een omweg naar het Nijenhuis

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden, zo ook naar 'Kasteel Het Nijenhuis' in Heino/Wijhe. Daarom gingen we deze keer vanuit Harderwijk eens niet over Zwolle, maar via Wezep, Wapenveld en Wijhe naar ons doel. Voor mij van oudsher een route langs allerlei min of meer bekende punten, zoals daar zijn:

de 'Filipsberg'
De Filipsberg is met 50 meter boven N.A.P. het hoogste punt in de stuwwal tussen Wezep en Wapenveld. Vanaf de top had je vroeger een weids uitzicht in oostelijke richting, waar zich bij helder weer de toren van Wijhe in Overijssel aan de horizon aftekende. Ik zie mijn vader nog zo staan met zijn verrekijkertje. Daar is nu geen sprake meer van, de herbeplanting, op het door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog gekapte stuk bos op de oostelijke helling van de Filipsberg voor de aanleg van een lanceerbaan voor V1-raketten, is al decennia geleden weer tot volwassen hoogte gegroeid.

de Klapperdijk in Wapenveld
Aan de Klapperdijk, in het centrum van Wapenveld, woonden mijn grootouders vroeger op nr. 44. Zowel vanuit de keuken als vanuit de woonkamer had je een mooi uitzicht op de Manenbergerbrug over het Apeldoorns Kanaal en de Ned. Hervormde kerk incl. de pastorie. Tijden veranderen, dat is bekend, niet alles kan blijven zoals het was, gelukkig maar. Maar hier zijn ze wel even met de botte bijl bezig geweest. Een appartementencomplex die qua schaalgrootte van een totaal andere orde is dan de rest van de bebouwingen aan de Klapperdijk, hebben ze ook nog eens op minimale afstand van de zijgevel van nr. 44 gebouwd. Geen uitzicht en zon meer, waar hebben we nog een welstandscommissie voor?

de 'Evergunne of Evergeune'
Vanaf de Klapperdijk kom je via de Kerkstraat en de Werverweg bij de Evergunne uit. De beek waarin ik ooit zwemmen heb geleerd, stroomde vroeger door en langs weilanden naar de Zwarte Kolk. Nu is er tot aan bijna het Kloosterbos een hele woonwijk aan haar oever ontstaan, en ze zijn er nog lang niet klaar mee. Weidevogels zijn hier allang niet meer te bekennen, hoewel dat niet alleen aan de woningbouw te danken is.

de Werverdijk, Marledijk en IJsseldijk
Vanaf de Werverweg draai je de Werverdijk op, die een eind verderop resp. Marledijk en IJsseldijk heet, en bevind je je gelijk in het decor waar o.m. kunstschilder Jan Voerman (1857-1941) zijn inspiratie vandaan haalde, het aloude IJssellandschap. Niets veranderd, nog net als vroeger. Of toch niet? Want even voorbij gemaal Pouwel Bakhuis, waar ik vroeger met een vriendje tijdens schoolvakanties vaak zat te vissen, hebben ze nieuwe stukken dijk aangebracht met daarin verwerkt, de van beweegbare kleppen voorziene in- en uitlaten van de z.g. hoogwatergeul, die bij waterstanden boven 5,65 meter N.A.P. worden opengezet. Een mini-stormvloedkering, een stuk techniek die het aloude IJssellandschap ter plekke toch wel een heel ander aanzien geeft.

Wijhese Veer
Op de afslag Veerweg aan de IJsseldijk, zagen we op de IJssel de veerpont al aankomen, met op de achtergrond de toren van Wijhe. De toren die we dus vroeger vanaf de Filipsberg al konden zien. Het was vrij druk, maar we konden nog mee. Ik sta er altijd weer van te kijken hoeveel auto's op zo'n pontje passen. Hoewel ik bijgeval ook vaak aan het 'Veerpont' lied van Drs. P. moet denken. We moesten voor de oversteek even wachten tot een groot binnenvaartschip voorbij was, maar daarna stonden we met enkele minuten aan de overkant. Heen en weer, 200 keer per dag las ik, je zal toch schipper op zo'n pontje zijn.

'Kasteel Het Nijenhuis' in Heino/Wijhe
Eenmaal aan de overkant reden we over de Dijkstraatweg een eind in noordelijke richting tot aan de afslag Bremmelerstraat aan de rechterzijde, waarna we vervolgens via de Duisterendijk, Wechterholt en 't Nijenhuis mooi rond lunchtijd ons eigenlijke doel bereikten.
We begonnen na de lunch met een wandeling door de ons zeer bekende, maar altijd weer mooie beeldentuin. Daarna hebben we in het kasteel werk bekeken van Augustinus en Mattheus Terwesten, Jan Lievens, Isaac Israels, Jan Baptist Weenix, Bernardo Strozzi, Jan Fabre, Paul Citroen en Jan Cremer. Maar ook werk van de Zwolse kunstenaar en postmodernist Pim Trooster (1954), die met grote vrijheid allerlei kunstvormen combineert en zo a.h.w. een heel nieuwe eclectische beeldtaal creëert.
Tenslotte hebben we de tentoonstelling Relics of the Cold War van Martin Roemers (1962) nog bekeken. Hij fotografeerde tussen 1998 en 2009 de in verval geraakte fysieke resten van de Koude Oorlog, vanuit de gedachte dat die grimmige periode voorgoed geschiedenis zou zijn, maar dat is nog maar de vraag. De foto serie krijgt een enigszins benauwende actualiteit, nu de oude tegenstellingen min of meer lijken te herleven.

Thorbeckegracht Zwolle
Op de terugweg naar huis, met een pitstop in Zwolle, hebben we aan het eind van de middag in de tuin bij onze dochter op de Thorbeckegracht, nog een heel poosje lekker in het zonnetje en een koel biertje zitten ouwenelen.