woensdag, november 08, 2017

Noordzee, dynamische habitat


'De stand van de Noordzee: behoorlijk gewond' las ik onlangs in Sir Edmund, de wekelijkse bijlage van de Volkskrant. Een interessant artikel van Cor Speksnijder over Tinka Murk (Harderwijk, 1959) hoogleraar mariene dierecologie en duiker dat mij intrigeerde. Al van jongs af aan trekken allerlei aspecten in en over de Noordzee mijn aandacht. Zie o.m. mijn stukjes 'varen op zee' van 2 maart 2006, 'Noordzee' van 3 november 2008, 'Klaverbank' van 8 oktober 2011, 'druk op zee' van 29 juli 2012 en 'Zeenatuurgebied Klaverbank!' van 14 mei 2015. En niet in de laatste plaats ben ik geïnteresseerd omdat ik er zo graag op zeil.

Centrale vraagstelling in de oratie die Tinka Murk onlangs hield bij haar inauguratie als hoogleraar mariene dierecologie aan de Wageningen Universiteit was: Hoe valt de wens om de natuur op de Noordzee beter te beschermen te rijmen met de alsmaar toenemende drukte op de Noordzee? Scheepvaart, visserij, olie- en gasboringen, windmolenparken, zandwinning, recreatie en noem maar op, vormen een uitdijende barrière voor de natuur op de Noordzee. Allerlei aspecten passeerden in haar oratie de revue, vervuiling, de bodemgesteldheid, de visstand en de verwachte veranderingen daarin, de invloed van windmolenparken op het zeeleven, de invloed van zandwinning op het ecosysteem en wat eigenlijk de grootste bedreigingen zijn voor de Noordzee.

Problemen te over, niet voor niets noemt Murk de Noordzee 'behoorlijk gewond'. Aan de andere kant klonken er ook positieve geluiden. De bodemgesteldheid veranderd langzaam maar zeker in positieve zin door verbeterde vismethodes. Ook is de Noordzee is de afgelopen decennia schoner geworden, en hebben maatregelen om bepaalde vispopulaties op peil te houden hun vruchten al afgeworpen. Daarentegen trekken andere soorten weg en komen er nieuwe soorten bij, maar dat heeft alles met de opwarming van het klimaat te maken. En in en om die vervelende windmolenparken, waar er steeds meer van komen, tiert het zeeleven welig, vissen vinden er beschutting evenals krabben, kreeften, zeeanemonen en allerlei ongewervelde beestjes. En ook zandwinning levert op termijn meer aanwas van biomassa af op de bodem.

Prachtig, maar we zijn er nog lang niet. De grootste bedreiging die boven al dit moois blijft hangen is volgens Murk een overheidsbeleid waarbij geen grenzen worden gesteld. Onder die eeuwige vermaledijde economische druk wordt er wat bescherming van bepaalde gebieden betreft veel te vaak te veel water bij de wijn gedaan. Veranderingen kunnen we weliswaar niet tegenhouden, de Noordzee heeft altijd veranderingen ondergaan, en dat zal zo blijven. Zevenduizend jaar geleden stond de Noordzee zelfs nog droog en liepen er jagers rond. Maar waar we volgens Murk wel voor kunnen zorgen is dat we bij al ons doen en laten, het ecologisch systeem tijd en ruimte geven om zich te kunnen aanpassen. Om de Noordzee beter te maken is dat wel het minste waar we voor moeten zorgen!

Geen opmerkingen: