Een paar weken geleden stond ik in Museum Belvédère naar 'Mantelmeeuwen op Razende bol' te kijken, een schilderij van Emo Verkerk uit 1999 dat me aansprak (zie mijn stukje 'nautisch weekje in Friesland' van j.l. 16 juli). Langs deze zandplaat voor het Marsdiep heb ik via het Schulpengat of het Molengat vaak zat gezeild, ik ken de situatie daar vrij goed. Door toenemende ondiepten en grondzeeën is het tegenwoordig maar beter om het Molengat tussen de zuidpunt van Texel en de Razende bol of Noorderhaaks te mijden als je naar zee wilt of er juist vandaan komt, maar dat is lange tijd anders geweest. Ik moest daar aan denken toen ik die 'mantelmeeuwen in de brekers' van Emo Verkerk zag.
Vooral aan een gedenkwaardige zeiltocht met de 'Swing', toen ik uit Larvik in Noorwegen kwam, en in de Duitse Bocht de hele nacht 8 Bft. W/NW voor de kiezen had gehad (zie o.m. m'n stukje 'berg en dal op zee' van 16 februari 2014). Toen in de vroege ochtend de wind eindelijk afnam, was daarmee de deining uiteraard nog lang zover niet. En toen ik later in de ochtend vanuit zee in de verte de enorme zeeën boven de Gronden van Stortemelk wit schuimend zag breken, was er geen haar op m'n hoofd die er nog aan dacht om hier bakboord uit te gaan, richting Waddenzee c.q. Vlieland. In mijn beslissing om ondanks onze vermoeidheid toch nog een poosje op zee te blijven, en door te varen naar Den Helder konden m'n twee mede-zeilers zich goed vinden. En zo bereikten we in een nog immer woelig zeetje tegen de middag Den Helder via het Molengat en het Marsdiep.
De Gronden van Stortemelk zijn berucht bij storm, ook al is die net gaan liggen. Menigeen is daar bij een plotselinge grondzee al te grazen genomen. Daar weet de KNRM (Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij) alles over te vertellen!
Grondzeeën zijn op zee lopende golven, die tengevolge van afnemende waterdiepte hoger en steiler worden, vergelijkbaar met de wijze waarop golven van de branding zich verheffen. De onderkant van de golf wordt afgeremd in snelheid, terwijl de golftop nog wil doorlopen. De golfhoogte neemt niet af; de golven komen korter op elkaar en halen elkaar in, waarbij de golftoppen uiteindelijk over hun eigen golfvoet struikelen en breken. De zeeën zijn verzadigd van zand, daardoor massiever en zwaarder dan een gewone golf en extra gevaarlijk. Aan de lijzijde van een ondiepte van beperkte omvang kan bovendien een concentratie van energie optreden, doordat de golven er omheen lopen en aan de achterzijde samenkomen (convergeren).
Bovenstaand filmpje (Gabi Aymat Photography) kwam ik eens tegen op het net. Het illustreert op een bloedstollende wijze hoe het kan gaan met zon brekende zee. Naar mijn idee had de schipper bij zo'n zware deining voor de haven van Zumaia in Spanje, regio Baskenland, er verstandiger aan gedaan door op zee te blijven. En als je dan toch zo nodig wel naar binnen wilt, zorg dan als schipper dat er in zo'n situatie niemand op het voordek dan wel in het gangboord zit, en al helemaal niet onaangelijnd! Maar goed, de beste stuurlui staan aan wal wordt vaak gezegd. Misschien is dat ook wel zo, want achteraf kan ik zeggen dat ik in al die jaren in m'n zeilbootjes toch ook vaak zat domme dingen heb gedaan. Domme dingen die we denk ik allemaal weleens doen, en die gelukkig nog vaak goed aflopen ook.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten