Schotland

Vier mannetjes met een gemeenschappelijke interesse voor van alles en nog wat maar in het bijzonder voor architectuur en industriële vormgeving. Heerenleed 2008, op excursie naar Schotland vanaf dinsdagmiddag 29 april t/m maandagochtend 5 mei j.l. Een rondje dat begon en eindigde in het Engelse Newcastle op ca. 120 km ten zuiden van de Schotse hoofdstad Edinburgh.



Rond zes uur 's avonds vertrokken we met de M.S. 'King of Scandinavia' uit IJmuiden, om vervolgens ca. veertien uur later 's morgens om negen uur plaatselijke tijd (we hadden ons klokje inmiddels een uur terug gezet) in Newcastle van boord te rijden.
In begin is het links rijden even wennen vooral bij rotondes, maar na een paar uurtjes ben je al aardig aan het verkeersbeeld gewend. We nemen een kustroute naar Edinburgh die ons zoveel mogelijk over binnenweggetjes voert, met fraaie uitzichten op zee en het prachtige landschap. In Bamburgh bekijken we het enorme 'Bamburgh Castle' en via een getijdenweg (bij hoogwater onbegaanbaar) rijden we naar 'The Holy Island of Lindisfarne' en kijken daar een poosje rond. Na dit alles te hebben gezien nemen we voor het laatste stukje naar Edinburgh maar de snelste route, om nog een beetje tijdig een hotel te kunnen regelen. Dat blijkt geen probleem te zijn, dicht in de buurt van de 'Old Town' vinden we in de Grove Street bij de 'Fountain Court Group' een appartementje voor de nacht.

Te voet gaan we daarna de binnenstad in, kijken wat rond, drinken in een aardige kroeg een paar pinten bier en eten een eindje verderop 'Haggis', een typisch Schots gerecht dat volgens wikipedia al door de oude kelten werd gegeten. Van de wetenschap wat erin zit en hoe het gemaakt wordt raakte ik bepaald niet in een juichstemming, maar het was er daardoor niet minder lekker om! Begeleid door het sfeervol verlichte 'Edinburgh Castle' hoog op de rots, wandelden we vervolgens terug naar ons appartement, het was bedtijd.

De wandeling de andere morgen voerde ons langs diverse projecten in de stad, maar in het bijzonder naar het controversiële Schotse Parlementsgebouw, dat naar een ontwerp van de spaanse architect Enric Miralles in 2004 is opgeleverd. Maar voordat we ons in het gebouw mogen en kunnen begeven worden we eerst gecleand, bij de entree worden we separaat aan de inhoud van onze zakken door de scanner geleid. We komen er goed doorheen en even later wonen we een poosje vanaf de publieke tribune in de grote zaal, een plenaire vergadering mee van het Schotse Parlement. Maar behalve dat we de zaal nu functioneel in gebruik zien en beleven, kijken we natuurlijk ook rond hoe het één en ander is gemaakt. Het is een prachtige en sfeervolle zaal, maar de ingewikkelde knooppunten van de imposante houten draagconstructies boven ons hoofd dwingen pas echt respect af.

Na dit bezoek gaan we per taxi terug naar onze eigen auto, om vervolgens via een route door de 'Highlands of Scotland' naar een volgende pleisterplaats voor de nacht te rijden, maar zover zijn we voorlopig nog niet. We rijden noordwaarts via de haven, waar we nog even een blik werpen op de 'Britannia' die daar sinds 1998 ligt. Het is het jacht waarmee de Britse koninklijke familie ruim veertig jaar mee over de wereldzeeën heeft gevaren. Een eindje verder lunchen we in cafe 'The Rail Bridge' met een mooi uitzicht op de prachtige en wereldberoemde spoorbrug uit 1890 over de 'Firth of Forth'. We rijden na de lunch over een toch ook wel indrukwekkende parallelle verkeersbrug, gebouwd in de jaren zestig van de vorige eeuw, naar de overkant, en volgen daar nog een tijdje een prachtige kustroute richting St. Andrews en Dundee. In Dundee bekijken we bij Ninewell's Hospital een wonderschoon projectje van architect Frank Gehry uit 2004, het 'Maggie's Cancer Caring Respite Centre', een paviljoenachtig gebouwtje op een heuvel waar ze het leven voor kankerpatienten in gevorderd stadium zo draaglijk mogelijk proberen te maken. Vervolgens rijden we richting Perth en Crieff via een route die ons gedeeltelijk door de Highlands voert, we zien de besneeuwde bergtoppen in de verte voor ons, die rond de 1100 meter hoog moeten zijn. Als we in Crieff zijn aangekomen, vinden we het mooi geweest voor deze dag, en gaan we op zoek naar een eet- en slaapgelegenheid. Beiden vinden we in het 'Yann's at Glenearn House' een groot oud Victoriaans huis, dat is ingericht voor B & B maar waar we ook kunnen dineren.

De volgende morgen rijden we door een prachtig landschap richting Glasgow. Onderweg bezoeken we even de door 'Famous Grouse' overgenomen whisky distilleerderij van 'Glenturret', Scotland's Oldest Distillery uit 1775, en in Helensburgh bezoeken we 'De Hill House', een villa, compleet met inrichting in 1904 ontworpen door de Schotse architect Charles Rennie Mackintosh (1868-1928). Het was voor mij een beetje een feest der herkenning, want ik had 'De Hill House' ook in 1973 al eens bezocht. Als we Glasgow binnen rijden, zoeken we eerst weer een plekje voor de nacht. Die vinden we in 'The Sandyford', een hotel dat praktisch in het centrum ligt. We wandelen vervolgens een paar uurtjes door het centrum van de stad, en bekijken hier en daar een paar meer en minder bekende gebouwen. Gezellig kun je het grootste deel van het centrum van Glasgow niet noemen. Een uitzondering is de Ashton Lane, een kort straatje waar veel studenten samen komen en waar veel kroegen en eethuisjes zijn te vinden. Hier hebben we in de 'Ubiquitous Chip' prima gegeten. Na op een verwarmd terras nog een laatste pint te hebben gedronken, was het wel weer tijd om op één oor te gaan.

De andere dag hebben we 'The Glasgow School of Art', 'The Willow Tea Rooms' en nog een paar meer of minder bekende projecten van wijlen Mackintosh in Glasgow bekeken. Ook 'The Glasgow School of Art' had ik al eens in de jaren zeventig gezien, vooral de fraaie en bijzondere inrichting van de bibliotheek in dit gebouw stond mij nog helder voor de geest. Verder hebben we in een een open dubbeldeks bus nog een citytour gedaan door de stad, en toen was het weer tijd om op te stappen. Even ten zuiden van Glasgow in het plaatsje Falkirk hebben we 'The Falkirk Wheel' in werking gezien. Deze in 2002 geopende unieke roterende scheepslift, verbindt het Forth & Clyde Canal met het Union Canal, een hoogte verschil van ca. 25 meter. Een bijzonder bouwwerk! Na dit bezoek gingen we verder zuidwaarts, richting Carlisle. Even buiten het plaatsje Selkirk dat nog net in Schotland ligt, vonden we weer een plaatsje voor de nacht. 'Philipburn' hete het deze keer, een Country House Hotel & Restaurant. We eten en slapen er heerlijk. Leuk was ook, dat we 's avonds van de eigenaar in de lounge, op een heel plastische wijze uitgebreid tekst en uitleg kregen over de verschillende whisky soorten in zijn land.



De laatste dag rijden we door een prachtig glooiend landschap via allerlei boeren landweggetjes met veel te openen hekken en ondiepe beekjes, richting 'Hadrianus Wall'. Een door de gelijknamige Romeinse keizer aangelegde muur omstreeks het begin van onze jaartelling ter versterking van de grens. Grote gedeelten van de ca. 117 km lange muur, die van west naar oost loopt, zijn in de tijd onzichtbaar geraakt, maar toch is er ook wonderlijk veel van de muur en de bijbehorende forten in de loop van de eeuwen bewaard gebleven. Het museumpje in Corbridge met bijbehorend buitengebiedje gaf een goed beeld van de leefwijze hier in de Romeinse tijd.
Alvorens we ons melden bij de boot (vertrektijd 17.30 uur plaatselijke tijd) die ons weer naar IJmuiden moet brengen, bekijken we in Newcastle aan de oevers van de rivier de Tyne nog een paar projecten in het dynamische Gateshead gebied t.w. de 'Gateshead Millenium Bridge' een prachtige voetgangers-en fietsbrug uit 2001 van architect Wilkinson Eyre die in 2002 werd bekroond met de hoge RIBA Stirling Prize. Maar ook het 'Baltic Mills Gateshead', een tot kunstcentrum omgebouwde meelfabriek uit de jaren 1950, naar een ontwerp van architect Ellis Williams dat in 2002 is geopend, en het futuristische muziekcentrum 'The Sage Gateshead' van architect Norman Foster, dat daar in 2004 werd geopend, was de moeite van het bezichtigen meer dan waard.

Op het laatst moesten we ons nog een beetje haasten om op tijd voor de check-in (16.45 uur) voor de afvaart te komen. Maar dat ging allemaal voorspoedig, en voor dat we er eigenlijk goed en wel erg in hadden zaten we ineens weer op de boot naar huis. Nog één nachtje op zee restte ons van het einde van een prachtige HL trip!