Ginkgo Biloba

Weer universiteit in Harderwijk, las ik in het Kontakt van woensdag 28 september j.l. Precies tweehonderd jaar nadat ze in 1811 haar deuren sloot. Voorlopig nog zonder studenten, opleidingen en gebouwen, maar wel met de pretentie dat Harderwijk de plaats wordt waar wetenschap en samenleving bij elkaar komen, bijvoorbeeld middels lezingen her en der. De eerste Gelderse Academielezing zal zijn op zondagmiddag 9 oktober a.s. In de Catharinakapel zal de lexicoloog emeritus hoogleraar prof. dr. Piet van Sterkenburg de spits afbijten door o.m. het verschijnsel 'roddelen' te ontleden aan de hand van historische voorbeelden. En waarom roddelen mensen eigenlijk, zijn er grenzen of is roddelen een onmisbaar elixer dat ons communicatief samenbindt? Sterkenburg schijnt zich ook al vele jaren te verdiepen in Vlaamse en Nederlandse vloeken en verwensingen. Het lijkt me een interessante middag worden daar in de Catharinakapel!

Van de diverse organisaties achter de heroprichting van de Gelderse Academie, viel mij het herendispuut Ginkgo Biloba het meest op. Een Harderwijks herendispuut, ongetwijfeld genoemd naar de Ginkgo Biloba, die hier in de Hortus Botanicus aan de Academiestraat ergens tussen 1750 en 1800 mogelijk door Linnaeus zelf nog is geplant. De Ginkgo Biloba is een oerboom, een heilige boom die oorspronkelijk uit Japan en China komt. De boom is een symbool van eenheid en van tegenstellingen, door sommigen gezien als symbool van onveranderlijkheid, hoop, liefde, toverkracht, tijdloosheid en een lang leven.

Vele kunstenaars hebben zich laten inspireren door de esthetische charme van de Ginkgo Biloba. In de architectuur, vooral uit de Jugendstil (Art Nouveau) periode zijn vele voorbeelden bekend met Ginkgo motieven.

En Goethe (1749-1832) de Duitse filosoof en dichter schreef in 1815 een gedicht genaamd Ginkgo Biloba aan zijn geliefde dat ging als volgt:

Zie dit kleinood in mijn gaarde:
boomblad uit de oriënt,
siert met zijn geheime waarde,
ingewijden welbekend.

Leeft het als een enkel wezen,
innerlijk in twee gedeeld?
Of vormt juist het uitgelezen
tweetal één herkenbaar beeld?

Langzaam rijpende ideeën
werpen op die vragen licht.
Voel je niet dat ik in tweeën
eenling ben in mijn gedicht?

vertaling: Matthias Rozemond.

Herendispuut 'Ginkgo Biloba' uit Harderwijk, heeft zich destijds met haar naamkeuze ongetwijfeld laten inspireren door de spiritualiteit en magische krachten die aan de boom worden toegeschreven. En waarom ook niet, zeer vele generaties voor de onze, hebben zich laten inspireren door de unieke uitstraling van deze oerboom. Dat valt niet te negeren.

Let op, Harderwijk gaat met haar Gelderse Academie mooie tijden beleven. De activiteiten van een herendispuut, trouwens van een damesdispuut ook, moet je niet onderschatten. Ook al zijn ze, zoals welke dispuut of studentenvereniging dan ook, doorgaans wel te porren voor een feestje, van primair belang blijft het nut van netwerken!