zaterdag, februari 10, 2018

Held op een wankel voetstuk?


Jan Wolkers (1925-2007)
Nou als Jan Wolkers nu nog geleefd had, was hij op social media vast al geconfronteerd met een #MeToo zei onlangs een vriend, toen ik vertelde dat ik Onno Blom's biografie van Jan Wolkers aan het lezen was. Dat denk ik eerlijk gezegd ook wel, hoewel de context wel enigszins veranderd is. Maar de seksuele revolutie die zich momenteel min of meer voltrekt, lijkt mij sowieso haaks te staan op de seksuele moraal van Jan Wolkers. De meeste boeken van Wolkers heb ik in het verleden wel gelezen, ik dacht hem dan ook vrij goed te kennen, maar in de 1114 bladzijden dikke biografie kwamen er voor mij evengoed nog wat tenenkrullende feitjes aan het licht. Toch blijft hij hoe dan ook voor mij tot één van de grootste naoorlogse Nederlandse schrijvers behoren. Ook mooi, Jan Wolkers, de controversiële schrijver en kunstenaar, de ooit zo vervaarlijk geachte obsessieve seksmaniak, beleefde aan het eind van zijn leven in zijn tuintje op Texel de metamorfose tot ongeveer de liefste opa van Nederland!

Lucebert (Lubertus Jacobus Swaanswijk, 1924-1994)
'Alles van waarde is weerloos', weinig dichtregels worden zo vaak geciteerd als deze van Lucebert. Het is en blijft een mooie dichtregel, vind ik. Nu las ik dat o.a. het Stedelijk Museum en het Cobra Museum worstelen met de recente onthulling, dat kunstenaar Lucebert in zijn jeugd een aanhanger was van het nationaalsocialisme. Niet alleen de musea worstelen met dit feit, iedereen kwam het nogal koud op het dak vallen, Wim Hazeu wel in de eerste plaats. Hij had zijn biografie van Lucebert praktisch af toen hij brieven in handen kreeg, die duidelijk maakten dat de dichter sympathie had voor de nazi's. Toch hoop ik niet dat ze Lucebert laten vallen, er verandert weinig of niets aan het beeld van Lucebert. Bij kijken naar kunst, moet je de persoon en het werk scheiden. In zijn kunst heeft hij eigenlijk wraak genomen op zichzelf. Wanneer ik nu zijn poëzie lees, zie ik mogelijk een andere nuance. Maar je moet het ook autonoom blijven lezen, van de taal blijven genieten!

Geen opmerkingen: