zondag, december 05, 2021

dynamisch landschap

In het Waddenmagazine las ik dat gaswinning in het Waddengebied voor bodemdaling zorgt, en sommige zandplaten bij laagwater nu al minder lang droogvallen. En dan doet de zeespiegelstijging er ook nog eens een schepje bovenop. De Waddenzee wordt voor veel vogels te diep om te foerageren! Een plausibele gedachtengang lijkt mij. 

Ergens anders las ik echter het min of meer omgekeerde verhaal. Zeespiegelstijging zorgt volgens deskundigen van Rijkswaterstaat en TU Delft juist voor verzanding van de Waddenzee. Zand dat mede door veranderende zeestromingen vooral van de Noordzeekust komt. Daar moeten ze immers steeds meer zand aanvoeren om de kust te beschermen. Mede gezien het eeuwige gebagger in de Waddenzee om vaargeulen bevaarbaar te houden, lijkt mij dat ook een plausibele gedachtengang. 

Landschappen veranderen in de tijd, al of niet door activiteiten van de mens. Jarenlang hebben we op de Waddenzee rond gevaren in ons zeilbootje. Als we dan van Vlieland of Terschelling naar Texel wilden, gingen we vaak over de Waddenzee via de geulen Vliestroom, Inschot, Scheurrak en Texelstroom, dat vonden we vaak leuker dan over de Noordzee. Varend op het Inschot kwamen we dan altijd vrij dicht in de buurt van het z.g. Zuidwalplatvorm, een platvorm voor aardgaswinning op 53º13' NB 5º11' OL. Een lelijke puist, een dissonant van formaat in het mooie en weidse waddenpanorama. 

Later kwam ik er achter dat de z.g. Zuidwalvulkaan, een dode stratovulkaan, actief in het Jura tijdperk, 160-145 miljoen jaar geleden, op exact dezelfde locatie in de Waddenzee ligt als het Zuidwalplatvorm, alleen wel een heel stukje dieper, zo'n 2000 meter onder de zeespiegel! De kegelvormige Zuidwalvulkaan had volgens Bartjens een hoogte van ongeveer 1000 meter en was aan de basis ongeveer 15 kilometer in doorsnede. Allemaal verdwenen in een tijdperk dat de mens nog in de verste verte niet in beeld was.

Geen opmerkingen: