Spiegelkijken is lang niet zo eenvoudig als dat je denkt, er zitten meer haken en ogen aan dan je kan vermoeden. Psychologen op de universiteit hebben zelfs een cursus spiegelkijken ontworpen voor mensen met een negatief lichaamsbeeld. Een fenomeen in de hedendaagse westerse samenleving waar nog al wat mensen aan schijnen te lijden, las ik.
Je kan de spiegel vanuit de wetenschap op diverse manieren bezien, niet alleen vanuit de psychologische hoek, maar ook vanuit de filosofische hoek of vanuit de hoek van de wis- en natuurkunde. En verder gaan er in alle toonaarden ook nog aardig wat liedjes en sprookjes over spiegels, spiegelbeelden en gebroken spiegels. Wie kent niet het sprookje van Sneeuwwitje en de toverspiegel 'Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste in het land' een verhaaltje over vermeende schoonheid, rijkdom en macht, waarbij Sneeuwwitje de machtige toverspiegel uiteindelijk een klein gebroken handspiegeltje voorhoud, en deze zijn eigen gebarsten, kapotte zelf ziet.
Kijk en luister ook eens naar de knotsgekke carnavalshit van ene Jeff Hoeyberghs uit Vlaanderen genaamd 'Spiegeltje, spiegeltje aan de wand' Jeff Hoeyberghs schijnt tevens bekendheid te genieten als plastisch chirurg en tv-dokter van De Wellnesskliniek op VTM.
Spiegel, wat laat je me zien vandaag? Laat je me vandaag met of zonder masker zien? Laat je me alleen de buiten kant zien? Of laat je me ook zien hoe ik me voel?
In bovenstaand gedichtje wordt er uberhaupt van uit gegaan, dat je wat te zien krijgt in de spiegel. Vanuit de westerse filosofie benaderd is dat natuurlijk ook zo. Maar in de zenfilosofie denken ze daar anders over. Ik las een verhaal van ene Masao Abe, nestor van de Japanse Kyotoschool, die in dit verband de kloof tussen de westerse- en oosterse benadering probeert te overbruggen. Ik citeer een klein stukje uit zijn verhaal dat Spiegel heet:
Het zenboeddhisme is van oorsprong een afsplitsing van hindoeïsme. Gautama Boeddha, die in India leefde van 560 tot 480 voor Christus, heeft als eerste Sunyata, de verlichting bereikt. Hij heeft dat goddelijke moment gekend waarin je werkelijk begrijpt dat alles wat je van buiten krijgt aangereikt - dichotomieen, woorden, ideeen, gewoonten - niet meer zijn dan toevallige constructen van je verstand. Zodra je dat werkelijk begrijpt, kun je gewoon zijn, hier en nu. Er is geen eeuwige waarheid en er is geen eeuwig zelf. Er is niets!
Abe legt dit begrip uit aan de hand van een mythe: Yanadata was een jongeman die nogal graag in de spiegel keek. Hij was nogal tevreden met zichzelf. Op een ochtend stapt hij uit zijn bed en ziet zijn dierbare hoofd niet in zijn handspiegel. Hij raakt in paniek en begint koortsachtig zijn kamer te doorzoeken. "Waar is mijn hoofd? Waar is mijn hoofd?" Tot hij uiteindelijk zijn kop tegen de muur stoot en zich realiseert dat hij in de achterkant van de spiegel heeft gekeken. Hij had met zijn hoofd naar zijn hoofd gezocht, terwijl het gewoon op zijn nek zat. Moraal: Je kunt geen objectief beeld hebben van je zelf. Je kunt je zelf niet zien, je bent je zelf.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten