zondag, mei 31, 2009

de Aare



Onlangs trok ik één van m'n eerste excursiefotoboeken uit de kast. Viel er een door mijzelf geschreven ansichtkaart uit Bern op de grond. Vanzelfsprekend gingen mijn gedachten bij het lezen tweeënveertig jaar terug in de tijd, naar die architectuurexcursie in Zwitserland, juli 1967. We hebben daar in vijf dagen veel, destijds internationaal bekende en minder bekende architectuurprojecten bekeken en bestudeerd in Basel, Bern, Zurich en St. Gallen. Een boeiende maar enerverende excursie!

Maar buiten de architectuur om deden we uiteraard in die vijf dagen ook nog wel eens wat anders. Zwemmen bijvoorbeeld, met name de zwempartij in de rivier de Aare komt me na al die jaren weer helder voor de geest. Toen ik samen met een paar collega's tegen de avond, na een drukke en slopend warme excursiedag in Bern, de stad in liep om wat te eten en te drinken, zagen we vanaf een brug over de Aare ineens zwemmers stroomafwaarts door het water schieten. Na dat jaloersmakende tafereel met onze zweterige lichamen een tijdje te hebben aangezien, konden we de verleiding niet langer weerstaan. Met gezwinde spoed zijn we teruggelopen naar ons hotel, dat nog vrij dicht in de buurt lag (Hotel National, Hirschengraben 24) om onze zwembroeken te halen.



De ultieme zwembeleving was het! Op een bepaalde plek sprongen we in het heldere maar behoorlijk frisse water, en in no time zat je vervolgens midden in de rivier en had de stroom je te pakken. Met af en toe een corrigerend slagje zwom je als een dolfijn een kilometertje stroomafwaarts richting een klein steigertje aan bakboord, vlak voor een aantal stroomversnellingen en een watervalletje even verderop aan stuurboord. Een spannend en fascinerend spelletje dat we daar zeker een keer of vier hebben herhaald. Water in, op tijd corrigeren zodat je niet voorbij het steigertje schoot, water uit, eindje stroomopwaarts lopen en het water maar weerin. En in een mum van tijd was je dan weer terug bij het steigertje, waar je je dan met enig geploeter weer uit het water hees.

Die prachtige zomeravond daar in Bern, eind juli 1967 blijkt in mijn geheugen te zijn gegrift!

vrijdag, mei 29, 2009

Pinksteren



Vanmorgen zag ik vanuit onze tuin de kinderen op de Vrijeschool tegenover ons het feest van de fiere Pinksterblom vieren. Allemaal in het wit gestoken zongen en dansten ze met veel plezier om een meiboom met zwierige veelkleurige linten en slingers, die ze op het speelplein hadden opgesteld. De tekst van wat ze zongen kon ik niet echt goed verstaan, maar ik meende de wijs van 'Hier is onze fiere Pinksterblom' te horen.

Hier is onze fiere Pinksterblom
en ik wou hem zo graag eens wezen!
Met haar groene kransen op het hoofd
en met haar klinkende bellen.
Recht is recht, en krom is krom,
belief je wat te geven voor de fiere Pinksterblom?
Want de fiere Pinksterblom moet voortgaan.


Het feest rond de meiboom of ook wel Pinksterboom genoemd, is al eeuwen oud. De boom als middelpunt van de wereld, een as met zijn wortels in de onderwereld en zijn kroon tot in de hemel, opgesierd met slingers van papier. In de folklore werd met veel ceremonie en plezier tijdens Pinksteren een ongehuwd meisje tot Pinksterblom gekozen. Pinksteren werd dan ook het feest van de liefde genoemd!
Een vrolijk gebeuren waar de christenen weer eens een eigen draai aan hebben weten te geven. Vele oude z.g. heidense gebruiken zijn door hen effectief omzeep geholpen, niets was immers heilig voor hun behalve hun eigen God, de God van de christenen. Maar het Pinksterfeest, ofwel het feest van de liefde is in tegenstelling tot allerlei andere heidense feesten toch ook voor de christenen blijven bestaan. De uitstorting van de Heilige Geest is voor hen namelijk een daad van liefde door en van hun God geworden. Zo'n liefdevolle God hebben ze volgens mij dan ook wel hard nodig, die christenen!

Want gisteren hebben we in het Groninger Museum de tentoonstelling CUBA! gezien, kunst en geschiedenis van 1868 tot heden. Er hing daar ook een schilderij uit 1930 van ene Augusto García Menocal uit Havana. Een realistisch geschilderde voorstelling van een Indiaanse heiden vastgebonden op de brandstapel. Daar om heen een aantal Spaanse monniken of priesters en conquistadores, en op de achtergrond de ongerepte jungle van Cuba. Vlak voordat de fik erin zou gaan, vroegen de geestelijken de arme Indiaan of hij zich nog wilde bekeren, want dan kwam hij tenminste nog in de hemel. Ja, ja, zo zijn ze dan zo af en toe ook wel weer, die christenen! De Indiaan, Hatuey geheten, (want het is een historische gebeurtenis uit 1512) vroeg vervolgens of zij en de blanke soldaten daar dan ook naar toe zouden gaan. Toen hij daarop een bevestigend antwoordt kreeg van de geestelijken, antwoordde de Indiaan 'O, als jullie er ook zijn, dan wil ik niet naar de hemel gaan' Klasse, dat was nogeens een kerel, hij werd dan ook beschouwd als de eerste vrijheidsheld van Cuba. Uiteraard was er in het museum nog veel meer over Cuba te zien, veel foto's vooral maar ook schilderijen, postes en van allerlei gebruiksvoorwerpen, het gaf een boeiend en interessant totaalbeeld van de geschiedenis en de ontwikkelingen daar.



Verder hebben we in het Groninger Museum ook nog prachtig gemanipuleerde onderwater foto's van Daniëlle Kwaaitaal (Bussum, 1964) gezien van het vrouwelijk lichaam 'Whispering Waters' genaamd. En ook hebben we daar de expositie 'Het absolute, het heldere' gezien, een tentoonstelling van constructivistische schilderijen van Wobbe Alkema (1900-1984). Het was alles bij elkaar genomen wel weer een aardig dagje gisteren.

zaterdag, mei 23, 2009

Fotomuseum



Het al reeds in 2002 geopende Fotomuseum Den Haag aan de Stadhouderslaan, is een onderdeel van het Gemeentemuseum daar dat er pal naast staat. Het Gemeentemuseum Den Haag bezoeken we regelmatig kan ik wel zeggen, maar in het Fotomuseum waren we tot voor kort nog nooit verder gekomen dan het restaurant daar.

'Fabulous Fictions' laat zien dat in deze fotografie niets is wat het lijkt, lazen we toen we daar ook j.l. dinsdag zaten te lunchen. Een tentoonstelling van de Italiaanse fotograaf Paolo Ventura (Milaan 1968) en zijn Nederlandse collega Jasper de Beijer (Amsterdam 1973).
Het was geënsceneerde fotografie wat we zagen, beide fotografen hebben hun camera's niet op de gebruikelijke wijze gebruikt door de wereld om hen heen te laten zien zoals die was, maar meer om hun eigen verhalen te vertellen. Met zelf gemaakte decors en rekwisieten, die op zich al bijna kunstwerken waren, hadden ze hun eigen universum gecreëerd. De verzonnen werelden hadden ze vervolgens vanuit verschillende hoeken gefotografeerd. Bij de foto's van Ventura kon je nog zeggen dat het bij de eerste aanblik leek alsof ze deel uitmaakten van één of andere natuurlijke scène, maar keek je wat beter dan zag je merkwaardige details die eigenlijk niet konden. En bij de creaties van De Beijer wist je helemaal niet meer wat je zag. Was het een prent, een installatie of een andere wereld misschien?

Technisch knap allemaal, maar totaal emotieloos! En dat moet kunst voor mij niet zijn. Kunst is emotie, het moet je kunnen ontroeren, een snaar moet worden geraakt. Uiteraard een subjectieve kijk! Bovendien kan het natuurlijk ook nog zo zijn, dat je dit soort dingen heel anders moet zien, dat je het niet als kunst moet beoordelen, maar dat betwijfel ik. Hoe dan ook, we hadden het in iedergeval allemaal vrij snel gezien.

Om een beetje bij te komen van deze poespas, hebben we daarna in het iets verderop gelegen Omniversum lekker onderuit gezakt de prachtige film 'Deep Sea' bekeken.

donderdag, mei 21, 2009

Hattem



'De IJssel in beeld' zo worden de diverse tentoonstellingen en evenementen in de Hanzesteden aan de IJssel dit jaar genoemd. Meanderend door het prachtige landschap legt de rivier vanaf Arnhem, via Doesburg, Dieren, Brummen, Zutphen, Deventer, Olst, Wijhe, Windesheim, Hattem, Zwolle, Wilsum en Kampen naar het IJsselmeer een slordige 125 km af.
Op zoek naar de momenteel dichtsbijzijnde tentoonstelling kwamen we zondag in Hattem terecht. Ons doel was het Voerman Museum, naar 'De Levendige IJssel', een expositie waarin hedendaagse kunstenaars hun kijk geven op de rivier. Maar ik had thuis niet goed naar de openingstijden gekeken, het museum is op zondagen alleen in juli en augustus geopend. Jammer, dan gelijk maar door naar Kasteel de 'Dikke Tinne' want ook dat hadden we op de nominatie staan.

Kasteel de 'Dikke Tinne' was ooit het kleinste kasteel van Nederland. Het bestaat niet meer, alleen restaurant 't Spookhuys', een gebouw dat destijds deel uit maakte van de voorburcht bestaat nog, en verder hebben ze de contouren van wat ooit was in het plaveisel van het Tinneplein en de Koestraat zichtbaar gemaakt. En dan houden ze hier ook nog graag de herinnering hoog met het zo genaamde 'Dikke Tinnen Festival'. Eén keer per jaar herleven in Hattem dan drie dagen lang de Middeleeuwen met muziek, dans, theater en oude ambachten.

Onze wandeling vanaf de Grote Gracht, de fraaie Verkentoren en de kikkerbeeldjes in de gracht, die een heus kikkerorkest inclusief dirigent voorstellen, liep via het Daendelspoortje, Korte Kerkstraat en Kerkplein naar de Markt. Na een drankje aldaar in 'De Zwarte Truffel' rommelden we via de Koestraat, Tinneplein en Adelaarshoek weer terug naar de Grote Gracht waar we de auto hadden staan. Het was een korte maar bijzonder sfeervolle wandeling, die ons volgens mij door één van de mooiste gedeelten van het pittoreske binnenstadje van Hattem heeft gevoerd. Het stomme debacle met het Voerman Museum waren we dan ook even helemaal vergeten, maar daar komen we op korte termijn hier graag een keer voor terug.

maandag, mei 18, 2009

Husbands & Wives



"Liefde is het antwoord, maar terwijl je daarop wacht, stelt de lust je een aantal heel lastige vragen" aldus Woody Allen. Gisteravond in de Catharinakapel de toneelversie van 'Husbands and Wives gezien' naar de gelijknamige film uit 1992 van Woody Allen. 'Husbands and Wives' dat werd gebracht door Theaterwerkplaats Harderwijk is drama, komedie en satire. Het is een aaneenschakeling van voorspelbare scènes uit een huwelijk. Wat je ziet is het gestuntel tussen mannen en vrouwen in een langdurige relatie. Wat je ook doet, lief en zorgzaam zijn voor elkaar, naar een goed restaurant en lekker eten of weet ik wat niet allemaal nog meer, het doet er niet toe. Intieme relaties, een wankel evenwicht, problematiek in het kwadraat eigenlijk!

Veertigers en vijftigers in de midlifecrises. Jong willen blijven is het ideaal, terwijl gelijkertijd het besef van de eindigheid van het bestaan z'n entree doet. Terwijl je toch altijd zo rationeel kon denken is verwarring nu troef. Je krijgt het even niet meer op een rijtje allemaal, het draait uit op allerlei geëxperimenteer in de relatie, op psychiaterbezoek en op scheidingen!

Het verhaal gaat in wezen over een stel overspannen intellectuelen die feitelijk hun midlifecrisis verwarren met hun crisis in hun seksleven. Ze verkeren in de illusie dat de problemen alleen bij hun partners liggen, en zoeken daarom de oplossingen in ongecompliceerde relaties met anderen. Met een mooie rondborstige aerobicslerares of met een veel te jonge maar uitdagende studente.
De ene relatie wordt na de nodige experimenten weer min of meer gelijmd, de andere groeit alleen maar verder uit elkaar. Simon, de hoogleraar in het stuk, denkt in een monoloog aan het eind hardop dat het huwelijk alleen stand houdt, door meer politiek en minder romantiek in de relatie.

De perfecte huwelijksrelatie bestaat niet! Maar als de partners in een relatie zich wat minder neurotisch en narcistisch zouden opstellen, kwamen we een aardig eind in de goede richting, was de boodschap.
Daar zit wel wat in denk ik, maar aan de andere kant, al zit je in een relatie, je moet het uiteindelijk toch ook met jezelf zien te rooien. Het is en blijft een getob allemaal, en veel wijzer ben ik van al het gemekker niet geworden, maar die illusie had ik overigens ook niet! 'Husbands & Wives' het was af en toe wel lachen, maar ik was op een gegeven moment toch ook wel blij dat ik weer buiten stond!

woensdag, mei 13, 2009

Eva



Elf jaar geleden alweer dat Eva werd geboren, dinsdag 12 mei 1998 aan het begin van de avond. Joke, Christa en ik zaten aan tafel te praten en een beetje te eten. Een groot deel van de dag al zaten we in spanning te wachten op een berichtje van Simone of Wilco. Vandaag was Simone in Blaricum naar het Gooi-Noord ziekenhuis gegaan om daar te bevallen van haar eerste kindje. De controles tijdens de zwangerschap hadden weliswaar geen aanleiding gegeven tot extra spanning of bezorgdheid, maar het is en blijft natuurlijk wel een geboorte. Er valt toch altijd iets van je af als alles weer achter de rug is, en goed is!

We zaten nog aan tafel toen de telefoon ging. Daar zal je het dan hebben! Wilco aan de lijn, we hadden er een kleindochter bij gekregen. Maar aan zijn stem hoorde ik al dat alles niet in orde was. Helemaal niet zelfs, met Simone ging het wel weer wat beter nu, maar het was een behoorlijk zware bevalling geweest, verkeerde ligging dat soort dingen. Maar het ergste was dat het kindje allerlei lichamelijke afwijkingen had en na de geboorte ook gelijk al moest worden gereanimeerd!
Hoe kan dat nou? Waar zijn al die controles tijdens de zwangerschap eigenlijk goed voor geweest? Dat hadden ze toch moeten kunnen zien!? Vragen, en nog eens vragen!

We zijn gelijk in de auto gestapt en naar Blaricum gereden. Verwarring en verdriet alom. Het kindje moest zo spoedig mogelijk naar een gespecialiseerd ziekenhuis. In het dichtst bijgelegen AMC in Amsterdam hadden ze op zo'n korte termijn geen plaats, al evenmin in het UMC in Utrecht. Alleen het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam kon op dat moment uitkomst bieden, een eindje rijden dus. Het was dan ook al voorbij middernacht toen we daar met de hele stoet arriveerden. Eva, die daar net voor ons per ambulance was aangekomen, lag inmiddels al op de intensive care. En wij, Wilco, Simone en de ouders van Wilco bleven verloren en een beetje van slag achter in het kamertje, waar Simone en Wilco de komende tijd in het ziekenhuis zouden verblijven.
We hebben nog een poosje over de gebeurtenissen zitten napraten, je zoekt op zo'n moment toch een beetje steun bij elkaar, maar veel meer konden we daar natuurlijk ook niet doen. Het was al ver na middernacht toen we eindelijk weer thuis waren in Harderwijk waar we, ondanks alle emoties maar doodmoe van de hele dag, toch nog als een blok in slaap gevallen zijn.



De andere dag maar ook in de hele week daarna reden we vaak naar Rotterdam, om Simone en Wilco een hart onder de riem te steken en om Eva te zien natuurlijk, die verbonden aan allerlei slangen en apparaten in een soort couveuse lag. Het zag er niet goed uit! Eén keer heb ik heel even haar oogjes open gezien, gelukkig had ik toen net het fototoestel paraat. Een moment dacht ik even dat het de goede kant op zou gaan, maar dat was van korte duur. Langzaam maar zeker die week drong bij iedereen het besef wel door, dat Eva kunstmatig in leven gehouden werd. Van zich zelf had ze geen levenskracht, die was gewoon nihil. Het kon zo niet langer! Dinsdag 19 mei, een week na dat ze geboren was, is ze gestorven in de armen van haar moeder, vrij van slangen en andere ongemakken. We mochten haar meenemen naar het kamertje waar Simone en Wilco de hele week al geslapen hadden. Daar is ze met iedereen om haar heen, gewassen en mooi aangekleed door Simone en Wilco. Een verwerkings- en afscheidsritueel dat volgens mij niet beter had gekund!

De dagen erna moesten er uiteraard van allerlei dingen geregeld worden. In die grote Pontiac Transport die we destijds hadden, hebben we later die week Eva samen met Simone en Wilco, zelf van Rotterdam naar het crematorium in Lelystad gereden. Een bevreemdende en beetje bizarre tocht eigenlijk, maar toch ook wel weer goed!
De aula zat tijdens de crematieplechtigheid op zaterdag 23 mei helemaal vol, warmte, veel vrienden en familie. Er werd gesproken en er werden gedichten voorgedragen. En ja, toen kwam dan toch het onvermijdelijke moment dat het kleine kistje wegzakte in de vloer. Het was voorbij, einde althans van een bewogen en emotionele week!

Op 21 november van datzelfde jaar zijn we met z'n allen nog een keer naar Rotterdam gereden, naar een Herdenkingsbijeenkomst in het Sophia Kinderziekenhuis. Daar werden de namen genoemd van de kinderen die in dat jaar dezelfde weg gegaan waren als onze kleine Eva. Andere kinderen, broertjes en zusjes maakten daar tijdens de bijeenkomst tekeningen die aan het eind van de bijeenkomst werden opgelaten boven het Sophia Kinderziekenhuis, vastgebonden aan honderden kleurige ballonnen, langzaam oplossend in het heiige zwerk. En er was ook een moment van stilte, maar daarna werd er toch ook weer muziek gemaakt, want zo is het leven nou eenmaal. Het gaat alsmaar door!
Op de uitnodiging voor deze bijeenkomst stond ook: Achter de tranen van verdriet schuilt de glimlach der herinnering!

maandag, mei 11, 2009

'Oorlog en Vrede'



Het concert onder het thema 'Oorlog en Vrede' dat Kleinkoor Caprice afgelopen zaterdagavond gaf in de Grote Kerk van Harderwijk vond ik ontroerend goed. Volgens mij stegen koor en orkest boven zich zelf uit!
Enige dissonant van de avond was voor mij de kwaliteit van de ruimteakoestiek, de geluidsreflecties overspoelden elkaar door teveel nagalm, dat uiteraard ten koste gaat van de verstaanbaarheid en de geluidskwaliteit. De Grote Kerk van Harderwijk, een prachtige ruimte, maar voor dit soort concerten eigenlijk ongeschikt, veel te weinig absorptie ook al zijn alle zitplaatsen bezet. Maar goed, genoeg hierover!
Voor de pauze werd om te beginnen de bekende 'Paukenmesse' (Missa in tempore belli) van Joseph Haydn ten gehore gebracht, en aansluitend daarop het prachtige 'Verleih uns Frieden gnädichlich' van Felix Mendelshon Bartholdy.
Maar het klapstuk van de avond kwam voor mij na de pauze met 'The Armed Man' van Karl Jenkins. Het stuk dat in april 2000 ter gelegenheid van de eeuwwisseling in de Londense Royal Albert Hall in première ging. Jenkins werd er op slag wereldberoemd mee!

Dr. Karl Jenkins (Wales, 17 februari 1944) het genie achter de voormalige popgroep 'The Soft Machine' baseerde zijn compositie op het lied l'Homme Armé. Een hit in de vijftiende eeuw waarvan de melodie diende als inspiratiebron voor een serie van laat middeleeuwse missen. Jenkins vond het toepasselijk om bij het ingaan van het nieuwe millennium een moderne 'Armed Man Mis' te componeren die terugkeek op misschien wel de meest oorlogszuchtige en destructieve eeuw uit de menselijke geschiedenis, maar die ook vooruitblikte naar een hopelijk minder gewelddadige eeuw die voor ons ligt.

Mis voor de vrede 'The Armed Man' bestaat uit 13 delen. Het begint met L'Homme Armé en het eindigt met Better is peace. Daar tussen in volgorde de stukken Kyrie, Save Me from Bloody Men, Sanctus (zie onderstaand videofragment), Hymn Before Action, Charge!, waarna 30 seconden stilte gevolgd door 'Last Post', Angry Flames, Torches,Agnus Dei, Now the Guns have Stopped en Benedictus.



Petje af voor koor en orkest! Zelden heb ik zo'n indrukwekkend en ontroerend concert meegemaakt! En ik niet alleen, dat voelde je gewoon, bewogen zat iedereen voor zich uit te staren, geen kuchje, niets van dat alles, de spreekwoordelijke speld kon je bij wijze van spreken horen vallen. De ontlading uitte zich na afloop dan ook in een minuten durend applaus!

zondag, mei 10, 2009

logees



Aanvankelijk was de bedoeling dat we de hele week zouden gaan varen met die twee knapen, maar toen het er op aan kwam vonden we het weer eigenlijk niet uitnodigend genoeg. Wat dan, we hadden ze wel iets beloofd! Thuis blijven vonden we geen van beiden een optie, bovendien zitten ze dan als je niet uitkijkt toch maar de hele tijd achter de computer met die akelige spelletjes. Maar gelukkig valt er in dit leven buiten het varen met een bootje nog heel wat meer te beleven, verveeld hebben we ons dan ook geen moment. We begonnen met een bezoek aan Dierenpark Amersfoort, werkelijk een bos vol avontuur! Daarna kwam een speurtocht naar het Verscholen Dorp in de bossen van Nunspeet aan de orde. En tot slot zijn we voor een overnachting op het eiland 'De Biezen' in het Wolderwijd, toch nog even met de 'Swing' op stap geweest.

Dierenpark Amersfoort.

Een dierentuin is een tuin vol allerlei beesten die elders op de wereld thuis horen in de vrije natuur maar hier achter hekken en tralies neurotisch heen en weer lopen of slapen. Hoe goed ze een best ook doen om een natuurlijke habitat na te bootsen, het blijft voor de meeste dieren behelpen en beperkt. Alleen het DinoBos is andere koek! Een bos vol prehistorische dieren, al of niet mechanisch in beweging gezet. Het is en blijft al gissen hoe deze dieren er tot in detail werkelijk hebben uitgezien, laat staan dat we weten welke geluiden ze produceerden. Maar in het DinoBos hebben ze daaraan geen boodschap, daar is de prehistorie tot leven gewekt. Overal om je heen geritsel en ijzingwekkend gebrul, en tussen de bomen gigantische Dinosaurussen, Tyrannosaurussen, Allosaurussen, Europasaurussen, Albertosaurussen of hoe ze ook allemaal mogen heten, klaar om je te verslinden of te vertrappen. Voor mijn gevoel heeft wetenschap en fantasie hier van een wandeling een avontuur weten te maken, dat bij jong en oud aardig tot de verbeelding spreekt!
En dan was er ook nog een dinorenbaan van ca. 100 meter waarop je jou snelheid vergelijken kon met de snelheid van verschillende dino's die langs de baan om de tien meter stonden opgesteld. Je drukte op een rode knop en wachte op de eerste brul dat het startsein was voor de sprint, bij de tweede brul na ca. 10 sec. moest je weer blijven staan en wist je dat je jou snelheid vergelijken kon met de dichts bijstaande dino.
Thijs en Mink konden zich redelijk meten met de snelle jongens onder de dino's, mijn snelheid liet zich amper met die van een schildpad vergelijken. En dat was lachen!

Het Verscholen Dorp.

Zelf was ik er ook nog nooit geweest, het 'Verscholen Dorp' aan de Pas-opweg in de bossen ten oosten van Vierhouten. Waar tussen april 1943 en oktober 1944 gemiddeld zo'n honderd onderduikers woonden in negen hutten. Van de oorspronkelijke hutten is niets meer over, die zijn destijds al toen ze ontdekt werden door de Duitsers met de nodige explosieven heel effectief opgeblazen. Maar ter nagedachtenis aan de daar gefusilleerde acht gevangenen en de mensen die zich er anderhalf jaar lang veilig waanden, zijn er drie hutten nagebouwd en zijn er twee gedenkstenen en een zwerfkei geplaatst.

De plek doet z'n naam wel eer aan, want we hadden nog even moeite om het te vinden. Toen ik de jongens onderweg in de auto het verhaal van het dorp vertelde, kregen ze tot mijn verbazing een meningsverschil over het feit, of ze zich op die plek wel of niet konden of mochten vertonen met hun speelgoed geweertjes. Uit piëteit voor de gebeurtenissen uit het verleden daar, vond Thijs het absoluut niet kunnen. Mink daarentegen zag er totaal geen probleem in, hij vond het maar onzin om zo'n ophef te maken over een speelgoedgeweertje, hij nam het lekker mee. Ik heb me er maar niet mee bemoeid. Maar we liepen daar zowaar een andere bezoeker tegen het lijf die het niet kon laten er een opmerking over te maken, ach ja zei hij, het zijn nog maar kinderen. En zo is het natuurlijk!

De Biezen.

Op een klein half uurtje varen bij ons vandaan ligt in het Wolderwijd het eiland 'De Biezen'. Een kunstmatig recreatie-eiland met een mooie ronde en beschutte havenkom. In deze havenkom kwam Mink, die al dagen liep te zeuren om een spelletje 'Risk' met hem te spelen, eindelijk aan zijn trekken. Ondertussen barstte boven ons hoofd een bui los met enorm veel wind en onweer. Maar we lagen daar zo beschut dat we er niet of nauwelijks erg in hadden, stoïcijns speelden we met z'n viertjes ons spelletje Risk. Toen we later op dek kwamen kregen we pas door hoe hard het tekeer gegaan was, het lag bezaaid met blad en dode takken. Later hoorden we dat er een paar kilometer verderop, aan de overkant van het Woldertijd, een kitesurfer verongelukt was en een andere ernstig gewond was geraakt.
Na de bui was het snel weer opgeknapt, en hebben we daar met die twee knapen op de kant vuurtje gestookt en soldaatje gespeeld in het dichte struikgewas. En daarna hebben we voor het slapen gaan nog even in alle rust een poosje naar een prachtige maan zitten staren. Na een heerlijk ontbijt de andere morgen in het zonnetje, gingen de trossen weer los voor de terugtocht. Even was er nog strijd tussen de boys wie er het eerst aan het roer mocht, maar dat hadden we vrij snel naar ieders tevredenheid geregeld.

maandag, mei 04, 2009

muziektheater & schilderkunst



De eigen collectie van Museum de Fundatie aan de Blijmarkt in Zwolle omvat zowel oude kunst als moderne en hedendaagse kunstwerken. Er hangen mooie schilderijen van Jan Toorop, Leo Gestel, Isaac Israëls en Paul Citroen om er maar een paar te noemen. Vooral het in 1938 door Citroen geschilderde melancholieke portret van de joodse zangeres Chaja Goldstein is prachtig, maar ook het bekende portret van Heinz Aron dat Citroen schilderde in 1922, is en blijft een bijzondere beleving om naar te kijken. Maar afgelopen zondag kwamen we primair toch voor iets anders naar museum de Fundatie. Namelijk voor de tentoongestelde schilderijen van Jasper Krabbé genaamd Memory Archive en voor een inspirerende tentoonstelling over de ontwikkelingen in het Nederlandse theater genaamd Niet omkijken, Orpheus! Iets anders dus deze keer dan alleen schilderijen.

'Memory Archive' van Jasper Krabbé.

Het streven van Jasper Krabbé (Amsterdam, 1970) las ik, is beelden te scheppen als na een droom. Slechts een moment daar en ontastbaar, als een fantoom ronddwalend in gedachten en misleidend als een luchtspiegeling. Kijk je even weg dan kan het beeld daarna zijn opgelost! Een mooiere typering of karakterisering van zijn werk lijkt mij nauwelijks mogelijk. Flinterdunne gedachten, vluchtige ontmoetingen en dromerige fantasieën, waarbij vergankelijkheid en eeuwigheid een belangrijke rol spelen, weet hij in zachte kleuren trefzeker op zijn doeken vast te leggen.
Wat hij bedoeld met zijn universele strijd tussen eeuwigheid en vergankelijkheid heeft hij mooi weten vast te leggen op een houtskooltekening -'The most ephemeral - the most eternal (hands)'- waarop een man met zijn ene hand met een naald in een steen prikt en met zijn andere hand een ballon lek prikt. De steen staat voor wat altijd blijft en de ballon symboliseert het vluchtige, dat wat we niet kunnen vasthouden. Grappige bijkomstigheid in deze is, dat ik er thuis pas achter kwam dat mijn weerspiegeling in het glas, waarachter de houtskooltekening is aangebracht ook op de foto (middelste foto in de collage) is te zien. Symbolisch, het lijkt haast een ode aan het werk van Jasper Krabbé!

Niet omkijken, Orpheus! Van opera naar muziektheater.

Prima la musica, dopo le parole? Vanaf het ontstaan van de opera rond 1600 is de geschiedenis van de opera doortrokken van de vraag wat belangrijker is: noten of tekst, muziek of drama. De tentoonstelling verdeeld in 7 kabinetten gesitueerd rond een middenzaal, die met een explosie aan beelden van nieuwe opera's en experimentele muziektheaterproducties, het hart van de expositie vormde, liet de ontwikkelingen van opera naar muziektheater zien in de laatste halve eeuw.

Een klein voorbeeld in deze, is het verschil in interpretatie van de aria 'Sempre Libera' de slotscène uit het 1e bedrijf van de opera 'La Traviata' (de Dolende) van Giuseppe Verdi, die in 1853 voor het eerst werd opgevoerd in theatro 'La Fenice' in Venetië. In 'Sempre Libera' bezingt courtisane Violetta dat ze ondanks Alfredo, een aanbidder die ze net op een feestje heeft ontmoet en voor wie ze aanvankelijk wel wat voeld, absoluut haar vrije leventje niet wil opofferen.
Het eerste fragment met de Russische sopraan Anna Netrebko (1971) en de Mexicaanse tenor Rolando Villazón (1972) is een uitvoering van juli 2007, in het tweede fragment van hetzelfde stuk met de Roemeense sopraan Angela Gheorghiu (1965) van juni 2006, ziet het er weliswaar wat wolliger en klassieker uit maar speelt de stem voor mijn gevoel een prominentere rol, er wordt minder in geacteerd.
Ik zou wel eens willen weten hoe de première er in 1853 in het 19e eeuwse theater 'La Fenice' heeft uitgezien.





Dat ik een verstokte liefhebber van opera ben kan ik niet zeggen, maar zo af en toe bezoek ik er wel eens één. Wel ga ik opera steeds meer waarderen, maar mijn voorkeur gaat toch nog steeds uit naar een gewoon concertbezoek. En toch is het boeiend om te zien hoe men alsmaar zoekende is naar de juiste vorm in deze muzikale kunstuiting. Periodes waarin de vocale acrobatiek het wint van het verhaal, wisselen zich af in periodes waarin gezocht wordt naar de oorspronkelijke versmelting van drama en muziek. Zoals gezegd, een zoektocht van alle tijden maar die met name in de tweede helft van de twintigste eeuw voor heelwat wisselende opvattingen zorgde. En gezien het aantal experimentele muziektheaterproducties dat ook heden ten dage blijft doen.

Orpheus zo las ik, wist zingend de natuur en zelfs de goden te ontroeren. Hij was zanger die zich met zijn zangkunst toegang tot de onderwereld verschafte, om zijn geliefde Eurydice opnieuw tot leven te wekken. Hij mocht niet naar haar omkijken, terwijl ze de onderwereld verlieten. Hij deed het toch. Niet uit liefde, zoals veelal wordt beweerd, maar om de kunst, omdat zijn scheppingsdrang gebaat was bij drama. Drama en muziek.

Opera!

vrijdag, mei 01, 2009

maritiem optreden KK



Het is dit jaar 400 jaar geleden dat Henry Hudson met zijn schip 'De Halve Maen' uit Amsterdam vertrok om vijf maanden later voet aan wal te zetten op Manhattan. Niet veel later werd op die plek Nieuw Amsterdam gesticht, het huidige New York, 's werelds belangrijkste metropool en bekend als meest vrije en kosmopolitische stad van de wereld. En volgens Amerikaanse historici heeft New York haar vrije en open karakter mede te danken aan zijn Nederlandse (Amsterdamse) wortels.

Om deze historische band samen met de New Yorkers te vieren, was het plan opgevat om de Botter HK22 uit Harderwijk dit jaar naar de VS te verschepen. En daar in een vloot van minimaal 40 andere historische botters, platbodems en skûtsjes uit ons waterrijke landje, deze zomer een poosje bij Manhattan op de Hudson te gaan cruisen. Een festijn dat naar verwachting internationaal nogal wat publiciteit zou trekken. Maar om uiteenlopende reden kreeg de stichting 'Henry Hudson' dit aantal niet bij elkaar, met als gevolg dat de 'Harderwijker Botterstichting' het ondanks een enthousiaste initiatiefgroep en diverse sponsoren ook maar liet afweten. De Botter HK22 blijft dus gewoon in haar thuiswateren, in de wateren die haar al 120 jaar lang bekend zijn.

De Botter HK22 is een z.g. Markerbotter die in 1889 is gebouwd op scheepswerf 'De Haas' in Monnickendam. Ze weegt 12 ton, is 12 meter lang, 4 meter breed en heeft een diepgang van 0,60 meter. Op haar mastlengte van 13 meter kan ze max. 100 m2 zeil voeren t.w. 35 m2 grootzeil, 30 m2 fok, 20 m2 kluiver en 15 m2 bezaan. Voor zover bekend is met dit schip tot 1958 actief gevist door de Harderwijker Hendrik Petersen, bijgenaamd Petje. Daarna is er door verschillende eigenaren uitsluitend recreatief mee gevaren. Toen ze in 1987 ergens op de kant in Wanneperveen aan haar lot werd overgelaten, raakte ze al snel zwaar in verval. Maar nu, na een intensieve restauratie te hebben ondergaan die 6 jaar heeft geduurd, vaart ze weer als vanouds. Sinds 2005 is de Botter HK22 eigendom van de 'Harderwijker Botterstichting' en heeft ze daar een vaste ligplaats in de vissershaven.

Omdat het NVVH Vrouwennetwerk Harderwijk wat te vieren had, ze bestonden 75 jaar, hadden ze een vaartochtje Harderwijk-Elburg v.v. met de rondvaartboot 'Isis' georganiseerd. Om het feest aan boord van de 'Isis' wat extra allure te geven hadden ze ons 'Krasse Knarren' als we zijn, gevraagd voor een optreedentje in Elburg. En daar waren de mannetjes natuurlijk wel voor te porren, en al helemaal omdat we van de 'Harderwijker Botterstichting' ook nog de beschikking kregen over de Botter HK22! Geheel in stijl zijn wij dan ook met dit schip al zingend, musicerend en indrinkend naar ons optreden in Elburg gezeild. Een vrolijk zeiltochtje, ondanks het enigszins tegenvallende weer.

Ook bij de dames aan boord van de 'Isis' in de haven van Elburg was zo te merken de stemming opperbest. Maar het was vooral ook een volle boel, een overvolle boel zelfs. Er moest worden ingeschikt, maar ook toen hadden we nog amper een plek om ons op te stellen. Het was zo krap dat de zangers hun buik in moesten houden, de accordeonist nauwelijks of geen armslag had, en ik praktisch in m'n bassdrum moest kruipen om er nog bij te kunnen. Terwijl de banjo en de gitaar zich maar in een benepen hoekje achter de tap moesten zien te redden. Maar ondanks al deze ongemakken, had ons optreden er volgens de dames absoluut niet onder geleden, integendeel, ze vonden het geweldig allemaal! Bij onszelf waren de meningen daar echter wel enigszins verdeeld over. Het is maar goed, dat ons optreden in die krampachtige situatie niet veel langer dan een halfuurtje heeft geduurd!