In mijn stukje 'Goeie shit' van 13 juli 2013 schreef ik over de blikjes 'Merda d'artista' uit 1961, ofwel over de uitwerpselen van de Italiaanse kunstenaar Piero Manzoni (1933-1963). Een serie van negentig blikjes, elk gevuld met 30 gram poep, per stuk te koop voor de dagprijs van 30 gram 18-karaats goud! Ik heb geen idee hoeveel blikjes van deze z.g. conceptuele kunst er zijn verkocht aan musea o.d.
maar zijn beroemdste werk in de catalogus van het 'Tate Modern' in Londen heet in ieder geval wel 'Artist's shit'. De reden om een museum voor beeldende kunst min of meer te ontheiligen met zulke laag-bij-de-grondse menselijke processen, is een protest tegen de absurde prijzen die voor moderne kunst moeten worden betaald.
Nu las ik onlangs in de krant, dat er binnenkort in het Solomon R. Guggenheim Museum in New York een 18-karaats gouden toilet wordt geplaatst. En niet alleen als kunstwerk maar ook als werkende vergaarbak voor menselijk afval. Over interactieve kunst gesproken! Ook de Italiaanse kunstenaar Maurizio Cattelan (1960) wil hiermee de obscene rijkdom in de kunstwereld aan de kaak stellen. Het Guggenheim verwacht dat de mensen in de rij zullen staan, om hun behoefte op het gouden potje te kunnen doen! Er schoot me, toen ik dat las, een ouwe mop over een gouden toilet te binnen, het slaat nergens op, maar voor de gein wil ik hem hier toch even kwijt.
Een man wordt 's morgens met een kater wakker nadat hij bij nieuwe mensen verderop in de straat een feestje heeft gehad. Ik heb weer eens te veel gedronken, mompelt hij voor zich uit, en ik zal me ook wel weer als een beest hebben gedragen. Ik moet mij eigenlijk gaan excuseren, maar waar was het feest ook alweer? Hij weet zich nog te herinneren dat de gastvrouw er leuk uit zag, en hun huis mooi was ingericht. En dat hij, toen de wc beneden bezet was en ontzettend nodig moest, boven een toilet is gaan zoeken. En dat hij daar op een gouden toilet heeft gezeten! Dat is bijzonder dacht hij, dat heeft niet iedereen, ik ga gewoon aanbellen in de straat en vraag of ze een gouden toilet hebben. Dan weet ik genoeg, en kan ik ze bedanken en mijn excuus aanbieden. Zo gezegd zo gedaan, een paar huizen verderop was het kennelijk al raak. Een knappe vrouw keek hem na zijn vraag vanuit de deuropening even met gefronste wenkbrauwen aan, voordat ze zich omdraaide en riep: Kees, hier staat de vent die gisteravond in je tuba heeft gescheten!
Een mopje dat een beetje tot m'n verbeelding spreekt, want mijn vader speelde vroeger tuba en borg dat ding altijd op in de hangkast.
(zie anekdote in mijn stukje 'wind' van 26 juli 2008)
De abominabele bedragen die voor moderne kunst worden neergeteld - een gouden toilet is daar een prominent symbool van - maken de excessen en de ongelijkheid zichtbaar die de littekens van onze maatschappij vormen. Maar dat is nog tot daar aan toe. Veel gekker is eigenlijk dat we er nog een betekenis in vinden ook. Een kunstwerk tussen twee haakjes, waarvoor een obsceen hoog bedrag betaald is, is tegelijkertijd een fenomeen waarvoor drommen mensen naar het museum komen. Wat een investering is voor de elite, is vermaak voor de rest. Een onbegrijpelijke paradox. Maar misschien dat we het gaan begrijpen als we in New York eens een keer rustig onze behoefte kunnen doen op het gouden toilet van Maurizio Cattelan. Dat die glimmende poepdoos uiteindelijk een filosofisch toilet blijkt te zijn!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten