werelden

In het V-katern van de Volkskrant j.l. donderdag 15 december trof ik een paginagrote reclame aan van het CJP. Het grootste deel van de pagina werd in beslag genomen door nevenstaande tekening, gemaakt door het Amsterdams grafisch ontwerpbureau Maslow. Daaronder een samenvatting van een aantal vragen en antwoorden van Steven Stoffers (redacteur van het Cultureel Jongeren Paspoort) aan Sergio Hasselbaink (acteur, bekend van o.a. Sonny Boy zie m'n stukje van 29 januari 2011) over de toneelvoorstelling 'In Ongenade'. In het toneelstuk, dat is gebaseerd op het boek Disgrace van Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee, en door de Toneelgroep Amsterdam wordt opgevoerd in de Stadsschouwburg, heeft de zwarte Sergio Hasselbaink een prominente rol naast theaterlegende Gijs Scholten van Aschat.

Luk Perceval, de regisseur van 'In Ongenade' laat volgens Sergio Hasselbaink de spelers op het toneel vaak stilstaan, zodat je als kijker wel gedwongen wordt om na te denken. Het zou namelijk wel leuk zijn als de gedachte van Coetzee overkomt. Als twee werelden botsen wekt dat weerzin op, maar uiteindelijk moeten we het toch samen doen! Een mooie gedachte, maar ondertussen bekroop mij wel de vraag hoe ik in dit verband toch eerder genoemd landschapje moest interpreteren. Het antwoordt op de vraag welke werelden er op elkaar botsen zit in de racistische hoek las ik. In het stuk speelt Gijs Scholten van Aschat professor Lurie. Lurie valt op de universiteit in ongenade door een affaire met een studente en kan daarom zijn biezen pakken. Om enigszins tot rust te komen gaat hij vervolgens maar een tijdje bij zijn dochter op het Zuid-Afrikaanse platteland wonen. Hoewel ik het heuvelachtige vredige landschapje met huisje, boompje beestje nu associeer met het Zuid-Afrikaanse landschap, vraag ik me toch nog steeds af hoe ik het één en ander m.b.t. 'In Ongenade' moet duiden. Het gaat goed met Lurie op het mooie landje van zijn dochter, en door de overwegend zwarte bevolking in de nabije omgeving worden ze gedoogd. Totdat een groepje militante autochtonen onder leiding van Sergio Hasselbaink op het toneel verschijnt met repressieve bedoelingen. Ze overvallen de boerderij en verkrachten de dochter van Lurie, weg vredig leventje. Ik zie de tekening nu heel anders, het landschapje heeft het profiel van een vrouwfiguur. Hoe is het mogelijk dat ik dat niet eerder heb gezien, ik zie ineens niet anders meer. Maar de horzel rechts in het midden en de donkere wolk links boven geven het geheel wel iets macabers. De dreiging van de arme autochtone bevolking, die de aanwezigheid en de overdadige luxe van een handjevol allochtonen in hun omgeving niet langer dulden. Als daarna Lurie's dochter, die een kind aan de verkrachting heeft overgehouden, uit zelfbescherming trouwt met haar zwarte tuinman, begrijpt Lurie daar niets van. Maar het is gewoon nodig om te overleven daar. Zoals eerder gezegd, uiteindelijk moeten de twee werelden daar het toch samen rooien!

Petje af voor Maslow's tekening bij 'In Ongenade'.