donderdag, november 08, 2018

Gouda, waterstad bij uitstek!


Het laagste punt van Nederland ligt iets te zuidwesten van Gouda t.p.v. de voormalige Zuidplas op een niveau van 6,76 meter onder NAP. In Gouda, ook wel de waterstad van Nederland genoemd, ligt het niveau van het maaiveld tussen de 1,50 à 2,00 meter onder NAP. Daar houden ze het dus ook niet droog bij een overstroming, bovendien zakt Gouda jaarlijks 2 à 3 mm verder de prut in. Een proces dat ze tot op heden nog niet hebben weten te stuiten, ondanks veel kunst en vliegwerk met diverse gemalen, (zie o.m. mijn stukje herenleed mini-excursie! van 14/12'15.). Gouda ken ik niet zo goed, ja in het verleden lagen we bij Gouda in de Hollandsche IJssel nog wel eens voor de spoorbrug te wachten, als we met ons zeilbootje binnendoor van of naar Zeeland wilden. En soms bleven we dan een nachtje liggen om Gouda een beetje te verkennen, dat was het. Maar nu een tijdje geleden een vriend in Gouda aan de Swadenburg is gaan wonen kom ik daar wat vaker. Swadenburg, een intrigerende naam, waar komt zo'n naam toch vandaan?

Ik kwam in Zwammerdam terecht, een klein plaatsje aan de Oude Rijn, hemelsbreed ongeveer 11 km ten noorden van Gouda. Reeds in de middeleeuwen was daar al sprake van een illegaal aangelegde dam in de Oude Rijn, de z.g. Swadenburgerdam. De dam hield het water buiten Holland, maar de bewoners aan de oostelijke kant, de Utrechtse kant dus, kwamen met wateroverlast te zitten en klaagden steen en been. Begrijpelijk, de Swadenburgerdam is later dan ook weer afgebroken. De naam Swadenburgerdam is van Swadenburgdam uiteindelijk verbasterd tot Zwammerdam. In tegenstelling tot Gouda houden ze op veel plekken in Zwammerdam wel droge voeten bij een overstroming. Water stroomt naar het laagste punt, ik mag dan ook aannemen dat Gouda in het verre verleden ook veel last van de Swadenburgerdam heeft ondervonden. En dat mag denk ik in waterstad Gouda niet vergeten worden, vandaar de straatnaam Swadenburg!

Geen opmerkingen: