Onderweg naar museum 'De Pont' in Tilburg voor mijn reeds een aantal weken terug aangekondigde bezoek (zie m'n stukje 'De Pont' van j.l. 23/11) kwamen we j.l. dinsdagmiddag door het aardige Brabantse plaatsje Vught. Een plaatsje waar we op weg naar één of andere bestemming beneden de grote rivieren, al menigmaal langs gereden zijn, maar niet of nauwelijks kennen. 'Nationaal Monument Kamp Vught' lazen we in het voorbij gaan op een bord, ook dat hadden we nog nooit bezocht.
Te gek eigenlijk, want als er nou één plek in dit kleine landje is waar ik met name vroeger regelmatig aan herinnerd werd is het wel 'Kamp Vught'. Steevast kreeg ik op mijn verjaardag altijd te horen dat ik ben geboren op de dag dat mijn oma, na een gevangenschap van ongeveer een halfjaar in 'Kamp Vught', werd vrijgelaten. Samen met mijn opa, die een week later werd vrijgelaten, werden ze daar door de bezetter als gijzelaars vast gehouden, om zodoende mijn oom Jan, in het verzet bekend onder de schuilnaam Cor Zeeland en later als Cor Overijssel, te pakken te krijgen. Uiteindelijk heeft de S.D. hem inderdaad kunnen arresteren. De oorlog heeft hij niet overleeft, slechts 26 jaar is hij geworden!
We hadden nog tijd zat voor museum 'De Pont'. En zo kon het gebeuren dat we even later rond liepen in het 'Nationaal Monument Kamp Vught' aan de Lunettenlaan. In 'Kamp Vught' lazen we, werden in de Tweede Wereldoorlog ruim 31.000 mensen gevangen gehouden. Nu is het een modern herinneringscentrum, maar ook een centrum waar de sporen van destijds goed zichtbaar zijn. Op deze manier wordt een leerzame verbinding gelegd tussen het heden en het verleden.
In het enige SS-concentratiekamp in Nederland werden destijds mensen van allerlei pluimage voor lange of kortere termijn opgesloten. Joden, politieke gevangenen, verzetsstrijders, Jehova's Getuigen, gijzelaars, studenten, zwervers, zwarthandelaren en criminelen. Voor het gros van de gevangenen was 'Kamp Vught' een tussenstation, 12.000 joodse gevangenen werden van hieruit doorgestuurd naar vernietigingskampen in Duitsland.
De mensen in het kamp hadden het zwaar. Ze werden slecht behandeld, moesten zwaar werk doen en kregen weinig te eten. Heel wat gevangenen hebben het daardoor niet overleeft, en op de fusilladeplaats vlakbij het kamp werden ook nog vele gevangenen geëxecuteerd!
Goed dat we 'Nationaal Monument Kamp Vught' nu een keer gezien hebben. We hadden in een paar uurtjes een goed beeld gekregen hoe het daar in de oorlog allemaal aan toe gegaan is. Enigszins bedrukt vervolgden we daarna onze weg richting Tilburg. Maar eenmaal in museum 'De Pont' was onze stemming toch vrijsnel weer omgeslagen naar de meer blijmoedige kant van het bestaan.
Op vrijdag 23 november j.l. schreef ik in mijn stukje 'De Pont' o.a. het volgende: Wat mij opviel in het stuk over Anish Kapoor (daar is ie weer, zie ook mijn stukjes 'Anish Kapoor'; 'contemplatieve ervaring' en 'uitkijktorentje' van resp. 2/10'09; 11/5'11 en 31/5'12) was de conclusie van Pontzen dat Kapoors werk zowaar ook subtiel kan zijn. Het is een expositie wars van alle grootsheid die Kapoor doorgaans wil uitstralen. Dat wil ik zien binnenkort, alhoewel ik nog tot 27 januari 2013 de tijd heb.
Nou we hebben het gezien! Om te beginnen zijn waskanon uit 2009, maar nu in het echt, genaamd 'Shooting into the Corner' ( zie de video in mijn stukje 'Anish Kapoor' van vrijdag 2 oktober 2009), een in mijn ogen weinig subtiel kunstwerk. Maar dat moest ik anders zien, het is namelijk een kunstwerk dat zich in twee werelden beweegt. Het is zowel een object als een kunstwerk in uitvoering. Het verandert en ontwikkelt zich tijdens de expositie, doordat de om het half uur met 80 km per uur afgeschoten rode wasprop van ca. 9 kilo, zich steeds meer tegen de muur ophoopt als een enorm ruimtelijk schilderij.
En zo moeten we in museum 'De Pont' min of meer ook de andere kunstwerken van zijn hand beoordelen. Diverse reflecterende objecten van hoogglanzend roestvrij staal. Niets kan als vaststaand worden beschouwd, elke verandering in licht, ruimte en beweging maakt de beleving anders!
Met de foto's van Wout Berger is dat ook al het geval. Boeiend is het vluchtige samenspel van de weerselementen, en de weerslag daarvan op het landschap, in dit geval het IJsselmeer. Niet het uitzicht op het IJsselmeer, maar de verschillende verschijningsvormen van het licht maken de foto's interessant en boeiend. Soms lijken lucht en water zich aan elkaar te spiegelen, dan weer vormen ze een scherp contrast. Op sommige foto's is water water en de hemel lucht, en op andere foto's lossen beide op in tere kleurschakeringen. Stuk voor stuk beelden van een abstracte kwaliteit en een mediatieve lading, helemaal in de ogen van zeilliefhebbers die het IJsselmeer in al zijn verschijningsvormen decennia lang aan den lijve ervaren hebben. Prachtig!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten