woensdag, september 01, 2010

Schaamstukken?



Gisteren zijn we weer eens in Gemeentemuseum Den Haag geweest. Buiten in de vijver hadden ze net een reuzenspin geplaatst van de Frans-Amerikaanse kunstenares Louise Bourgeois (1911-2010), de 'grand dame' van de moderne kunst die j.l. 29 mei op ruim 98 jarige leeftijd in New York is overleden. Ik las dat ze nog wel nauw betrokken geweest is bij de voorbereidingen van deze expositie. Pas op hoge leeftijd, ze was al 71 jaar, beleefde Bourgeois haar grote artistieke doorbraak, en werd ze gerekend tot één van de belangrijkste kunstenaars ter wereld. Haar surrealistische werken bezitten een universele herkenbaarheid doordat ze putte uit haar eigen (jeugd)ervaringen. In haar werk zocht ze voortdurend naar een uitdrukkingsvorm voor de zielepijn die menselijke relaties veroorzaken.

Het tot monument uitgeroepen museumgebouw van gele baksteen en veel verspringende bouwvolumes van architect H.P.Berlage (1856-1934), wordt tegenwoordig beschouwd als een hoogtepunt uit de moderne architectuur. Overigens Berlage zelf, die de afronding in 1935 niet meer heeft kunnen mee maken, beschouwde het als zijn beste werk. In het museumgebouw heerst een haast serene sfeer, waarin de getoonde kunstcollecties goed tot hun recht komen. Mooie doorkijken en een prachtige lichtval.

Er waren diverse exposities te zien o.a. de tentoonstelling Andere tijden - Nieuwe werelden , hoogtepunten uit de collectie van het museum. Veel werken hadden we in een andere context al vaker gezien. Maar topstukken van Monet, Picasso, Mondriaan, Schiele, van Gogh, Cézanne, Kandinsky, Toorop, Bourgeois enz. in één tentoonstelling samengebracht is natuurlijk wel bijzonder!

Er was een tentoonstelling gewijd aan werk van de autodidactische kunstschilder Gerrit Benner (1897-1981). Diverse abstracte, veelkleurige landschappen in neo-expressionistische stijl.

Verder was er werk te zien van Jan Dibbets (1941), het boegbeeld van de conceptuele kunst. Dibbets doet veel met fotografie, de tentoongestelde serie 'New Horizons' waarin hij land en zee tot een imaginair, minder plat Hollands landschap mixt, schijnt gebaseerd te zijn op 'Sectio Aurea', een werk van hem uit 1972.

Vervolgens kwamen we in een zaal terecht met een serie bizarre maar intrigerende schilderijen genaamd, 'Schaamstukken', werk van de Zuid-Afrikaanse kunstschilderes Ina van Zyl (1971). Ik had nog nooit wat van haar gezien of gehoord, toch schijnt ze al een paar jaar in Amsterdam te wonen en te werken.

Realistische uitsneden van schaamstreken, mannelijk en vrouwelijk, hier en daar afgewisseld met een beeltenis van een weelderige bloem, donkere vrucht of walnoot. In eerste instantie voelde ik me een beetje een voyeur. Wat is dit, en waarom? Is het erotisch, is het suggestief of is het bedoeld als stilleven? Ik ben er niet uitgekomen, maar nader bekeken ebde mijn gevoel van gêne wel enigszins weg, en vond ik de uitvergrotingen eerder abstract dan shockerend. Introvert werk ook, en werk dat volgens mij tegenstrijdige gevoelens blijft oproepen, gevoelens van verlangen, van eenzaamheid maar ook van gêne.

Geen opmerkingen: