Balans

'Links of rechts gaan is moeilijk' zag ik onlangs in het CODA Museum. Dat probleem ken ik, want ik ben tegenwoordig nogal eens op zoek naar een balans in links en rechts!

Droomwereld?

In het CODA Museum in Apeldoorn hebben we onlangs de tentoonstelling Between These Folded Walls, Utopia gezien van het fotografenduo Sarah Cooper (1974) en Nina Gorfer (1979). Een fotoserie die gaat over een aantal vrouwen in de leeftijd van 17 tot 24 jaar die om uiteenlopende redenen alles achter zich moesten laten, en ontheemd en ontworteld ergens anders opnieuw met hun leven moesten beginnen. (De leeftijd was belangrijk voor Cooper en Gorfer, want in deze jaren droom je immers volop, geloof je in de maakbaarheid van de wereld, is je identiteit nog in ontwikkeling en is de geestelijke bagage die je meedraagt anders dan op latere leeftijd.) 

Een tentoonstelling met indrukwekkende portretten, in surrealistische, theatrale en kleurrijke werelden vormgegeven. Maar niet alleen dat. Gefotografeerd als hedendaagse godinnen onderzoekt de serie ook wat bepalend is voor identiteit en gevoel van eigenwaarde. En de gelaagdheid van de beelden in zowel opbouw als betekenis onderstreept bovendien de complexiteit van die thema’s.  Een boeiende tentoonstelling!

luchtspiegeling

Donald Trump heeft de Golf van Mexico omgedoopt tot de Golf van Amerika. Maar wat te doen met het eilandje Bermeja of Vermeja, dat niet bestaat, maar toch al vijf eeuwen lang hardnekkig opduikt op maritieme kaarten? 

In een artikel in de Volkskrant van Ernst Arbouw over dit spookeilandje, las ik dat dit in 1539 ontdekte eiland op ca. 100 nm (op 22° 33’ N, 91° 22’ W) voor de kust van schiereiland Yucatán al honderden jaren niet is waargenomen. Maar dat desalniettemin Mexico dit eilandje i.v.m. olie en macht goed zou kunnen gebruiken, helemaal nu Donald Trump zijn oog heeft laten vallen op de golfwateren. 

Idioot verhaal eigenlijk, want het staat inmiddels wel vast dat Bermeja of Vermeja niet bestaat en waarschijnlijk ook nooit bestaan heeft. Dankzij o.m. satellietbeelden is het eiland dan ook pas sinds begin deze eeuw definitief van de maritieme kaarten verdwenen. Hoe is het mogelijk, ca. 500 jaar gedoe om een niet bestaand eiland, ofwel een luchtspiegeling!

Grappig

Een bord op een vuilcontainer met de handgeschreven tekst 'Geen afval ingooien, alleen bewoners' is uitgeroepen tot grappigste 'taalvout' van 2024. In de Grote Taalvoutverkiezing kreeg deze tekst de meeste stemmen meldt het humoristische taalplatform Taalvoutjes, dat vandaag 13 jaar bestaat. Leuk! Nu we toch bezig zijn, onlangs hoorde ik in een twistgesprekje een vader tegen zijn 15 jarige zoon zeggen of hij wel besefte dat ie minderjarig was, waarop de zoon zei 'hoezo minderjarig, ik ben net zo vaak jarig als jij'. Ook leuk!

'midden in Wezep'

Bovenstaande tekening is in de jaren twintig van de vorige eeuw gemaakt door de Zwolse kunstenaar Teun van der Veen (Zwolle, 1902-1992). Behalve dat de rails van de Zuiderzeetram, die daar van 1908 tot 1931 hebben gelegen waren verdwenen zag de plek, die 'midden in Wezep' werd genoemd, er eind jaren vijftig nog net zo uit. Het hekwerk voor de kerk, was destijds op zaterdag- en zondagmiddag een geliefde ontmoetingsplek voor oudere tieners en jonge twenners, zeg maar voor hangjongeren. 

Volgens cabaretier Herman Finkers was in Almelo altijd wel wat te doen, het stoplicht sprong daar immers vaak op rood en dan weer op groen. Niet erg spectaculair, maar 't was in ieder geval iets, in Wezep hadden ze eind jaren vijftig zelfs nog geen stoplicht!

Amerika

De moedeloos makende ontwikkelingen in de Verenigde Staten volg ik zo goed mogelijk via de krant en het journaal. De normalisering van het volstrekt abnormale onder Donald Trump vind ik ronduit schokkend, hij gaat te keer als een olifant in de porseleinkast. Erg deprimerend allemaal! Toch wil ik niet bij de pakken neerzitten, niets is immers blijvend, ook de periode Donald Trump gaat voorbij! 

Laten we daarom stoppen met het drama, de wereld vergaat niet. Wat telt, is hoe wij er mee omgaan. Democratie is niet alleen goed als een ons welgevallige kandidaat wint. Democratie is sterker dan één persoon, ook in de V.S. al zijn ook daar aardig wat mensen geschokt. Onheilsprofeten roepen zelfs dat het einde van de democratie nabij is, dat checks and balances dreigen te verdwijnen. Maar laten we even ademhalen! 

Nostradamus voorspelde volgens Bartjens al het einde van de wereld, maar dat is gelukkig nog niet uitgekomen. Zo kunnen we nu nog steeds aan de hand van onze wereldgeschiedenis terugkijken en lessen trekken. Wat zou het trouwens mooi zijn als we nu reeds in de geschiedenis konden terugkijken op de 2e regeerperiode van Donald Trump. Hoe hij de wereld heeft achtergelaten. De generaties na ons zullen zich vast afvragen: wat kunnen wij hiervan leren en hoe kan het beter. Maar goed, zover is het dus nu nog even niet. 

Goed, ondanks relativering over zaken als democratie, rechtsorde, politiek etc. blijft o.m. klimaat natuurlijk wel een zorg van niveau die je niet weg kan redeneren. Al zouden we daar honderd jaar geleden uiteraard een nog groter probleem mee hebben gehad. Want in onze tijd worden er volop technologieën ontwikkeld voor b.v. opslag van energie, en dat stemt weer optimistisch. En als je kijkt naar wat er op de puinhopen van twee wereldoorlogen is ontstaan kan je ook alleen maar positief zijn. De Euopese Unie, Verenigde Naties, NAVO en diverse andere organisaties die internationaal samenwerken, dat is toch fascinerend. Trump heeft het Parijse klimaatakkoord dan wel opgezegd, maar de andere landen gaan door. Zelfs in de Verenigde Staten houden grote bedrijven eraan vast. 

Al met al is de zorg over de stabiliteit van het democratische systeem in ons deel van de wereld niet gering. Desalniettemin ontleen ik hoop en optimisme uit wat ik zie en waarneem. Is dat klein en naïef? Mogelijk, maar het is volgens mij de enige manier om staande te blijven, en goed met elkaar om te blijven gaan!

Vergeten Ramp

Onlangs hebben we in Stadsmuseum Harderwijk 'De Vergeten Ramp van 1825' gezien. Een expositie over een vrijwel vergeten hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis t.w. de grote watersnood van februari 1825, die delen van de Noordwest-Veluwe, Overijssel, Friesland, Groningen en Noord-Duitsland verwoestte. In de nacht van 3 op 4 februari 1825, werd Nederland geteisterd door een noordwesterstorm. Het regende, rivieren overstroomden en dijken die in het natte najaar al verzadigd waren, begaven het. Rond de Zuiderzeekust eiste de storm 800 doden, waarvan tientallen levens op de Noord Veluwe, met name in Doornspijk en Oosterwolde. Veel prenten, schetsen, brieven en anekdotes etc. Alles bij elkaar een bijzondere expositie die het 200-jarig herdenkingsjaar van deze dramatische gebeurtenis markeert!