Mahlers 6e symfonie

Het tiendaagse Mahler Festival 2025 in Het Concertgebouw in Amsterdam zit er bijna op. Lang niet alles heb ik gehoord of gezien, maar Mahlers 6e symfonie, uitgevoerd door het Chicago Symphony Orchestra onder begeleiding van dirigent Jaap van Zweden heb ik afgelopen woensdag op TV helemaal kunnen volgen. Een mooie, overrompelende en spectaculaire beleving van ruim 80 minuten lang!

In de Volkskrant las ik onlangs onderstaande recensie van ene Jenny Camilleri over deze uitvoering, waar ik me aardig in vinden kon:  

Mahlers donkerste symfonie belooft geen verlossing, en die intensiteit klinkt door in de geweldige regie van Van Zweden. 

Onze trommelvliezen kunnen af en toe de decibellen amper aan, maar daarom zijn we hier, voor de beroemde blakende koperblazers van het Chicago Symphony Orchestra (CSO). 

Opgehitst door een imposante falanx van slagwerk rukken ze in de opening van Mahlers Zesde symfonie onverschrokken op. We zitten meteen op het puntje van onze stoel. 

Het CSO is het enige Amerikaanse orkest op het Mahler Festival. Vanaf 2027 zal het zijn chefdirigent, Klaus Mäkelä, delen met het Concertgebouworkest, maar vandaag staat voor de gasten uit Chicago Nederlands beroemdste levende dirigent, Jaap van Zweden. 

Mahlers donkerste symfonie belooft geen hoop, verlossing of paradijs. De mens strijdt heldhaftig tegen het noodlot en verliest, in dit geval in een reeks glorieus gespeelde gevechten, door Van Zweden met militaire precisie geregisseerd. 

Tussen het geweld van het openingsdeel zetten warmbloedige strijkers het Almathema in, genoemd naar Mahlers echtgenote. Het voelt eerder als een wanhopige smeekbede dan een liefdesverklaring. 

Het Scherzo is een nachtmerrie geschilderd in verschroeiend felle kleuren door balkende houtblazers en heulende hoorns, met het waggelende menuet als een surrealistisch tussenspel. Van Zwedens dirigeerstok vliegt uit zijn hand, een violist raapt hem op. Iedereen speelt onverstoord door. 

Glimmende violen bieden respijt in het Andante, maar de troostzoekende hoboen hoornsolo’s klinken slechts als een luchtspiegeling van geluk, ver en onbereikbaar. Het slotdeel is een overrompelend klankspektakel. De held voert een titanische strijd, maar wordt geveld door de gigantische houten Mahlerhamer. De twee verpletterende slagen moet je echt live horen; opnames kunnen onmogelijk het hartverlammende schrikeffect weergeven. Jenny Camilleri.

Mahlers 6e symfonie door het Chicago Symphony Orchestra o.l.v. Jaap van Zweden 14/5, Concertgebouw, Amsterdam. Terugluisteren via NPO Klassiek.