 |
| 'Ecce Homo', Jheronimus Bosch. |
Een gebeurtenis die in de Westerse wereld door de eeuwen heen door menig beeldend kunstenaar is geporttretteerd. Jheronimus Bosch porttretteerde eind 15e eeuw genoemde bijbelpassage als afgebeeld. De naam van de expositie in 'De Fundatie' bracht mij op dit schilderij, maar in de eeuwen daarvoor en daarna zijn er uiteraard ontelbare portretten van de mens gemaakt. De expositie 'Zie de mens' behelst echter 100 werken die in de laatste 100 jaar zijn gemaakt door kunstenaars als Dumas, Picasso, Bacon, Rauch en vele, vele anderen. Ze hebben middels de schijnbaar eenvoudige, overzichtelijke vorm van het portret de rijkdom en complexiteit van de moderne wereld weten op te roepen. De mensfiguur werd op allerlei manieren vervormd of met nieuwe vormen en betekenissen geladen, variërend van abstractie en symboliek tot idealisme en roem. In praktisch elk portret duiken wel meerdere van zulke facetten op. De schijnbare paradox dat we de mens evengoed als een verschijning zien die niet op een andere manier verbeeld had kunnen worden, is volgens de samensteller van 'Zie de Mens' misschien wel essentieel!
Er bestaat ook nog een andere manier van portretteren. In 'The Missing Person' (zie in bovenstaande collage) van Ger van Elk, Amsterdam, 1941-2014 ontbreekt iemand. Maar aan de reacties en uitstraling van de aanwezigen te zien, dwingt de niet zichtbare persoon kennelijk respect af. Bijzonder frappant vond ik de opmerking: Een mechanisme trouwens waar God ook een mooie carrière mee heeft opgebouwd.
Heel bijzonder vond ik de video 'Chrysalide' van de in Frankrijk woonachtige Algerijnse kunstenaar Adel Abdessemed (Constantine, 1971). In zijn werk zet hij zijn verleden, zijn land en zijn worsteling met de religie op scherp. Dat is o.m. te zien in de video 'Chrysalide' waarin Abdessemed de allesbedekkende niqab van een vrouw ontrafelt. De 'Chrysalide' of pop in goed Nederlands, wordt ontpopt. Terwijl Abdessemed om de vrouw heen blijft lopen verdwijnt het gebreide kledingstuk uiteindelijk volledig. De bloedmooie vrouw die dan in evakostuum tevoorschijn komt roept natuurlijk nogal wat ideeën en associaties op. Het werk is niet perse antiereligieus bedoeld, maar Abdessemed vraagt zich af in hoeverre de naakte vrouw nu vrij is. Of de vrouw als symbool van religie en geloof nu niet getransformeerd is tot een ander symbool, van vrouwelijkheid, seksualiteit of lust. Adel Abdessemed, zo las ik, wil met dit werk laten zien, dat je best aan het ene keurslijf kan ontsnappen, maar er al snel een ander voor in de plaats komt.
'Zie de Mens', 100 jaar, 100 gezichten, een bijzonder boeiende tentoonstelling!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten