Zondagmiddag j.l. hebben we een wandelingetje gemaakt op het landgoed van Joop Koster, genaamd 'het Veen' in Heerde. Een fraaie beeldentuin, alleen hadden we nog nooit zoveel beelden bij elkaar gezien op een oppervlak van om en nabij 2,7 ha. Een relatief klein oppervlak vonden we voor zoveel beelden, het waren er vele honderden, je wist zowat niet waar je het eerst of het laatst moest kijken. Eerlijk gezegd wisten we eigenlijk ook niet goed wat we daar hadden moeten verwachten, maar het was ons direct wel duidelijk dat het een commerciële gelegenheid betrof en geen museale. En waar al die beelden vandaan kwamen en wie ze gemaakt had was ons helemaal een raadsel, want namen stonden er niet bij. Overigens waren ze wel allemaal genummerd, dus zullen ze ongetwijfeld ook met naam en toenaam zijn gecatalogiseerd.
En toen we even later in de tuin een ouder echtpaar tegen het lijf liepen, wisten die ons te vertellen dat Joop Koster, de eigenaar van de beeldentuin, die ze kennelijk ook goed kende van zijn handel in IJsselmuiden, van de hoed en de rand wist. Hij importeerde de beelden namelijk zelf uit Afrika. Maar Afrika is nogal een groot continent, dus eigenlijk wisten we toen nog niks. Echter eenmaal thuis kwam ik na een poosje googelen al vrij snel in Zimbabwe terecht, en vervolgens in het wereldberoemde kunstenaarsdorp Teugenenge. Ik zou het de heer Koster natuurlijk kunnen vragen, maar ik heb sterk het vermoeden dat veel beelden op landgoed 'het Veen' daar vandaan komen.
Zimbabwe las ik, is afgeleid van Dzimba Dza Mabwa wat 'huis van steen' betekent. En dat vind je door het hele land terug waar kolossale rotsblokken de horizon bepalen. Er wordt in Zimbabwe natuursteen gevonden wat uitermate geschikt is voor beeldhouwen. Steensoorten met namen als serpentijnsteen, springsteen, kobalt, opaal en fruitsteen zijn in beeldhouwkringen erg gewild. De meeste steensoorten zijn winterhard en daardoor bijvoorbeeld uitstekend geschikt voor tuinbeelden.
En dan het kunstenaarsdorp Tengenenge dat ca. 150 kilometer te noorden van de hoofdstad Harare ligt, aan de voet van het gebergte de 'Great Dyke'. Er wonen en werken daar ongeveer 100 beeldhouwers met hun gezinnen, die daar met name serpentijnsteen bewerken tot schitterende beeldhouwwerken die wereldberoemd zijn. De serpentijnsteen komt uit de 'Great Dyke' de bergrug waar Tengenenge dus tegen aan ligt.
Tengenenge is in 1966 door de blanke tabaksboer Tom Blomefield opgericht. Dat schijnt een grote stimulans geweest te zijn voor de verdere ontwikkeling van de beeldhouwkunst in Zimbabwe. En dat de beeldhouwkunst uit Tengenenge wordt gekenmerkt door de gestileerde en expressieve stijl, kunnen we na het zien van al die beelden op landgoed 'het Veen' wel beamen.
Een impressie van Tengenenge door D.H.J. Lammertink:
Het geklop van hamers op serpentijnsteen en het gekakel van de kippen omlijsten mijn bezoek aan Tengenenge. Kinderen die met veel plezier spelen met dopjes en papiertjes. Moeders, die sadza koken op een houtvuurtje. Baby's die de hele dag dicht tegen hun moeders aan leven en gevoed worden wanneer en waar dat maar nodig is. Ik waan mij in een andere wereld. Een wereld waar tijd niet belangrijk lijkt, waar ik geen verplichtingen heb en waar alle mensen gewoon hun gangetje gaan. Waar de mensen zaken die zij belangrijk vinden in steen verwoorden. Vormen waar ik gewoon niet bij stilsta. Wezenlijke dingen, waar ik van vervreemd ben. Honderden en nog eens honderden beelden omringen mij en in eerste instantie overweldigen ze me. Het is te veel. Hier heb ik dagen voor nodig om ze stuk voor stuk te bekijken, om de betekenis te bevatten. Tengenenge is niet in een dag te bezichtigen. Zelfs na acht dagen heb ik nog het gevoel dat niet alles gezien heb of begrepen. Ik gun me geen tijd om al deze indrukken te verwerken. Tengenenge is een bijzonder stukje op deze aardbol, waar ik nog vaak hoop terug te keren en waarvan ik stiekum hoop, dat alle vernieuwingen eraan voorbij zullen gaan.
Mooie impressie van Lammertink, ik zou daar graag eens een kijkje willen nemen. Uiteraard in geen enkel opzicht te vergelijken met beeldentuin 'het Veen' in Heerde, alhoewel onderstaande passage uit zijn impressie j.l. zondagmiddag voor ons toch ook wel min of meer van toepassing was t.w.
Honderden en nog eens honderden beelden omringen mij en in eerste instantie overweldigen ze me. Het is te veel. Hier heb ik dagen voor nodig om ze stuk voor stuk te bekijken, om de betekenis te bevatten!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten