een wereldeiland op het droge

Onderzoek Gerrit van der Heide.

Een rondje fietsen langs de buitengrens van Schokland is volgens Bartjens precies 9,18 km. Zeg maar als je het rustig aandoet ongeveer een halfuurtje fietsen. Wij hebben er ongeveer twee uur over gedaan! Maar dat had z'n reden, het was prachtig weer, er was een bankje en we hadden koffie met koek bij ons. Voorts hebben we de diverse informatieborden en overige objecten die we tegenkwamen uitvoerig bestudeerd.

Trouwens als ik de gegevens in nevenstaand onderzoek van archeoloog Gerrit van der Heide interpoleer, dan hadden we er 800 jaar na Christus nog heel wat langer over gedaan. Het huidige Schokland heeft bij een oppervlak van ca. 143 ha een omtrek van 9,18 km, in 800 was het oppervlak 3564 ha, dus praktisch 25 keer zo groot! Met een omtrek van ruim 229 km zouden we er met ons fietstempo dan dik 50 uur over gedaan hebben. Leuk weetwatje, zo blijft Schokland hoe dan ook intrigeren, of het nou over de huidige status of over de geschiedenis van het voormalige eiland gaat.

Neem het interactieve informatiepunt, zo heb ik het althans genoemd. Een bankje, een tafeltje, een informatiebord met tekst en uitleg en allerlei wisselende voorstellingen van Schokland die je zelf te voorschijn kan draaien. En niet te vergeten een afvalbak waarop iemand een sticker heeft geplakt met een gezicht en de tekst: 'Champ 1982 Has a posse'. Opvallend, het heeft uiteraard niets met Schokland te maken, maar het is evengoed een intrigerend verschijnsel daar in 'the middle of nowhere'. 'Dirty street elements' verwacht je gewoonlijk in de stad, niet hier in de vrije natuur. Enfin genoeg hierover, het is nou ook weer niet iets om je echt druk over te maken.

Emmeloord op Schokland.

Even verder, voorbij de drukke N352, die Schokland a.h.w. opdeelt in een Noordelijke en Zuidelijke helft, passeerden we de z.g. Gesteentetuin, welke we links lieten liggen. Die hadden we een tijdje geleden nog bezocht, zie mijn stukje '12e zondag p.m.' van 6 april j.l. Maar verderop, in het noordelijkste puntje van het voormalige eiland, werd het weer interessanter. Daar hebben ze nog in het begin van de vorige eeuw, toen Schokland dus allang ontruimd was, in het havengebied een woning gebouwd voor de lichtwachter. En nog weer later, in 1922 om precies te zijn, een z.g. misthoornhuisje. De gebouwtjes stonden er nu maar verstild bij, een accent uit de schokkende geschiedenis van dit voormalige eiland. Als rijksmonument en werelderfgoed-deel weinig meer dan van cultuurhistorische waarde. Hoewel, de lichtwachterswoning schijnt nog weleens als vergaderruimte te worden gebruikt. Naast de woning staat ook nog een replica van de vroegere vuurtoren, die ze daar in 2007 nog hebben neergezet.

Wat een prachtig gebiedje toch, de stilte in die enorme ruimte onder een alles overkoepelend zwerk, de vogels, de verscheidenheid aan vegetatie, alles. Hoe vaak je hier ook komt, het blijft een beleving van niveau, ook als je beseft hoe het er hier ooit aan toegegaan moet zijn. Het staat volgens ons dan ook volkomen terecht op de werelderfgoedlijst, prachtig! Terug in Middelbuurt, ons vertrekpunt die ochtend, hebben we alvorens weer huiswaarts te keren nog op het zonnige terras van het museumrestaurant aldaar de inwendige mens versterkt.