Sagittarius

De laatste tijd zie ik nogal eens een ruimtefoto in de krant staan. Je weet als leek eigenlijk niet wat je ziet, maar het zijn fantastische foto's. Prachtig gekleurde foto's van geboorteprocessen van sterrenstelsels soms buiten ons eigen melkwegstelsel, honderdduizenden lichtjaren bij ons vandaan genomen door ruimtetelescopen met infraroodcamera's, zoals de Hubble (24/4'90), Kepler (7/3'09), Herschel (14/5'09) of de Wise die j.l. 7 januari is gelanceerd.

In de wetenschapbijlage van de Volkskrant zag ik een bijzondere foto van een z.g. wegloopster, die met een snelheid van 400 duizend kilometer per uur door de ruimte sjeest. De ster zo goed als zeker afkomstig van de sterrenhoop R136, een sterrenstelsel in de Grote Magelhaense Wolk op 170000 lichtjaar van ons verwijderd, is een z.g. zware ster. Zijn of haar (hoe zeg je dat?) massa is 90 keer groter dan de massa van de ons zo bekende zon. De hoge snelheid van de ontsnappende zware wegloopster is waarschijnlijk veroorzaakt door de aanwezigheid van nog zwaardere sterren in de sterrenhoop R136, die bekend staat als de kraamkamer van nieuwe sterren.

Het sterrenbeeld Boogschutter of in het Latijns Sagittarius (in mijn fantasie gaven de Romeinen pak 'm beet zo'n 50 jaar vóór Christus, dus in de tijd dat Asterix en Obelix hun het leven in de nabijheid van dat kleine Gallische dorpje zo zuur maakte, deze naam aan het sterrenbeeld) is onderdeel van de Sagittarisarm, één van de spiraalarmen van het Melkwegstelsel. Het ligt aan de zuiderhemel, in de richting van het centrum van het melkwegstelsel, op slechts een kleine 5000 lichtjaren van ons verwijderd.

Hessel van der Kooij, de zanger van Terschelling, ooit tegen zijn zin door één of andere journalist wel eens de Nederlandse Bruce Springsteen genoemd, bekend van café de 'Groene Weide' in Hoorn en de prachtige boerderij in West End, die we wel eens voor een weekje op het eiland van hem hebben gehuurd, zingt op zijn manier over Sagittarius in een liedje dat hij 'Brother Sagitarius' noemd.



I saw him passing by the other day
Not even far from it he walked the milky way
He travelled silently, straight leaves were on that way
Distant from million, prayed out in deserty

Brother Sagitarius, show me the way
Out on my valley I cannot stay
Which direction has my arrow to go?
Up on the mountains to the rivers below

There must be a mountain, don't know which name
In my misty remembrance it's always the same
There must be a river, don't know which course
High the stream up or down, there's a good place to cross

Brother Sagitarius, show me the way
Out on my valley I cannot stay
Which direction has my arrow to go?
Up on the mountains to the rivers below

Maybe I'm up to find somewhere in the world
The gates of heaven, mister, rollin' in pearls