Van jongs af aan heb ik me middels boeken en films een beeld gevormd van de Noord-Amerikaanse indianen. De boeken over Winnetou en Old Shatterhand in het Wilde Westen van Karl May of Arendsoog en Witte Veder van Johannes Nowee staan me nog helder voor de geest. De gevechten die werden geleverd met woeste Apachen, Comanches, Navajo's of Cheyenne's in diverse westerns met acteurs als John Wayne, Bud Spencer, Clint Eastwood en Terence Hill om er maar enkele te noemen, staan me ook nog aardig bij. Dat de zo opgedane beeldvorming van de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika niet klopte, wist ik natuurlijk allang. Desalniettemin vond ik de tentoonstelling afgelopen vrijdag in De Nieuwe Kerk in Amsterdam over de diverse indianenculturen van vroeger en nu fascinerend.
In de Verenigde Staten schijnen heden ten dage nog meer dan vijfhonderd indianenstammen te leven met een eigen cultuur en taal, veelal beïnvloed door ligging en klimaar. Veel stammen leven als minderheid in reservaten die over het hele land verspreid liggen. De gebruiken en tradities van de indianen waren aan het eind van de negentiende eeuw zo goed als verdwenen door wetgeving, uitbuiting en langdurige onderdrukking door de machthebbers. Dat de Nederlanders zich in dit opzicht bepaald niet onbetuigd hebben gelaten geeft de volgende anekdote wel aan: Indianen 'verkopen' Manhattan. In 1626 schreef de Nederlander Pieter Schaghen, bewindvoerder van de West-Indische Compagnie, een brief aan de Staten-Generaal dat 't'eylant Manhattes' van 'de wilden' was gekocht 'voor de waerde van 60 gulden'. De oorspronkelijke bewoners van Manhattan zagen de overdracht echter niet als verkoop. Indianen waren namelijk niet bekend met het begrip 'privébezit'. Alles werd gedeeld met familie en stamgenoten.
In de huidige tijd werken veel kunstenaars succesvol aan herstel van oude gebruiken en tradities van de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika, waarvan het belang steeds meer wordt onderkend.
Boeiend ook vond ik de Reel Injun documentaire die we daar hebben gezien. De makers van deze documentaire gingen middels intervieuws en verhalen uit de geschiedenis op zoek naar de oorsprong van het stereotiepe beeld van de indiaan in de Hollywood speelfilms.
Een mooie tentoonstelling die daar nog tot half april te zien zal zijn, daarna, las ik, wordt De Nieuwe Kerk in gereedheid gebracht voor een heel ander verhaal, dan wordt prins Willem Alexander daar namelijk tot koning gekroond. 't Ja, dat behoord kennelijk tot één van onze oude gebruiken en tradities. Maar dan wel een traditie, die niet als bij de indianen werd onderdrukt, maar meer één die tot op de dag van heden door de hotemetoten in ons kleine kikkerlandje in stand gehouden wordt. In 't Nieuwe Kafé hebben we de opgedane indrukken maar even laten bezinken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten