Kranenburgh

Jan Adriaanszoon Leeghwater schijnt in zijn tijd (1575-1650) De Rijp 'het beste dorp van Holland' te hebben genoemd. Of hij daar destijds gelijk in had is moeilijk te beoordelen. Een feit is dat het huidige dorp nabij De Beemster, ondanks de vele geparkeerde auto's in dit kleinschalige gebiedje, nog een plaatje is om te zien. De smalle straatjes en de weelderig geornamenteerde zeventiende eeuwse huizen aan de Tuingracht, velen als gevolg van de slappe veenbodem opgetrokken in hout, maakte dat we onze wandeling beleefde als een verrassende stap terug in de geschiedenis.
De lange wachttijd op het terras van 'Het Wapen van Munster' was even een dompertje. De vertraging door de ongelukkige bediening van een chagrijnige en overspannen serveerster die alles in d'r eentje moest doen, stond enerzijds misschien symbolisch voor de tred in dit 17de eeuwse dorp, maar was anderzijds jammer genoeg eigentijds en bovenal irritant!

Daar stond weer tegenover, dat de tocht door het zonnige landschap van de Beemster en de Schermer naar Bergen, het overbekende kunstenaarsdorp nabij de geestgronden, natuurlijk een verademing was met dit fraaie weer. Zoals voor Leeghwater De Rijp het beste dorp van Holland was, is voor mij Noord Holland één van de mooiste of misschien wel mooiste provincies van Nederland. Het immense zwerk, de ruimte daaronder, de dijken en niveau verschillen in het landschap, de poldermolens, sloten, vaarten en tochten, de klein schaligheid van de oude stadjes en dorpen om de drooggelegde plassen, prachtig allemaal!

In Bergen staat sinds april 1993 museum 'Kranenburgh', een klein museum dat zich behalve op eigentijdse kunst ook concentreert op de expressionistische kunstuitingen uit periode van de Bergense School (1915-1925).
Met ons eerste bezoek aan dit museum dat dus al 16 jaar bestaat, hebben we een overzichtstentoonstelling van dichter en beeldend kunstenaar Christiaan Johannes van Geel (1917-1974) gezien, genaamd 'Het mooiste leeft in doodsgevaar'. Op deze bijzondere tentoonstelling werden veel gedichten gepresenteerd 'Ik leef om iets af te maken maar de variaties zijn eindeloos' of 'Ik ben in beesten opgesomd, om weerklank die op vleugels gaat. Geen rust is ooit geheel voltooid, dan die niet afziet van de vlucht' om er maar een paar te noemen. Maar ook héél veel Actions Surréalistes en tekeningen, de malle billenvogel bijvoorbeeld, simpel maar knap gevonden vind ik, en verder veel foto's van allerlei objecten, brieven, handschriften en bijzondere uitgaven. Opvallend vond ik het formaat van de meeste kunstwerken, wonderlijke kleine prentjes, veelal niet groter dan ongeveer 15cm in het vierkant. Een groot deel van zijn werk schijnt te zijn verbrand toen zijn huis in Groet in 1972 in vlammen opging.

We sloten ons bezoek aan museum Kranenburgh af met een wandeling door de beeldentuin rondom het gebouw, met diverse beelden van kunstenaars als Nico van Stralen, Ingrid Opstelten, Lies van der Sluis, Henk van den Idsert en Lucebert. Toen ik het beeld van Lucebert zag, schoot mij de regel 'Alles van waarde is weerloos' te binnen uit zijn gedicht 'De zeer oude zingt' uit 1974, en zag ik ineens de parrallel met 'Het mooiste leeft in doodsgevaar' van tijdgenoot van Geel!