We moesten ons aansluiten bij een lange rij wachtenden voor ons, maar geleidelijk aan schoven we richting kassa. Het was zaterdagmiddag in het Haagse gemeentemuseum druk, een beetje te druk vond ik. Een tentoonstelling van de duits/britse schilder Lucian Freud (1922) enerzijds, en de spaanse kunstenaar Pablo Picasso (1881-1973) anderszijds, waren volgens mij wel de grootste publiekstrekkers.
Lucian Freud
De 85-jarige schilder, geboren in Berlijn als kleinzoon van de beroemde opa en psychoanalist Sigmund Freud, woont al sinds 1933 in Engeland, waarnaar het gezin Freud, van Joods-Oostenrijkse origine, vanwege de nazi's was uitgeweken. In 1939 heeft hij daar ook de Britse nationaliteit gekregen.
"Likdoorns in olieverf" zo heette het artikel van Rutger Pontzen in de kunstbijlage van de Volkskrant j.l. 21 februari, voor ons aanleiding om maar eens richting Den Haag te gaan. Volgens Rutger Pontzen wordt Lucian Freud al zo lang geprezen dat het moeilijk is onbevangen naar zijn werk te kijken. Wie dat probeert, ziet een schilder die zich niet waagt aan zaken buiten verf en naakt. De schilder behoort inmiddels tot het culturele erfgoed van de Britse kunst. Een icoon en wereldberoemd door zijn 'indringende en niets verhullende hedendaagse portretkunst en naaktstudies'. Een selectie van ruim tachtig schilderijen, tekeningen en etsen is momenteel, als een dwarsdoorsnede uit zijn hele oeuvre, in het Haagse museum te zien.
En inderdaad, het beeld dat kennelijk zijn handelsmerk is geworden, komt in Den Haag duidelijk uit de verf. Modellen met hangtieten, eeltvoeten, gezwollen knieën, dubbele kinnen, blauwe aders, gekloofde tepels, wratten, tranende ogen en likdoorns. Schilderijen in olieverf die als röntgenfoto's onvolkomenheden laten zien, die niemand wenst te erkennen. Wat streeft Freud met zijn werk eigenlijk na, is het de pure en dus naakte mens, is het een ethische benadering, namelijk dat alle mensen gelijk zijn, ondanks hun verschillen, of is het de blote en weerloze mens? Volgens een artikel in de New York Times, is Freud in iedergeval de grootste en de nog enig levende neorealistische kunstenaar in onze tijd. Zijn werk dat bestaat uit een grote hoeveelheid portretten en naaktfiguren is pure objectiviteit, en zeer imposant door de vaak agressief realistische uitstraling.
Pablo Picasso
Het werk van Pablo Picasso is van een heel andere orde. Veranderde de stijl van Lucian Freud tot nu toe niet veel in zijn leven, Picasso deed haast niet anders. De onvermoeibare experimenteerdrift komt in de tentoonstelling in het Haagse museum duidelijk uit de verf. Ze bestaat uit vele schilderijen, maar ook beelden, tekeningen, prenten en keramische voorwerpen uit zijn gehele carrière. Als iemand de titel 'kunstenaar van de twintigste eeuw' verdient, zo las ik ergens, dan is dat Pablo Picasso wel.
Het werk van Picasso is in verschillende perioden in te delen t.w. de Blauwe-, Roze-, Kubistische-, Klassieke-, Surrealistische- en Abstracte periode. Picasso, samen met Georges Braque de grondlegger van het Kubisme, heeft tot aan z'n dood in 1973 gewerkt als een bezetene. Zijn creativiteit had aan het eind van z'n leven nog niets aan kwaliteit ingeboet. De vele kleine en intieme pastels en viltstifttekeningen uit die periode zijn hiervan getuige. Maar ook maakte hij nog in 1969, toen hij al ruim 88 jaar was, grote composities in olieverf zoals 'Liggend naakt met vogel' of 'Musketier en Amor'.
Het olieverfschilderij 'Guernica' is één van de bekendste werken van Picasso, zoniet hét bekendste werk. Het gigantische schilderij van 3,49 meter hoog en 7,76 meter breed, hangt in Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia in Madrid.
Het stelt de weergave voor van het fascistische bombardement tijdens de Spaanse Burgeroorlog op de Spaans-Baskische stad Guernica op 26 april 1937. Om de weerstand van de republikeinen te breken werd het bombardement, onder bevel van Francisco Franco, uitgevoerd door Duitse en Italiaanse bommenwerpers. Dit eerste terreur bombardement in de Europese geschiedenis dat met vliegtuigen werd uitgevoerd, heeft veel mensen het leven gekost, en Guernica grotendeels met de grond gelijk gemaakt.
Met het schilderij heeft Pablo Picasso de chaos en de paniek die ontstond tijdens dit vreselijke bombardement vooral willen laten voelen. Er is op het schilderij veel tegelijk te zien, de stad tijdens het bombardement, vuur en vlammen, een moeder huilt om haar dode kind, iemand valt van een brandend dak, een paard stormt in paniek een huis binnen en nog veel meer. Het schilderij is in lijnen en vlakken opgebouwd in zwart, wit en grijstinten om zo de oorlog uit te drukken. Het is bewust niet realistisch geschilderd, nogmaals, Picasso wilde vooral het gevoel tijdens het bombardement overbrengen, en niet zoals het er uitzag, en dat is hem goed gelukt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten