Dali Atomicus

Vrijdag j.l. las ik in de Volkskrantbijlage 'Een kat in het nauw' een stuk van Merel Bem over 'Dali Atomicus', een geënsceneerde foto uit 1948 van Philippe Halsman (fotograaf, 1906-1979) en Salvador Dali (beeldend kunstenaar, 1904-1989).

'Dali Atomicus'.

'Dali Atomicus', maar liefst 28 keer schijnen vier assistenten van het kunstenaarsduo drie katten en een emmer water door de ruimte te hebben gesmeten, voordat het resultaat van de wereldberoemd geworden compositie de goedkeuring van beide heren kon wegdragen.

'Dalí Atomicus' is een fotografisch kunstwerk in de surrealistische stijl van Salvador Dalí’s schilderijen. Dalí en zijn schilderij 'Leda Atomica' zijn zelf ook het onderwerp van de foto. De foto werd in 1948 zonder hulpmiddelen gemaakt en in het Amerikaanse tijdschrift Life Magazine gepubliceerd. In 1941 ontmoetten de Spaanse kunstenaar Salvador Dalí en de Amerikaanse fotograaf Philippe Halsman elkaar. Ze waren onder de indruk van elkaars werk en besloten een creatieve samenwerking aan te gaan. Daar kwamen onder meer een boek over de snor van Dalí en vele foto’s uit voort. De foto 'Dalí Atomicus' is het bekendste voorbeeld van hun samenwerking.

'Galatea of the Spheres'.

Tot op de dag van heden weet ik eigenlijk nog steeds niet goed wat mij het meest intrigeerde in Salvador Dali, de waanzinnige uitstraling van zijn persoonlijkheid of zijn surrealistische kunstuitingen, waarin hij met een doorgaans onverwacht en onvoorspelbaar resultaat, alledaagse zaken en voorwerpen op een niet alledaagse manier met elkaar verbond. Ik denk eerlijk gezegd dat het de combinatie is van beide. Kunst moet tot nadenken stemmen en hoeft niet altijd mooi te zijn is een stelling die ik deel. Daarom begrijp ik wel een beetje waarom de dieronvriendelijke 'Dali Atomicus' van Halsman en Dali wereldberoemd geworden is. Ook zie ik op de foto weer die min of meer waanzinnige uitstraling van Dali, dat zie je als je goed kijkt aan die grote ogen van hem met al dat wit, althans bij één oog.

Toen we daar eens een keer in die regio waren (zie o.a. mijn stukje 'elBullie' van 20 december 2009.) hebben we zijn woonhuis gezien. Van een aantal aan elkaar gerijgde vissershuisjes had hij in Port Lligat nabij Cadaques één huis gemaakt. Uiteraard hebben we ook het Teatre-Museu Dali met al die malle eieren op de dakrand bezocht in Fiqueres. Een absolute aanrader, want ook al wordt ik door de 'Dali Atomicus' niet of nauwelijks geroerd, hij heeft ook heel veel kunst gemaakt die dat wel doet! Neem 'Galatea of the Spheres' die we daar zagen hangen. Het is een schilderij dat Dali in 1952 maakte van zijn vrouw Gala. Het gezicht is opgedeeld in atomen, verbeeld door bolletjes die achter elkaar geschilderd zijn. Hierdoor vallen soms delen van haar gezicht weg, die je dan in een ander bolletje weer terug ziet. Opvallend is de diepte en dat het gezicht als een hemellichaam in de ruimte zweeft.