Het beeld als last?!

Wat wil Marlene Dumas (Kaapstad, 1953) eigenlijk zeggen met haar expositie 'The image as burden' in het Stedelijk Museum in Amsterdam. 'The image as burden' zoiets als 'Het beeld als last'. Dumas houdt zich bezig met de psychologie van het kijken. Beelden zijn volgens haar altijd politiek. Er wordt altijd iets aan toegekend, bijvoorbeeld dit is crimineel of terroristisch, en dat is erotisch.

De titel van de expositie 'The Image as Burden' verwijst naar haar gelijknamige schilderij uit 1993. Een man draagt zijn vrouw in de armen. Het is een still uit de tragische liefdesfilm Camille uit 1936. Het beeld roept echter ook associaties op met andere beelden. Bijvoorbeeld het christelijke piëta-motief, de bewening van Christus dode lichaam door zijn moeder. Of de talrijke hedendaagse nieuwsfoto's uit ramp- of oorlogsgebieden. 'The Image as Burden' met zijn uiteenlopende connotaties is illustratief voor de manier waarop Marlene Dumas de beeldcultuur van heden en verleden benadert en verwerkt in haar schilderijen. Er is altijd spanning voelbaar tussen het bronmateriaal waarmee het begint en de verbeelding waarmee het eindigt, tussen het schilderkunstig gebaar en de illusie van de voorstelling. De tentoonstelling bood een representatief overzicht van het oeuvre, dat de al sinds de jaren zeventig in Amsterdam woonachtige Zuid-Afrikaanse Marlene Dumas heeft opgebouwd. Haar schilderijen van existentiële onderwerpen als liefde, dood, verlangen en schuld stemden mij niet bepaald vrolijk.

Maar dat hoeft natuurlijk ook niet altijd, haar werk stemt tot nadenken! Zij reikt als kunstenaar items aan en confronteert ons daar mee. We zijn als beschouwers verantwoordelijk voor onze eigen interpretatie! Ik bewonder in ieder geval haar verwondering over de diverse beeldtijden, die zich door haar met een scala aan culturele associaties tot nieuw werk laten mengen!