woensdag, februari 06, 2013

Vrijheid


Augusto Pinochet, de op 10 december 2006 op 91 jarige leeftijd overleden Chileense ex generaal, kwam gesteund door de Amerikaanse CIA in 1973 middels een staatsgreep aan de macht. Daarbij kwam de socialistische president Salvador Allende om het leven, naar verluid door zelfmoord. Pinochet voerde tot aan 1990 een omstreden dictatoriaal bewind in Chili. Maar onder toenemende internationale druk gaf hij eind jaren tachtig het democratiseringsproces in het land z.g. een kans, en liet hij zowaar een referendum organiseren, waarbij je 'ja' of 'nee' kon kiezen voor zijn regering. Pinochet en zijn vazallen gingen er sowieso vanuit dat het een ja zou worden, en zo niet dan konden ze de uitslag middels hun goed geoliede pressiemachine wel in hun voordeel manipuleren. Voor hun stond de uitkomst dus bij voorbaat al vast. Maar dat pakte toch even anders uit. Gistermiddag hebben we in theater film cafe 'De Lieve Vrouw' in Amersfoort in de film 'No' gezien hoe de Chilenen destijds met hun 'nee' tegen Pinochet en de zijnen, de democratie hebben heroverd.

Generaal Pinochet had tijdens zijn bloedige dictatuur niet alleen ellende gebracht maar ook relatieve welvaart. Daardoor leek het of in 1988 de Chileense bevolking een beetje in slaap was gesust. Maar dat was schijn zoals achteraf bleek, toen ook de oppositie zendtijd op televisie kreeg om haar kant van de zaak te bepleiten. Een mooie etalage, maar wat moest erin? Maar Rene Saavedra (gespeeld door de Mexicaanse acteur Gael Garcia Bernal, 1978), een succesvolle reclamejongen en zoon van een gevluchte activist, wist er wel raad mee.

Met enige tegenzin liet hij zich betrekken bij de `Nee´ campagne, en trapte vervolgens met zijn aanpak al snel op legio harten en tenen. Na jaren van onderdrukking wilden de slachtoffers van Pinochets bewind niets liever dan ruchtbaarheid geven aan diens wandaden. Begrijpelijk, maar Rene Saavedra bleef er op hameren dat ze met die boodschap waarschijnlijk maar weinig stemmers voor zich zouden winnen. Verkoop geluk, en geen oud zeer, was zijn credo. Hij wilde vrijheid aan de man brengen alsof het een hippe frisdrank was. Zijn omstreden aanpak bleek succesvol, maar dwong de tegenstander, de ja stemmers dus, tot ouderwetse intimidatiepraktijken. En ook zetten ze met behulp van René’s baas een net zo commercieel geïnspireerd tegenoffensief in. De strijd die volgde en de heimelijke machinaties van de machthebbers maakte, dat ik tijdens het bijna 2 uur durende drama van de Chileense regisseur Pablo Larrain Matte (1976) van spanning en ontroering vaak op het puntje van m'n stoel zat!

Geen opmerkingen: