Kom ik gisteren tijdens een fietstochtje met Jo en Ja toevallig over de Laak in Putten, zie ik weer eens een keertje het huis met de toren in de tuin. In het verleden, toen we daar nog in de buurt woonden, fietste ik daar wel vaker langs. De selfmade toren boeide me destijds, fascinerend 'architecture without architects'. Maar nu had ik de toren toch wel heel lang niet meer gezien. Het bouwwerk zag er vanaf de Laak gezien nog prima uit na al die jaren, ik heb er gelijk maar een paar fotootjes van gemaakt. Thuis toch eens op internet kijken of er mogelijk iets over te vinden is. De Griekse zuilentoren, zoals ik het bouwwerk wel noemde, is voor mij min of meer een begrip geworden sinds die bewuste documentaire van Kees Hin (Amsterdam, 1936) op TV in het programma 'Beeldspraak' op zondagavond 8 februari 1976 t.w. N.V. Walt van Praag en de toren naar de hemel.
En tot mijn verrassing vond ik op internet inderdaad iets over de toren: een verkoop filmpje! De toren werd door een makelaar enthousiast aangeprezen als een historisch en typisch Veluws verschijnsel. Een verkooppraatje, maar over de maker van de toren hoorde ik weinig meer, dan dat hij een levenskunstenaar was met een gewone baan, en er bijzondere denkbeelden op na hield. Overigens, meer informatie lijkt mij voor verkoop ook niet erg relevant.
Maar ik moest denken aan die intrigerende documentaire op die bewuste zondagavond lang geleden. Waarin de torenbouwer Norman van Walt van Praag, een gepensioneerde oceanograaf van het KNMI, werd geïntervieuwd. Hij vertelde dat dit zijn tweede toren was, de eerste had het tijdens een storm begeven en was ingestort. Maar met een verbetert constructieplan was hij weer overnieuw begonnen, en deze keer met meer succes. Voor de bekisting van de ronde betonnen kolommen had hij o.a. golfplaat gebruikt, had hij gelijk een soort van Grieks reliëf te pakken in het oppervlak. Griekse zuilen zag hij als een toppunt van schoonheid!
Meter voor meter had hij de cirkelvormige toren zo tot net boven de boomgrens opgebouwd. Zijn doel was om op het hoogste platform, zo'n dikke twintig meter boven het maaiveld, een vleugel te plaatsen en te bespelen. Daar, op die hoogte, met niks anders boven hem dan het oneindige zwerk, zou hij al musicerend een kosmisch totaalgevoel ervaren, één zijn met het al!
Norman van Walt van Praag, behalve een mannetjesputter in zijn vrije tijd, was (daar ga ik tenminste maar vanuit, want hij was destijds al gepensioneerd) hij inderdaad een man met bijzondere denkbeelden!
by the way
Op 'Landgoed Schovenhorst' in Putten staat ook een door een architect ontworpen toren in het bos, die van vrij recente datum is. Maar dat is een toren die in alle opzichten van een totaal andere orde is! (Zie mijn stukje Bostoren van 8 april 2009)
3 opmerkingen:
Mannen hebben toch altijd de nijging de hoogte in te-bouwen net als in de toren van babel.Maar met al die mensen zal het wel moeten misschien,persoonlijk hou ik meer van kleinschaaligheid en dicht bij de grond. Joke
In 'Allenig zijn is maar een wankele basis: Veluwse portretten'staat een aardig interview met van Walt van Praag + foto.
J.
De genoemde documentaire heeft destijds een grote indruk op mij gemaakt en ben ik nooit vergeten. Vandaar dat ik maar eens ging googelen met "torenbouwer + KNMI". Nu weet ik eindelijk waar die toren staat. Ik herinner mij van de documentaire dat hij al eerder een soortgelijke toren had gebouwd die bij een uitzonderlijke zware storm was omgewaaid. Jaren werk voor niets. En toen is hij gewoon weer opnieuw begonnen. Aan het eind zien we hem van uit de lucht gefilmd, boven op zijn toren, spelend op een electrische piano. Prachtig! Zo iemand mag niet vergeten worden.
Een reactie posten