Gedachtenisruimte

We hadden het plan opgevat om zaterdag eens een poosje op het jaarlijkse European World of Bluegrass Festival te gaan kijken in Voorthuizen. Het was de laatste dag van het driedaagse EWOB festival 2012 en prima weer, dus zal er op straat en terras zeker het één en ander aan muzikaliteit te beleven zijn. Maar in Voorthuizen aangekomen viel er op straat of terras echter maar bitterweinig te beleven, nergens een jamsessie o.i.d. te bekennen.
Dan toch maar met dat mooie weer een uurtje naar binnen, naar 't Trefpunt, voor een podiumoptreden van bijvoorbeeld Goodwill (CZ) en/of Doghouse Central (UK). Toen we echter entree moesten betalen voor het volledige programma dat nog tot praktisch middernacht zou duren, hadden we er geen zin meer in. Het moet wel leuk blijven, dan maar geen Bluegrass in Voorthuizen. Terug naar de auto, we gaan ergens een stukje wandelen!

Mede door een wegomleiding in de regio kwamen we in Putten uit bij de gedachtenisruimte en de herdenkingshof met de 'treurende weduwe', het monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de razzia aldaar op 2 oktober 1944, (zie voor meer in het bijzonder www.oktober44.nl). De herdenkingshof, op 1 oktober 1949 door Koningin Juliana onthuld, aangelegd in 1947 naar een ontwerp van de Nederlandse tuin- en landschapsarchitect prof. J.T.P. Bijhouwer (1898-1974), bestaat uit 660 symbolische graven die middels evenzoveel vierkanten van buxushaagjes zijn vormgegeven. Aan de kopzijde staat de 'treurende weduwe', een Puttense vrouw kijkend richting de Oude Kerk in het dorp, vanwaar de mannen destijds zijn weggevoerd. (Naar een ontwerp van ene G.A. Adriaans is in de zuidgevel van de Oude Kerk in 1947 daartoe een natuurstenen gedenksteen aangebracht, met daarop een kruis en de tekst: VAN HIER WERDEN ZIJ WEGGEVOERD, 1 en 2 OCTOBER 1944) Het zandstenen beeld uit 1948 is van de Nederlandse beeldhouwer Mari Andriessen (1897-1979). Het geheel ligt binnen een rechthoekig kader van beukenhaag, en wordt middels grindpaden doorsneden.

Aan de overzijde van de Dorpsstraat staat sinds 1992 de Gedachtenisruimte, naar een ontwerp van architect Pim Hageman, destijds van AMNICUS architecten uit Nijkerk. Ik was nog nooit binnen geweest, maar de indrukwekkende stilte die me overviel voelde haast tastbaar aan.
De ruimte bestaat uit een donkere documentatieruimte en een lichte herdenkingsruimte met alle namen van de mannen die zijn weggevoerd tijdens de razzia in oktober 1944. Het zijn twee gelijkwaardige ruimtes, maar in materiaal (transparant + gesloten) en vorm (vierkant + rond) verschillend.
Terecht of onterecht linkte ik de vierkanten in de wandstructuur (vierkante glazenbouwstenen en -wandtegels) van beide ruimten aan het vierkante buxusrasterwerk van de 660 symbolische graven aan de overkant van de Dorpsstraat.