeving vanaf de veerboot Eidsdal-Linge over de Norddalsfjord. Vervolgens een prachtige route naar Andalsnes, waarna parallel aan de Romsdalsfjord naar Afarnes, waar we de veerboot over de Langfjord namen naar Solsnes. De laatste 55 km naar de omgeving van Farstad gingen via Molde. En toen was het zo langzamerhand weer tijd geworden een onderkomen voor de nacht te zoeken.

Veerboot Eidsdal naar Linge.

Op de kustweg nabij Farstad zagen we op een gegeven moment een telefoonnummer langs de weg. Wij bellen, en ja hoor ze hadden nog wel een hutje in de aanbieding. Zo goed en kwaad als het ging werd ons uitgelegd waar we moesten zijn. Over een smal rotsig landweggetje reden we voorzichtig richting kust, we vroegen ons af of we wel goed zaten. Maar op dat moment zagen we om een bocht een boerderijachtige bebouwing, het kon niet missen, daar moesten we zijn. En even later hadden we inderdaad de sleutel van een verderop staand trekkershutje op zak. Het laatste stukje moesten we lopen.

Ons trekkershutje nabij Farstad.

Toen we echter om een bosje ons trekkershutje in het oog kregen, vonden we dat absoluut geen nadeel meer. Fantastisch, vanuit de woonkamer hadden we een onbelemmerd uitzicht over de oceaan. Simpel, maar ik kan daar eindeloos naar blijven kijken. De nauwelijks te beschrijven sfeer daar van de avond en de nacht, waarin het op die hoogte in de zomer alleen nog een uurtje schemerig wordt, prachtig. Vóór in de avond bij het water met de eigenaar, die visserman bleek te zijn, een tijd op de steiger zitten koeterwalen terwijl hij zijn netten aan het boeten was.

Uitzicht vanuit de woonkamer.

Een deel van de vangst die dag had hij nog in een bun liggen, flinke exemplaren die je uiteraard niet vangt met gammele netten. Wat een prachtige sfeer hier, even namen we in overweging om hier ook morgen te blijven, maar daar zagen we toch maar vanaf. Al eerder hadden we besloten om morgen, op dag 19 naar Trondheim te rijden, een tochtje van ca. 220 km via de beroemde Atlanterhavsveien en Kristiansund.
De in 2005 tot "Noorse constructie van de eeuw" verkozen route, de 8.72 kilometer lange weg verbindt kleine kustgemeenschappen. De Atlanterhavsveien zigzagt over bruggen die als het ware vlak over de zeespiegel golven en verbindt de eilanden tussen Molde en Kristiansund in het westelijk fjordengebied. Als het stormt zorgen de golven van de oceaan hier voor een indrukwekkend schouwspel, maar bij rustig weer tref je er zelfs walvissen en zeehonden aan, las ik ergens. Wij hebben tijdens onze tocht daar tot onze spijt geen van beiden gezien, dat zal je nou altijd treffen. Ben je er eindelijk, is alles in diepe rust. Het was desondanks  indrukwekkend, om middels acht bruggen van eiland naar eiland te hoppen. Vooral de grootste brug, de Storseisundet bru, had een indrukwekkende boog die de constructie van de brug een min of meer kunstzinnig perspectief meegaf.

Trondheim heeft ca. 175.000 inwoners.

Na Kristiansund, een havenstadje op het eiland Frei met ca. 23.000 inwoners reden we, alvorens onze weg in noordoostelijke richting te vervolgen, eerst een stukje zuidwaarts, om zodoende op de meest rechtstreekse route naar Trondheim te komen.

De 23 m hoge Storseisundetbrug in de Atlanterhavsveien.

Rond een uur of zeven reden we Trondheim binnen. Het eerste wat we daar deden was uiteraard weer een slaapplaats voor de nacht zoeken. We kenden Trondheim een beetje van een vorig bezoek, en dachten te weten waar we moesten zijn. Maar dat viel tegen, vollebak overal. En omdat het een beetje begon te druilen, hadden we ook geen zin om in ons kleine tentje te kruipen. Dan toch maar naar het chique 'Britannia Hotel' nabij het centrum gebouwd in 1897, en van alle denkbare luxe voorzien.

Kristiansund.

Na eerst in één van de vier restaurants daar gegeten te hebben, zijn we naar onze kamer gegaan en er die dag, mede dank zij de drankjes in de koeling, niet meer van af gekomen ook.
Na het ontbijt de andere dag, dag 20 alweer, hebben we Trondheim gelaten voor wat het was. We wilden via Oppdal en Dombas naar de omgeving van Beitostolen, een trip in zuidelijke richting van ruim 340 km. In onze ogen een minder spectaculaire route dan we de laatste tijd gewend waren.

Ons hotel in Trondheim.

We keken we van alle bergen, sneeuw en watervallen sowieso wat minder op, dan in het begin van onze trip. Daar wil ik overigens niet mee zeggen, dat we er ook minder van genoten. Goed, eerst over de E6 via Oppdal en Dombas naar Sjoa, waar we rechtsaf een secundaire weg opreden tot een T splitsing nabij Randsverk, waar we linksaf sloegen richting Beitostolen. Een schilderachtige weg langs de oostelijke flanken van het nationale park de 'Jotunheimen'. In Beitostolen, een gewild wintersportplaatsje dat ook in de zomer een prachtig oord is om te vertoeven, hebben we voor de verandering de nacht weer doorgebracht in een trekkershut. Fris en uitgeslapen begonnen we de volgende dag na ons ontbijt aan de 21 ste etappe, richting Larvik dat ongeveer 330 km zuidelijker lag. Eerst naar Fagernes, vervolgens over de E16 naar Honefoss, waarna we weer een secundaire weg namen naar de omgeving van Hokksund en Kongsberg. De laatste ca. 90 km naar Larvik ging vervolgens over een weer iets drukkere verkeersader. Maar wat is druk in Noorwegen, daar is druk vergeleken bij ons bijna doodstil. Onderweg hadden we in alle opzichten de tijd genomen voor een aantal intermezzo's, met als gevolg dat we niet al te vroeg in Larvik aankwamen. Desondanks had het 'Quality Hotel Grand Farris' nabij de haven nog een aardig kamertje voor ons, met een mooi uitzicht op de haven.

Omgeving van Beitostolen.

Poosje voor het raam zitten kijken naar de bedrijvigheden in de haven, waar op een gegeven moment de ferry uit Hirtshals arriveerde. We hadden prachtig uitzicht op de Ferry Terminal, en konden zodoende het hele proces van lossen en laden van de enorme ferry op de voet volgen. Ik heb versteld gestaan van de snelheid en efficiëntie waarmee dat ging, tussen aankomst en vertrek van de wederom volgeladen ferry zat hooguit een uur!

Ons uitzicht op de Ferry Terminal in Larvik

Via Sandefjord, Tonsberg, Horten, Drammen en Oslo reden we op de 22 ste dag naar Vestby, een plaatsje nabij Drobak aan de oostelijke kant van de Oslofjorden, totaal ca. 175 km rijden. Daar hebben we voor een paar dagen, een in onze ogen, zeer ruime trekkershut gehuurd.
De andere dag, de 23 ste, zijn we op onze vouwfietsjes naar Drobak gefietst, heen en terug een tochtje van om en nabij 12 km, maar we trapten ons een bult op de terugweg. In Drobak, een schilderachtig havenplaatsje aan de Oslofjord, was het een drukte van belang.

Christiania (Oslo) in 1814, geschilderd door M.K. Tholstrup

Het was zondag, iedereen vrij natuurlijk en bloed heet. Niemand kon om het diepe glasheldere water van de fjord heen. Ergens op een rots deed een groepje stoere jongens en meiden een wedstrijdje hoogspringen. Enkele durfals doken volgens mij zeker vanaf 12 meter hoogte de plomp in.
We hadden vanaf het terras, waar we een tijdlang zaten, prachtig zicht op alle bezigheden in de haven en de Oslofjord, waar zeeschepen af en aan voeren richting Oslo.


Drobak in vogelvlucht

 's Avonds hebben we daar heerlijk gegeten in 'Humlegaarden', een soort eetcafé. En ja, toen moesten we toch een keer terug naar Vestby. Vanaf zeeniveau omhoog naar ons trekkershutje niveau. De steile klim in het begin hebben we maar met de benenwagen gedaan, die ging echt niet op onze vouwfietsjes.
Eenmaal terug in ons luxe trekkershutje hebben we nog wat zitten lezen. Maar niet lang meer, want de koek was vrij snel op voor die dag. Morgen weer een dag, dag 24, dan verlaten we dit prachtige land en rijden we Zweden in naar de omgeving van Göteborg, om en nabij 270 km zuidelijker, waar we weer enkele dagen willen verblijven. De route naar Göteborg kenden we wel een beetje, die hebben we dan ook maar zo snel mogelijk afgelegd. We hadden het plan opgevat om naar één van de eilandjes voor de kust van Göteborg te gaan, Öckerö, Hönö of Fotö. In het Hönö Hotell aan de Västra Vägen op Hönö vonden we onderdak voor twee dagen.

In de verte de grote brug voor de haven van Göteborg.

De ferry van Hjuvik (Göteborg) naar Hönö.

Maar het heeft wel enige moeite gekost voor we op Hönö waren. In Göteborg waren we gauw genoeg, maar door onoplettendheid hebben we lang moeten zoeken naar de vertrekplaats van de ferry. Maar we hebben hem gevonden!

'Hönö Hotell' op Hönö

De vele honderden eilandjes van Göteborg's scherenkust is een attractie op zich. De Göteborg archipel bestaat uit vele pittoreske eilandjes, die veelal per ferry bereikbaar zijn vanuit Göteborg en omgeving. Het is een wereld van kale, ruwe, grijze rotsen, die voor een unieke sfeer zorgt en zeilers en vele andere watersporters aantrekt.

Maar wij waren daar even geen watersporters maar fietsers. Op onze vouwfietsjes hebben we op dag 25 niet alleen Hönö bekeken, maar ook Fotö, Öckerö en Hälsö. Een bijzonder wereldje!

Hönö.

's Avonds terug in het 'Hönö Hotell' hebben we voordat we de koffer ingingen, eerst de kok nog eer aangedaan. Volkomen terecht, want hij had er echt wat moois van gemaakt.

Na het ontbijt op de morgen van dag 26 waren we snel vertrokken. Kopenhagen was ons volgende doel, een ritje van ca. 350 km via de kustweg en de in 2000 geopende spectaculaire Sontbrug in de 16 km lange verbinding tussen Malmö en Kopenhagen.

Skyline Kopenhagen.

Onder de Sontbrug door.

In Kopenhagen vonden we onderdak in het 'Copenhagen Admiral Hotel'. Een behoorlijk lux hotel in een verbouwd voormalig pakhuis in het centrum aan de haven, waar ook de ferry naar Oslo afmeerde. We hadden een kamer op 6 hoog, maar toen ik 's morgens, op dag 27, de gordijnen open deed keek ik zo in en op de hutten en dekken van een net aan de overkant van de kade afgemeerde ferry. Wat zijn die schepen eigenlijk groot, zit je op 6 hoog, toren ze nog boven je uit. We konden niet nog een nacht blijven in dit hotel, dus moesten we alvorens Kopenhagen in te trekken, na het ontbijt eerst nog weer een ander hotel gaan zoeken voor de komende nacht. Die vonden we al snel om de hoek t.w. het 'Nyhavn Hotel'. Toen we onze spullen hadden overgebracht, kon de dag in deze geweldige stad beginnen. We waren er al vaker geweest, maar qua sfeer doet het me altijd sterk aan Amsterdam denken. De vouwfietsjes kwamen weer goed van pas. De botanische tuinen, Christiania, de in 1970 gestichte hippie vrijstad, Christiansborg, het havengebied, Tivoli en nog vele overige bezienswaardigheden.

Gezelligheid op de Nyhavn in Kopenhagen.

In Tivoli heb ik nog in 'The Golden Tower' gezeten, goed ingesnoerd ga je met een stel mensen loodrecht omhoog tot aan de top ca. 60 meter boven de grond, vervolgens duikel je voordat de rem er op gaat zo'n 55 meter in vrije val omlaag, een apart gevoel!
Bij het Rosenborg Slot zijn we 's avonds een paar uurtjes zoet geweest met een prachtig concert van een militaire kapel, waarna we nog wat hebben rondgefietst in de heerlijke zomeravond. Maar voordat we ons hotel weer gingen opzoeken, hebben we de mooie dag in Kopenhagen afgesloten met een dineetje op een terras aan de oergezellige Nyhavn.

The Golden Tower in Tivoli, Kopenhagen.

We hadden zo'n goed gevoel van deze dag in Kopenhagen, dat we even serieus in overweging genomen hebben om nog een dag langer te blijven. Heel verleidelijk, toch hebben we de knoop maar doorgehakt, morgen, op dag 28, gaan we verder richting huiswaarts. Maar nog niet in één keer, we willen op z'n minst nog een pitstop doen van één volle dag in Faaborg, een Deense watersportplaats op ca. 240 km zuidwestelijk van Kopenhagen.

In hotel 'Faergegaarden' vonden we een kamer voor de nacht. De nacht was erg onrustig door het verkeerslawaai vlak onder ons raam, maar na een goed ontbijt waren we de nachtelijke ellende snel vergeten. Dag 29 kon beginnen.
We waren van plan een fietstocht te maken in de omgeving, dus wat doe je dan? Een kaart halen bij de plaatselijke VVV, zo gezegd, zo gedaan. J naar binnen, terwijl ze haar fiets even onder mijn hoede liet. Toen ze weer naar buiten kwam met een plattegrond van Faaborg en omgeving, was haar fiets weg! Ik kon het niet geloven, ik had er kennelijk naast staan slapen.

Het ergste was natuurlijk dat ze haar tasje met papieren nu ook kwijt was. Paspoort, rijbewijs, creditcard, pinpas etc. Als de bliksem hebben we de boel laten blokkeren, in de hoop dat het nog op tijd was. Vervolgens hebben we het politiebureau maar eens opgezocht om het één en ander aan te geven. Ze waren zeer behulpzaam, we werden in een politieauto rondgereden door alle donkere wijken van Faaborg. Maar nergens een grijze vouwfiets te bekennen. Jammer, helaas maar meer kunnen we voorlopig niet voor jullie betekenen. We hebben jullie adres, dus als we wat vinden dan sturen we het wel jullie kant op. (Het enige wat twee maanden later onze kant opgekomen is was het teruggevonden rijbewijs van J. maar toen had ze echter al een nieuwe)
We hebben de dag verder in Faaborg maar wat lezend en wandelend doorgebracht.

Hotel Faergegaarden in Faaborg.

Op dag 30, hadden we een tocht van ruim 750 km voor de boeg. Via Hamburg, Bremen enz. naar huis. Een tocht die prima verlopen is. Alles zat mee, we gingen als een speer, alsmaar harder. Op een gegeven moment werd ik door J op de vingers getikt, dat het wel wat zachter mocht, want ook in Duitsland is rond de 200 km per uur best hard. Ze had gelijk natuurlijk, maar het is zo lekker als het een keer mag. Gezond en een mooie ervaring rijker kwamen we tegen het eind van de middag weer thuis.