een fietstochtje langs de Waal

Fietsend langs de Waal van Beuningen naar Nijmegen met Joke, Jeannette en Geert, realiseerden we ons weer eens in wat voor een mooi landje we leven. Het was zonnig, maar er stond een koude en behoorlijk stijve bries waar we recht tegenin moesten trappen. Maar dat kon niet verhinderen dat we evengoed volop van het prachtige rivierenlandschap genoten. Woorden schoten me tekort om te duiden wat de sfeer van het landschap met me deed. Lastig, haast onzegbaar, elke poging werd a.h.w. door de schoonheid van de werkelijkheid overtroffen. Een stemming waarbij bij mij dan steevast het gedicht 'Herinnering aan Holland' van Hendrik Marsman in me op komt.

Denkend aan Holland zie ik brede rivieren
traag door oneindig laagland gaan
rijen ondenkbaar ijle populieren
als hoge pluimen aan de einder staan
en in de geweldige ruimte verzonken
de boerderijen verspreid door het land
boomgroepen, dorpen, geknotte torens
kerken en olmen in een groots verband,
de lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige dampen gesmoord,
en in alle gewesten wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen gevreesd en gehoord.

Met dit gedicht dat Marsman in 1936 dichtte, komt hij denk ik gevoelsmatig in de buurt van het verwoorden van het haast onzegbare. Ik heb er sowieso anders en beter door leren kijken. Marsman heeft het in zijn poëzie niet alleen over het mooie landschap, hij verwijst ook naar de eeuwige strijd tegen het water. Nederland, het afvoerputje van Europa, is in feite een enorme rivierdelta. Het land waarop we leven is in het verleden ontstaan door de voortdurende aanvoer van zand, grind en ander erosiemateriaal uit verre streken. Met de aanleg van kribben en dijken en een kanalisering hier en daar, hebben we lang gedacht de rivieren in bedwang te kunnen houden.

Maar die zienswijze is de laatste decennia aanzienlijk veranderd. Er zijn al diverse plannen in ontwikkeling en uitvoering om de rivieren meer ruimte te geven, en ze te bevrijden uit het strakke korset van kribben en dijken. En dat niet enkel alleen voor onze veiligheid, maar ook voor de aanwinst van natuurgebieden. (Zie o.m. ook in mijn Blogarchief 'IJsseldelta' van 7 april 2009). Op een groot billboard zag ik dat in dat kader ook Nijmegen reeds grootse plannen in uitvoering heeft. Er is een informatiecentrum maar daar konden we afgelopen zondag niet terecht. Maar met een beetje googelen kwam ik er thuis al snel achter hoe ze het één en ander in Nijmegen aanpakken. Het plan 'Nijmegen omarmt de Waal' omvat de onderstaande projecten, die Nijmegen door de innovatieve en duurzame aanpak niet alleen aantrekkelijker en veiliger, maar vooral klaar voor de toekomst maken.

1. Ruimte voor de Waal (de dijkverlegging bij Lent); 2. De bouw van de nieuwe stadsbrug De Oversteek; 3. De ontwikkeling van de Waalsprong; 4. De ontwikkeling van het nieuwe woon-werkgebied Waalfront in Nijmegen-West en 5. Een facelift van de Waalkade en zijn omgeving. Onderstaand filmpje illustreert de aanpak van plan 'Nijmegen omarmt de Waal'.


21-11-13_Nijmegen_Omarmt_de_Waal door gemeentenijmegen