Hoewel het expositieoppervlak van museum 'de Fundatie' sinds 2013 middels het architectonische hoogstandje van HubertJan Henket (Bierman Henket Architecten) met een toename van bijna 1000m2 praktisch is verdubbeld, blijft het in vergelijking met het Stedelijk- of het Rijksmuseum in A'dam met resp. 8000m2 en 14500m2 expositieoppervlak een klein museum. Maar in zijn daden zou je kunnen zeggen, is 'de Fundatie' alles behalve een klein museum. Sinds de heropening in 2013 heb ik daar behalve de keuzes uit eigen collectie, alleen maar exposities van overwegend grote kwaliteit gezien. Ik vind het een prachtig, maar vooral ook overzichtelijk museum!
Onlangs hebben we daar 'In search of meaning' gezien, een expositie van mensbeelden in globaal perspectief. In deze tentoonstelling wordt de betekenis van de mensfiguur in globale context onderzocht. Het vraagstuk van het geloof, de val van de Muur en de teloorgang van het communisme; aan het einde van de vorige eeuw veranderde de wereld ingrijpend, maar het einde van de 'grote verhalen' liet ons met lege handen achter. Hoe te leven? Wereldwijd kiezen kunstenaars voor de mensfiguur om hun vragen over het mens-zijn te communiceren. Kunst maken is voor hen een vorm van zelfonderzoek. Ze beginnen vaak bij zichzelf en maken afgietsels van hun lichaam, in het verlengde van de bodyart. Maar het gaat niet om zelfportretten. Deze 'mensbeelden' tonen visies op het mens-zijn. Kunstenaars onderzoeken het fysieke lichaam, van seks en dood, tot onze relatie met de natuur en de kosmos. Ze verbeelden sociale relaties zoals liefde, haat en eenzaamheid en machtsverhoudingen tussen groepen. Ze stellen ethische en existentiële vragen in een tijd dat richtlijnen voor het leven ontbreken. Het optimistische vooruitgangsgeloof van het modernisme maakt plaats voor postmoderne twijfel, en postseculiere spiritualiteit en Godsverlangen en dat zie je terug in de kunst.
We hebben intrigerende werken gezien van Joep van Lieshout (1963), Heri Dono (1960), Folkert de Jong (1972), Karin Arink (1967), Yue Minjun (1962), Elisabet Stienstra (1967), Juan Muñoz (1953-2001), Stephan Balkenhol (1957) en nog vele anderen. Tot zover de prachtige expositie 'In search of meaning'
Dan 'CLOSER'het megarealisme van Tjalf Sparnaay, de tweede expositie die we daar hebben gezien. De eerste museale presentatie van Tjalf Sparnaay (1954). Zeer nauwkeurig in olieverf nageschilderde gebakken eieren, patatten, broodjes, salades, ketchupflessen, barbiepoppen, knikkers, herfstbladeren etc. etc. Tjalf Sparnaay was sportleraar toen hij begin jaren '80 gefascineerd werd door de fotografie. Met zijn camera legde hij middels snapshots het dagelijkse leven om hem heen vast. Tegelijkertijd ontwikkelde hij zichzelf in zijn vrije tijd tot schilder, geïnspireerd door het magisch realisme van Carel Willink en het 'Photorealism'. Een stroming binnen de Amerikaanse kunst waarbij de kunstenaar de werkelijkheid natuurgetrouw (na)schildert aan de hand van een, al dan niet uitvergrote foto, waarbij de koele, harde fotoweergave tot schilderkunstig doel wordt. Beroemde fotorealisten als Ralph Goings, Charles Bell en Richard Estes waren zijn voorbeelden.
Het 'nieuwe realisme' wordt het genoemd, een stroming in de kunst die ten koste van de 'moderne kunst' terrein aan het winnen is, las ik ergens. Geen probleem, het gaat nou eenmaal zoals het gaat in de tijd. Maar is het kunst? Knap, dat zeker, en vele malen kunstiger dan bijvoorbeeld de 'conceptuele kunst', waarvoor je nauwelijks artistieke gaven hoeft te bezitten. Zo bezien zou je het 'nieuwe realisme' zelfs nog grensverleggend kunnen noemen. Evengoed associeer ik die nageschilderde foto's toch meer met kunstnijverheid dan met kunst. Ik heb er niks mee, het raakt en ontroerd me niet. Kijken naar een minitieus nageschilderde eigentijdse foto, zie ik een beetje als het omgekeerde van kijken naar een poster van een schilderij van oude meesters! Nogmaals knap wat die Sparnaay presteert met zijn penseel, maar voor mij had hij daar gewoon zijn foto's mogen ophangen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten